Byk kreteński

Byk kreteński (gr. Ταύρος τῆς Κρήτης Taúros tē̂s Krḗtēs, łac. Taurus Cretaeus) – w mitologii greckiej występuje dwukrotnie:

• jako byk, pod postacią którego kryje się Zeus porywający z Tyru Europę.
• jako piękne zwierzę, wyłaniające się z morza u brzegów Krety.

Miał zostać złożony w ofierze Posejdonowi przez Minosa, ten jednak – ulegając piękności byka – zamienił go na inne zwierzę. W zemście Posejdon zesłał na byka szaleństwo, w wyniku czego pustoszył Kretę, tratował pola i sady, paląc wszystko buchającym z nozdrzy ogniem.

Miał też z królową Pazyfae spłodzić Minotaura.

Eurysteusz, jako siódmą pracę, nakazał Heraklesowi pojmać żywcem byka i dostarczyć go do Myken. Po długiej i męczącej walce udało się Heraklesowi ujarzmić zwierzę. Eurysteusz miał wypuścić byka na wolność. Byk grasował najpierw w okolicach Sparty, a potem w pobliżu Maratonu (dlatego zwany był również Bykiem Maratońskim), gdzie zabił go heros Tezeusz.

• Słownik kultury antycznej pod red. Lidii Winniczuk. Wiedza Powszechna, Warszawa, 1986. ISBN 83-214-0406-5.