Bronisław Cieślak
Bronisław Cieślak (2014) | |
Imię i nazwisko |
Bronisław Emil Cieślak |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
8 października 1943 |
Data i miejsce śmierci |
2 maja 2021 |
Zawód |
aktor, dziennikarz, prezenter telewizyjny, polityk |
Współmałżonek |
1. Jasna Krystyna Chrzanowska-Cieślak |
Lata aktywności |
1968–2019 |
Odznaczenia | |
Bronisław Emil Cieślak (ur. 8 października 1943 w Krakowie, zm. 2 maja 2021 w Marcyporębie[1]) – polski aktor, dziennikarz, prezenter telewizyjny i polityk. Odtwórca roli Sławomira Borewicza w serialu telewizyjnym 07 zgłoś się (1976–1987) i Bronisława Malanowskiego w serialu paradokumentalnym Malanowski i partnerzy (2009–2016). W latach 1997–2005 poseł na Sejm III i IV kadencji.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Młodość i wykształcenie
[edytuj | edytuj kod]Syn Bronisława i Marii[1]. Wychowywał się na krakowskim Kazimierzu. Jego ojciec był kolejarzem, matka zajmowała się domem. Miał dwóch braci: Jacka i Witolda[2].
W 1962 został absolwentem I Liceum Ogólnokształcącego im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie[3][4]. Podczas nauki występował w klubie studenckim Pod Jaszczurami[5]. W latach 1963–1968 studiował etnografię na Uniwersytecie Jagiellońskim, uzyskując absolutorium[3]. W młodości pracował jako ratownik wodny[6]. Był też zatrudniony jako kontysta oraz referent do spraw transportu[7].
Działalność zawodowa i aktorska
[edytuj | edytuj kod]W 1968 rozpoczął pracę jako dziennikarz w Polskim Radiu, następnie pracował również w ośrodku krakowskim Telewizji Polskiej[8], gdzie w latach 1973–1991 był redaktorem i zastępcą redaktora naczelnego[3]. W 1976 prowadził program telewizyjny pod nazwą Bez togi[8].
W 1975 reżyser Roman Załuski zaproponował mu udział w zdjęciach próbnych do serialu obyczajowego Znaki szczególne[8]. Bronisław Cieślak był sceptyczny co do tego pomysłu. Do wzięcia udziału w tym przedsięwzięciu przekonał go Jacek Stwora, sugerując, że mimo prawdopodobnego niepowodzenia będzie to materiał na ciekawy reportaż[8]. Ostatecznie zawodowy dziennikarz otrzymał rolę aktorską w tym serialu, wcielając się w nim w postać inżyniera Bogdana Zawady[9]. W 1976 Krzysztof Szmagier powierzył mu główną rolę w serialu kryminalnym 07 zgłoś się[10]. Reżyser i scenarzysta, mając do dyspozycji kontrkandydatów będących aktorami zawodowymi, zdecydował się na Bronisława Cieślaka, uznając go za „prawdziwy typ aktorski” (czyli kogoś, „komu wierzy się, gdy mówi z ekranu”)[8]. Rola porucznika Sławomira Borewicza, w którą wcielał się w 21 odcinkach produkcji wyprodukowanych w latach 1976–1987[9], przyniosła mu największą rozpoznawalność i popularność[11]. Odgrywana przez niego postać stała się ikoną popkultury, a sam aktor określany był mianem polskiego Jamesa Bonda[12]. W roli komisarza Borewicza pojawił się w filmie Latające machiny kontra Pan Samochodzik z 1991 w reżyserii Janusza Kidawy[2].
W latach 70. i 80 nadal wykonywał zawód dziennikarza i – jak sam przyznawał – „bywał też aktorem”[8][13]. W 1979 wystąpił w dwóch filmach fabularnych: w Kung-fu Janusza Kijowskiego zagrał dziennikarza Henryka Laskusa, a w filmie kryminalnym Wściekły w reżyserii Romana Załuskiego wcielił się w postać kapitana Zawady, próbującego rozwiązać sprawę tajemniczych morderstw[2]. W 1980 był lektorem w filmie dokumentalnym Od Rodezji do Zimbabwe[9]. We wrześniu 1984 pełnił rolę gospodarza podczas 9. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku[14]. W 1986 wystąpił w polsko-bułgarskim filmie dla młodzieży Złota mahmudia Kazimierza Tarnasa[9]. W 1987 był jednym z jurorów w wyborach Miss Małopolski[15][16]. W 1988 był reporterem w filmie dokumentalnym Reportaż z siedmiu dziesięcioleci[9]. W 1990 w Teatrze Telewizji wystąpił w sztuce Woody’ego Allena pt. Bóg w reżyserii Wojciecha Biedronia[17].
W 1991 zakończył pracę w Telewizji Polskiej, a następnie przez pewien czas pomagał żonie w prowadzeniu działalności handlowej w Krakowie[18]. Przez krótki okres był również zarejestrowany jako bezrobotny[6]. Później powrócił do współpracy z telewizją, prowadził m.in. Telewizyjne Biuro Śledcze[19].
Wystąpił gościnnie w takich serialach telewizyjnych jak Bank nie z tej ziemi, Świat według Kiepskich oraz Pierwsza miłość[9]. Był narratorem serialu kryminalnego Tak czy nie? Ryszarda Bugajskiego[2]. W 2006 zagrał warszawskiego komendanta policji Modesta Strumiłłę w 8 odcinkach serialu Mrok w reżyserii Jacka Borcucha[9]. W latach 2009–2016 wcielał się w postać Bronisława Malanowskiego, grając w ponad 800 odcinkach serialu paradokumentalnego Malanowski i partnerzy. W 2019 wystąpił w filmie Na bank się uda Szymona Jakubowskiego, w którym zagrał ministra rolnictwa Sławomira Kowalika[9]. Brał również udział w Reality Shopka Szoł w krakowskim Teatrze „Groteska”[20].
Był członkiem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich i Stowarzyszenia Dziennikarzy Rzeczypospolitej Polskiej[4]. W latach 1993–1997 pełnił funkcję sekretarza zarządu krakowskiego oddziału drugiej z tych organizacji[3].
Działalność polityczna
[edytuj | edytuj kod]W latach 1971–1990 był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[3]. W 1991 bezskutecznie kandydował do Sejmu z ramienia Sojuszu Lewicy Demokratycznej[21].
Mandat poselski z listy tego ugrupowania uzyskał w wyborach w 1997 w okręgu krakowskim nr 21[22]. W Sejmie III kadencji zasiadał m.in. w Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Kultury i Środków Przekazu[23]. Po raz drugi został wybrany do Sejmu w wyborach w 2001 z ramienia koalicji SLD-UP w okręgu krakowskim nr 13 liczbą 24 252 głosów[24]. W IV kadencji pełnił funkcję rzecznika prasowego klubu parlamentarnego SLD. Zasiadał ponownie w Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Kultury i Środków Przekazu. Był też członkiem Komisji Sprawiedliwości i Spraw Człowieka[25]. Podczas obu kadencji pracował także w szeregu podkomisji[25][23].
24 grudnia 2001 został zatrzymany przez policję podczas jazdy pod prąd ulicą jednokierunkową i odmówił poddania się badaniu na zawartość alkoholu we krwi. Komisja Etyki Poselskiej uznała jego zachowanie za nadużycie immunitetu[26]. W maju 2002 został ukarany za wykroczenie drogowe karą 1200 zł grzywny oraz zakazem prowadzenia pojazdów na okres sześciu miesięcy[27].
W 2005 i 2007 bez powodzenia kandydował w kolejnych wyborach parlamentarnych[28][29]. W wyborach samorządowych w 2006 bezskutecznie ubiegał się o mandat radnego Krakowa[30].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Z pierwszą żoną Jasną Krystyną Chrzanowską-Cieślak miał córkę Katarzynę (obie wystąpiły wraz z nim w filmie Wściekły z 1979[31]). Z drugą żoną Anną Cieślak miał córkę Zofię i syna Jana[32]. Był stryjem aktorki Anny Cieślak[33].
Chorował na nowotwór prostaty[34]. W 2018 w związku z chorobą przeszedł operację[35], a także cykle radioterapii i chemioterapii[34].
Zmarł 2 maja 2021[36][37]. 4 maja Sejm IX kadencji uczcił jego pamięć minutą ciszy[38]. 10 maja 2021 został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Podgórskim w Krakowie[39] (kwatera XXXVI/6/12). Uroczystości pogrzebowe miały charakter świecki[40].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2021, pośmiertnie)[41][42]
- Srebrny Krzyż Zasługi (1985)[9]
- Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005)[43]
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]Filmy[9] | |||
Rok | Tytuł | Rola | Uwagi |
1979 | Wściekły | kapitan Bogdan Zawada | |
1979 | Kung-fu | redaktor Henio Laskus | |
1980 | Od Rodezji do Zimbabwe | lektor | film dokumentalny |
1986 | Złota mahmudia | Sławek, ojciec Piotrka | |
1987 | Zamknąć za sobą drzwi | porucznik Sławomir Borewicz | |
1991 | Latające machiny kontra Pan Samochodzik | komisarz Borewicz | |
2019 | Na bank się uda | minister rolnictwa Sławomir Kowalik |
Produkcje telewizyjne[9] | |||
Rok | Tytuł | Rola | Uwagi |
1976 | Znaki szczególne | inżynier Bogdan Zawada | serial telewizyjny |
1976–1987 | 07 zgłoś się | porucznik Sławomir Borewicz | serial telewizyjny |
1989 | Bóg | Naczelny | spektakl telewizyjny |
1994 | Bank nie z tej ziemi | znany detektyw | serial telewizyjny |
1999 | Świat według Kiepskich | w roli samego siebie | serial telewizyjny |
2003 | Tak czy nie? | narrator | serial telewizyjny |
2006 | Mrok | Modest Strumiłło | serial telewizyjny |
2007 | Pierwsza miłość | lekarz neurolog, do którego po pomoc zwróciła się cierpiąca na amnezję Marysia Radosz | serial telewizyjny |
2009–2016 | Malanowski i partnerzy | detektyw Bronisław Malanowski | serial telewizyjny |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Bronisław Cieślak. rejestry-notarialne.pl. [dostęp 2021-07-08].
- ↑ a b c d Bronisław Cieślak jako dziennikarz. Można obejrzeć jego reportaż o Nowej Hucie. onet.pl, 3 maja 2021. [dostęp 2021-05-05].
- ↑ a b c d e Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. IV kadencja. Przewodnik. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2002, s. 34.
- ↑ a b Zmarł Bronisław Cieślak – odtwórca głównej roli w serialu „07 zgłoś się”. tvp.pl, 2 maja 2021. [dostęp 2021-05-02].
- ↑ Karolina Gawlik: Cieślak: Pięć dni w tygodniu tęsknię za moją krakowską dziuplą. gazetakrakowska.pl, 10 grudnia 2013. [dostęp 2021-05-05].
- ↑ a b Nie zawsze był porucznikiem Borewiczem. Gdy stracił pracę w telewizji, sprzedawał w kiosku. plejada.pl, 2 maja 2021. [dostęp 2021-05-03].
- ↑ Angelika Swoboda: Cieślak: Dobrze jest dostać w tyłek od życia. Byłem wysoko, ale też stałem w kolejce po zasiłek. Szczycę się tym. gazeta.pl, 6 maja 2018. [dostęp 2021-05-04].
- ↑ a b c d e f Maciej Iwanowski. Na nasze pytania odpowiada: Bronisław Cieślak – dziennikarz Ośrodka Krakowskiego TVP, wykonawca głównych rol w serialach „Znaki szczególne” i „07-zgłoś się”. „Nowiny Rzeszowskie”. Nr 225, s. 8, 5–7 października 1979. [dostęp 2021-05-10].
- ↑ a b c d e f g h i j k Bronisław Cieślak w bazie filmpolski.pl. [dostęp 2019-11-05].
- ↑ „Życie na Gorąco”. Nr 19, s. 58–59, 8 maja 2014.
- ↑ Artyści, dziennikarze, politycy żegnają Bronisława Cieślaka. „Serce ścisnęło wspomnienie”. tvn24.pl, 3 maja 2021. [dostęp 2021-05-03].
- ↑ Bronisław Cieślak nie żyje. Lewica chce odznaczenia dla zmarłego aktora. polsatnews.pl, 2 maja 2021. [dostęp 2021-05-03].
- ↑ Janusz Pawlak. Muzyczno-filmowy kalejdoskop. „Nowiny Rzeszowskie”. Nr 146, s. 5, 24 czerwca 1988. [dostęp 2021-05-10].
- ↑ Wojciech Klemiato. Akcenty krakowskie. „Gazeta Krakowska”. Nr 219, s. 1, 12 września 1984. [dostęp 2021-05-14].
- ↑ 07… zgłosił się. „Echo Krakowa”. Nr 37, s. 1, 23 lutego 1987. [dostęp 2021-05-14].
- ↑ Jeszcze 4 dni i poznamy Miss Małopolski. „Echo Krakowa”. Nr 43, s. 1–2, 3 marca 1987. [dostęp 2021-05-14].
- ↑ Bronisław Cieślak, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-05-07] .
- ↑ Olga Figaszewska: Los nie oszczędzał Bronisława Cieślaka, ale aktor nigdy się nie poddawał. Jak wyglądało jego życie?. viva.pl, 2 maja 2021. [dostęp 2021-05-03].
- ↑ Łukasz Knapik: „Telewizyjne Biuro Śledcze” w ATM Rozrywka TV. satkurier.pl, 19 grudnia 2012. [dostęp 2021-05-04].
- ↑ Arkadiusz Jastrzębski: Bronisław Cieślak nie żyje. Posłanki wspominają: Borewicz z „07 zgłoś się” w Sejmie. wp.pl, 2 maja 2021. [dostęp 2021-05-06].
- ↑ Poland – candidate data. University of Essex. [dostęp 2023-03-21]. (ang.).
- ↑ Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 25 września 1997 r. o wynikach wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych w dniu 21 września 1997 r. (M.P. z 1997 r. nr 64, poz. 620).
- ↑ a b Strona sejmowa posła III kadencji. [dostęp 2021-05-03].
- ↑ Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 26 września 2001 r. o wynikach wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych w dniu 23 września 2001 r. (Dz.U. z 2001 r. nr 109, poz. 1186).
- ↑ a b Strona sejmowa posła IV kadencji. [dostęp 2021-05-03].
- ↑ Uchwała nr 17 Komisji Etyki Poselskiej z dnia 30 stycznia 2001 r.. „Kronika Sejmowa” nr 161 (465) III kadencja, 2001. [dostęp 2012-02-10].
- ↑ 07 zgłoś się za pół roku po prawo jazdy. wp.pl, 9 maja 2002. [dostęp 2012-02-10].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2005. [dostęp 2021-05-02].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2007. [dostęp 2021-05-02].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2006. [dostęp 2021-05-02].
- ↑ „07” zgłosił się w Klubie Dziennikarzy…. „Echo Krakowa”. Nr 256, s. 2, 14 listopada 1979.
- ↑ „07, zgłoś się!”: Bronisław Cieślak – Dołki nauczyły go doceniać górki. interia.pl, 12 maja 2015. [dostęp 2021-04-09].
- ↑ Anna Cieślak i Bronisław Cieślak. onet.pl, 29 marca 2007. [dostęp 2021-05-02].
- ↑ a b Bronisław Cieślak długo chorował. „Raka prostaty ciężko jest wyleczyć, ale nie poddaję się w walce”. plejada.pl, 2 maja 2021. [dostęp 2021-05-03].
- ↑ Bronisław Cieślak, czyli porucznik Borewicz, opowiedział o walce z chorobą. pinbook.pl, 18 października 2019. [dostęp 2019-11-11].
- ↑ Bronisław Cieślak nie żyje. „Sympatyczny, serdeczny, bardzo koleżeński”. tvn24.pl, 2 maja 2021. [dostęp 2021-05-02].
- ↑ Bronisław Cieślak nie żyje. Miał 77 lat. polsatnews.pl, 2 maja 2021. [dostęp 2021-05-02].
- ↑ Maciej Nycz: Bronisław Cieślak pożegnany minutą ciszy w Sejmie. „Pozostanie w pamięci”. rmf24.pl, 4 maja 2021. [dostęp 2021-05-04].
- ↑ Pogrzeb aktora Bronisława Cieślaka. polsatnews.pl, 10 maja 2021. [dostęp 2021-05-10].
- ↑ Pogrzeb Bronisława Cieślaka. Rodzina pożegnała go zgodnie z jego wolą i uszanowała jego poglądy. fakt.pl, 10 maja 2021. [dostęp 2023-03-20].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 5 maja 2021 r. o nadaniu orderu (M.P. z 2021 r. poz. 638).
- ↑ Bronisław Cieślak odznaczony pośmiertnie przez prezydenta Andrzeja Dudę. wprost.pl, 6 maja 2021. [dostęp 2021-05-06].
- ↑ Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis. mkidn.gov.pl. [dostęp 2022-04-04].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Bronisław Cieślak w bazie filmpolski.pl. [dostęp 2019-11-05].
- Bronisław Cieślak w bazie IMDb (ang.). [dostęp 2012-02-10].
- Bronisław Cieślak w bazie Filmweb. [dostęp 2012-02-10].
- Bronisław Cieślak, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-05-07] .
- Absolwenci I Liceum Ogólnokształcącego im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie
- Absolwenci Wydziału Filozoficzno-Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Członkowie Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego
- Członkowie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej
- Członkowie Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich
- Członkowie Stowarzyszenia Dziennikarzy Rzeczypospolitej Polskiej
- Ludzie Polskiego Radia
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
- Osobowości telewizyjne związane z TVP
- Politycy SdRP i SLD
- Posłowie z okręgu Kraków
- Polscy aktorzy filmowi
- Polscy aktorzy telewizyjni
- Polscy dziennikarze radiowi
- Polscy dziennikarze telewizyjni
- Rzecznicy prasowi w Polsce
- Ludzie urodzeni w Krakowie
- Pochowani na Nowym Cmentarzu Podgórskim
- Urodzeni w 1943
- Zmarli w 2021