Bogdanowice
50°09′51″N 17°50′02″E/50,164167 17,833889| wieś | |
 Bogdanowicki kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
538[2] |
| Strefa numeracyjna |
77 |
| Kod pocztowy |
48-100[3] |
| Tablice rejestracyjne |
OGL |
| SIMC |
0494114 |
Położenie na mapie gminy Głubczyce  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu głubczyckiego  | |
| 50°09′51″N 17°50′02″E/50,164167 17,833889[1]
| |
Bogdanowice (niem. Badenau[4][5], do 1936 r. Badewitz[4]) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie głubczyckim, w gminie Głubczyce.
Leży na terenie Nadleśnictwa Prudnik (obręb Prudnik)[6].
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Na przestrzeni lat dokumenty odnotowywały następujące nazwy miejscowości: Bogdanowe (1220), Bogdanowicz (1342), Bohdanowicze (1434), Badewitz (1743), Badewiz albo Bänz (1784), Badanow, Badewitz-Bänz, Bogdanowy, Badewice, Badanowice, Badanów, Banz, Bogdanowice, Bodanowice, Bogdonaue, Vlostek z Bohdanova, Vlostek z Bohdanov, Bohdanovy[7].
W Die älteren Ortsnamen Schlesiens… z 1896 r. Konstanty Damrot podał polską nazwę Bogdanowy oraz niemiecką Badewitz, a także staropolskie nazwy z czasów dawniejszych: Bogdanowe (1220), Bogdanowicz (1342) oraz Bodanow (1342)[8].
28 lipca 1936 r. w miejsce nazwy Badewitz wprowadzono nazwę Badenau[4]. 12 listopada 1946 r. nadano miejscowości polską nazwę Bogdanowice[5].
Nazwa osobowa[7] Bogdanowice pochodzi od słowiańskiego imienia Bogdan. Końcówka „-ice” jest charakterystyczna dla słowiańskich nazw patronimicznych, wywodzących się od patronów rodu, w tym przypadku rycerza Bogdana. Najstarsze znane wzmianki o jego potomkach, Bogdanowicach, pochodzą z 1218 roku[potrzebny przypis].
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0494120 | Bogdanowice-Kolonia | przysiółek |
Historia
[edytuj | edytuj kod].jpg)
Najstarsze znane wzmianki o Bogdanowicach pochodzą z 1218 roku. Do XVI w. miejscowość należała do rycerzy Bohdanowskich, potem do innych szlacheckich rodów[11].
W 1902 r. w Bogdanowicach erygowana została parafia pw. Podwyższenia Krzyża, która swoim zasięgiem objęła także Nową Wieś. Nowy bogdanowicki kościół, wzniesiony w 1910 r. na miejscu starego, powstał z fundacji hrabiów Bohdanowskich ze Ślimakowa[12].
Do głosowania podczas plebiscytu na Górnym Śląsku uprawnione były w Bogdanowicach 1042 osoby, z czego 721, ok. 69,2%, stanowili mieszkańcy (w tym 708, ok. 67,9% całości, mieszkańcy urodzeni w miejscowości). Oddano 1027 głosów (ok. 98,6% uprawnionych), w tym 1027 (100%) ważnych; za Niemcami głosowały 1023 osoby (ok. 99,6%), a za Polską 4 osoby (ok. 0,4%)[13].
W 1885 r. w miejscowości mieszkały 1353 osoby, w 1933 r. – 1078 osób, a w 1939 r. – 1011 osób[4]. W latach 1954–1955 we wsi działała antykomunistyczna organizacja młodzieżowa Walczące Młode Orły[14].
W latach 1950–1953 odbudowano zniszczony w czasie działań wojennych kościół parafialny w Bogdanowicach[15].
W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Bogdanowice, po jej zniesieniu w gromadzie Głubczyce.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Do rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa wpisane są[16]:
- kościół parafialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego z 1910 roku, wieża z XVI wieku, zniszczony w 1945 roku, odbudowany w latach 1950–1953.
- W kościele znajduje się m.in. XVII-wieczny obraz Matki Boskiej Bolesnej z Monasterzysk, przywieziony w 1953 r. przez ks. Kazimierza Jońca i przesiedleńców z Kresów Wschodnich[17]. 15 września 2013 r. metropolita lwowski obrządku łacińskiego Mieczysław Mokrzycki poświęcił i odsłonił na placu przykościelnym pomnik upamiętniający Polaków pomordowanych na Kresach Południowo-Wschodnich. Kościół w 2016 r., dzięki staraniom ks. proboszcza Adama Szubki (1944-2020), został Sanktuarium Maryjnym Ziemi Głubczyckiej. Parafia stała się miejscem Zjazdów Kresowian oraz pielgrzymek byłych mieszkańców Monasterzysk i ich potomków[18].
- cmentarz kościelny, w części wschodniej grzebalny,
- W ściany muru cmentarnego wmurowano renesansowe kamienne płyty nagrobne rodziny Bohdanowskich ze Ślimakowa (XVI wiek) z inskrypcjami morawskimi i niemieckimi[12].
- kamienno-ceglane ogrodzenie z murem oporowym z XVI wieku, przebudowane na przełomie XIX i XX wieku,
- szkoła z 1828 roku.
Sport
[edytuj | edytuj kod]W Bogdanowicach znajduje się m.in. boisko piłki nożnej, posiadające 950 miejsc, w tym 451 siedzących[19].
W miejscowości działa m.in. klub piłki nożnej LZS „Start Bogdanowice”, założony w 1957 roku[20]. Zespół występuje w XII grupie opolskiej B klasy[21].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 7619
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-05].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 74 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c d Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Leobschütz. 2006. [dostęp 2012-06-01]. (niem.).
- ↑ a b Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
- ↑ Bank Danych o Lasach – Mapa [online], bdl.lasy.gov.pl [dostęp 2021-01-23].
- ↑ a b Stanisław Rospond, Stanisława Sochacka, Tekla Stojanowska, Stanisław Bełdowski, Franciszek Bizoń, Henryk Borek, Walenty Dobrzyński, Jerzy Kopeć, Henryk Nowak, Feliks Pluta, Bogdan Siciński: Nazwy geograficzne Śląska. i inni. T. 1: A – B. Warszawa, Wrocław: Państwowe Wydawnictwo Naukowe; Instytut Śląski w Opolu, s. 69. (pol.).
- ↑ Konstantin Damroth: Die älteren Ortsnamen Schlesiens, ihre Entstehung und Bedeutung. Mit einem Anhange über die schlesisch-polnischen Personennamen. Beiträge zur schlesischen Geschichte und Volkskunde. Beuthen O.-S.: Verlag von Felix Kasprzyk, 1896, s. 55. [dostęp 2013-03-13]. (niem.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ GUS. Rejestr TERYT.
- ↑ Wieś w Gminie Głubczyce – ciekawe zabytki [online], Gmina Głubczyce, 18 lipca 2011 [dostęp 2022-11-06].
- ↑ a b Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego, al. Jana Pawła II, Bogdanowice – polska-org.pl [online], polska-org.pl [dostęp 2022-11-06].
- ↑ Odpis urzędowego dziennika Komisji Międzysojuszniczej Rządzącej i Plebiscytowej na Górnym Śląsku w Opolu „Journal Officiel de Haute-Silésie” Nr. 21 z dnia 7-go maja 1921 r., zawierającego wyniki plebiscytu na Górnym Śląsku.. Katowice: Biuro Sejmu Śląskiego, 1932-10-10, s. 15. [dostęp 2015-02-12]. (fr. • pol.).
- ↑ Dariusz Misiejuk, Konspiracyjne organizacje młodzieżowe w Głubczycach (1946-1955), w: Kalendarz Głubczycki 2010, Rada Miejska w Głubczycach, 2010, s. 142, ISSN 1231-4803.
- ↑ Sanktuarium Matki Bożej Ziemi Głubczyckiej w Bogdanowicach [online], Sanktuaria [dostęp 2022-11-06] (pol.).
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 21 [dostęp 2016-08-19].
- ↑ Na rubieży, nr 98, s. 55.
- ↑ Redakcja TG, Pamięci śp. ks. Adama Szubki [online], TWOJE GLUBCZYCE, 12 grudnia 2020 [dostęp 2022-11-06] (pol.).
- ↑ bogdanka1957: Strona internetowa Ludowego Zespołu Sportowego Start Bogdanowice – Stadion. [dostęp 2013-03-13]. (pol.).
- ↑ bogdanka1957: Strona internetowa Ludowego Zespołu Sportowego Start Bogdanowice – Dane o klubie. [dostęp 2013-03-13]. (pol.).
- ↑ Skarb - Start Bogdanowice [online], www.90minut.pl [dostęp 2024-02-17].
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie |
|
| Kolonie | |
| Osada | |
| Osada leśna | |
| Część miasta |
|
| Przysiółki wsi | |
| Zniesiona osada |
