Białozębnik

Białozębnik
	Berylmys
	Ellerman, 1947
	; Przedstawiciel rodzaju – białozębnik orientalny (B. bowersi) na ilustracji Johna Gerrarda Keulemansa z 1878 roku
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	myszowate
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	myszowate
Podrodzina	myszy
Plemię	Rattini
Rodzaj	białozębnik
	Typ nomenklatoryczny
	Epimys manipulus O. Thomas, 1916
Synonimy
	Pseudoberylmys Hai Hong Tran, Viet Hong Tran, Canh Xuan Le & Dang Xuan Nguyen, 2008;
	Pseudoberylmys Hai Hong Tran, Viet Hong Tran, Canh Xuan Le & Dang Xuan Nguyen, 2008;
Gatunki
	5 gatunków – zobacz opis w tekście
	5 gatunków – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Białozębnik^[3] (Berylmys) – rodzaj ssaków z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w południowej Azji^[4]^[5]^[6].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 135–300 mm, długość ogona 140–310 mm, długość ucha 20–37 mm, długość tylnej stopy 33–61 mm; masa ciała 43–650 g^[5]^[7].

Systematyka

Rodzaj (w randze podrodzaju w obrębie Rattus) zdefiniował w 1947 roku brytyjski teriolog John Ellerman na łamach Proceedings of the Zoological Society of London^[1]. Na gatunek typowy Ellerman wyznaczył (oryginalne oznaczenie) białozębnika birmańskiego (B. manipulus).

Etymologia

Berylmys: etymologia niejasna, Ellerman nie wyjaśnił pochodzenia nazwy rodzajowej; Beolens i współpracownicy uważają że nazwa ta może być eponimem lub nie, jednocześnie spekulując że jednym z możliwych źródeł może być ktoś, o kim Ellerman z pewnością słyszał i kto był w centrum uwagi opinii publicznej w 1947 roku; tym kimś mógłby być Bernard Beryl Brodie (1907–1989), angielski farmakolog, czołowa postać w badaniach nad interakcją leków w organizmie, który wprowadził erę nowoczesnej farmakologii w latach 40. i 50.^[8]; gr. μυς mus, μυος muos „mysz”^[9].
Pseudoberylmys: gr. ψευδος pseudos ‘fałszywy’; rodzaj Berylmys Ellerman, 1947^[2]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Pseudoberylmys muongbangensis Hai Hong Tran, Viet Hong Tran, Canh Xuan Le & Dang Xuan Nguyen, 2008 (= Mus bowersii J. Anderson, 1879).

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[10]^[7]^[4]^[3]:

Berylmys mackenziei (O. Thomas, 1916) – białozębnik assamski
Berylmys manipulus (O. Thomas, 1916) – białozębnik birmański
Berylmys bowersi (J. Anderson, 1879) – białozębnik orientalny
Berylmys latouchei (O. Thomas, 1897)
Berylmys berdmorei (Blyth, 1851) – białozębnik mały

Przypisy

↑ ^a ^b J.R. Ellerman. Notes on some Asiatic Rodents in the British Museum. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 117 (1), s. 261, 1947. (ang.).
↑ ^a ^b H.H.Tran, V.H. Tran, C.X. Le & D.X. Nguyen. PHÁT HIỆN GIỐNG VÀ LOÀI CHUỘT MÓI - Chuột bụng vạch (Pseudoberylmys muongbangensis Tran H. H., T. H. Viet, L. X. Canh, N. X. Dang, 2008 gen. sp. Nov) (MAMMALIA, RODENTIA, MURIDAE) Ở VIỆT NAM / New genus and species of stripe-bellied rat Pseudoberylmys muongbangensis Tran. H.H., T.H. Viet, L. X. Canh, N. X. Dang, 2008 gen.sp.nov. (Mammalia, Rodentia, Muridae) from Vietnam. „Tap chi SINH HOC”. 31 (2), s. 33, 2008. DOI: 10.15625/0866-7160/v31n2.812. (wiet. • ang.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 265. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 470. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 819–820. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Berylmys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-05].
↑ ^a ^b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 302. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Johns Hopkins University Press: Johns Hopkins University Press, 2009, s. 41. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
↑ E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 160. (ang.).
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.12) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-01-08]. (ang.).

[Ellerman-1] J.R. Ellerman. Notes on some Asiatic Rodents in the British Museum. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 117 (1), s. 261, 1947. (ang.).

[tran&inni-2] H.H.Tran, V.H. Tran, C.X. Le & D.X. Nguyen. PHÁT HIỆN GIỐNG VÀ LOÀI CHUỘT MÓI - Chuột bụng vạch (Pseudoberylmys muongbangensis Tran H. H., T. H. Viet, L. X. Canh, N. X. Dang, 2008 gen. sp. Nov) (MAMMALIA, RODENTIA, MURIDAE) Ở VIỆT NAM / New genus and species of stripe-bellied rat Pseudoberylmys muongbangensis Tran. H.H., T.H. Viet, L. X. Canh, N. X. Dang, 2008 gen.sp.nov. (Mammalia, Rodentia, Muridae) from Vietnam. „Tap chi SINH HOC”. 31 (2), s. 33, 2008. DOI: 10.15625/0866-7160/v31n2.812. (wiet. • ang.).

[Cichocki&inni-3] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 265. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-4] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 470. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Denys&inni-5] Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 819–820. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[Wilson&Reeder-6] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Berylmys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-05].

[amw-7] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 302. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[Beolens&inni-8] B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Johns Hopkins University Press: Johns Hopkins University Press, 2009, s. 41. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).

[jae-9] E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 160. (ang.).

[mdd-10] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.12) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-01-08]. (ang.).

[1]