Baza lotnicza Ramat Dawid

Baza lotnicza Ramat Dawid

Logo bazy Ramat Dawid
Państwo	Izrael
Miejscowość	Ramat Dawid
Typ	wojskowe
Właściciel	Siły Powietrzne Izraela
Data otwarcia	1948
Kod ICAO	LLRD
Wysokość	56 m n.p.m.
Drogi startowe
Kierunek 145/325: asfaltobeton, 2440 m Kierunek 105/285: asfaltobeton, 2750 m Kierunek 085/265: asfaltobeton, 2750 m
Położenie na mapie Izraela Baza lotnicza Ramat Dawid
32°40′04″N 35°10′46″E/32,667778 35,179444
Multimedia w Wikimedia Commons

Baza lotnicza Ramat Dawid (hebr. בסיס חיל-האוויר רמת דוד, Basis Kheil Ha-Avir Ramat Dawid; ang. Ramat David Air Force Base; kod ICAO: LLRD^[1]; kod taktyczny Skrzydło-1, כנף 1) – wojskowa baza Sił Powietrznych Izraela położona przy kibucu Ramat Dawid w północnej części Izraela. Została nazwana na cześć siódmego prezydent Izraela, Ezera Weizmana.

Baza wojskowa jest położona na wysokości 56 metrów n.p.m., w zachodniej części intensywnie użytkowanej rolniczo Doliny Jezreel, w Dolnej Galilei, na północy Izraela. Okoliczny teren jest płaski, jednak Dolina Jezreel otoczona jest wzgórzami. W odległości 5 km na północnym zachodzie wznoszą się wzgórza o wysokości dochodzącej do 200 metrów n.p.m., które oddzielają dolinę od równiny przybrzeżnej i Zatoki Hajfy. W odległości 10 km na zachodzie i południu wznosi się płaskowyż Wyżyny Manassesa (220 m n.p.m.), który w kierunku północno-zachodnim przechodzi w masyw góry Karmel (546 m n.p.m.). W odległości 4 km na północnym wschodzie wznosi się masyw Hare Nacerat, który dochodzi do wysokości ponad 500 metrów n.p.m. W odległości 10 km na południowym wschodzie wznosi się samotny masyw góry More (515 m n.p.m.), a bardziej na południu są Wzgórza Gilboa (536 m n.p.m.). W otoczeniu bazy znajdują się miasta Afula i Jokne’am, miasteczko Ramat Jiszaj, kibuce Ramat Dawid, Gewat, Sarid, Miszmar ha-Emek i Ha-Zore’a, moszawy Kefar Baruch, Kefar Jehoszua, Bet Sze’arim i Nahalal, oraz moszawa Jokne’am.

 Osobny artykuł: Baza lotnicza RAF Ramat Dawid.

Podczas II wojny światowej strategiczne interesy Wielkiej Brytanii w Królestwie Egiptu i na całym Bliskim Wschodzie zostały zagrożone szybkim natarciem niemieckiego korpusu ekspedycyjnego Afrika Korps generała Erwina Rommela. Prowadził on natarcie w Afryce Północnej w kierunku Kanału Sueskiego. W przypadku brytyjskiej porażki Niemcy mogliby z łatwością wkroczyć do Brytyjskiego Mandatu Palestyny i połączyć swoje siły z siłami Vichy we Francuskim Mandacie Syrii i Libanu. Sytuacja wymusiła na Brytyjczykach przyśpieszenie procesu tworzenia nowych baz wojskowych w Palestynie. W ten sposób, w 1942 roku w Dolinie Jezreel powstała baza lotnicza RAF Ramat Dawid (nazwana na cześć brytyjskiego męża stanu sir Dawida Lloyd George’a). Baza powstała w pobliżu ropociągu dostarczającego ropę naftową z Kirkuku w Brytyjskim Mandacie Mezopotamii do Portu Hajfa w Mandacie Palestyny. Jej głównym celem była ochrona strategicznego Portu Hajfa przed nalotami niemieckich samolotów. W jej pobliżu utworzono pomocniczą bazę lotniczą RAF Megiddo (było to awaryjne lotnisko zapasowe)^[2].

W poszukiwaniu skutecznego rozwiązania narastającego konfliktu izraelsko-arabskiego w dniu 29 listopada 1947 roku została przyjęta Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181^[3]. Zakładała ona między innymi, że baza lotnicza RAF Ramat Dawid miała znaleźć się w granicach nowo utworzonego państwa żydowskiego^[4]. Arabowie odrzucili tę Rezolucję i dzień później doprowadzili do wybuchu wojny domowej w Mandacie Palestyny, która następnie 15 maja 1948 roku przerodziła się w wojnę izraelsko-arabską (1948-1949). W dniu 26 maja 1948 roku Brytyjczycy formalnie przekazali bazę lotniczą Ramat Dawid w ręce żydowskiej organizacji paramilitarnej Hagana, którą reprezentował Joszua Gilutz. Został on pierwszym dowódcą nowej izraelskiej bazy lotniczej Ramat Dawid^[5]. Brytyjczycy pozostawili po sobie wszystkie hangary lotnicze z pełną infrastrukturą lotniska. Od samego początku bazowała tu 69 Eskadra, która była wówczas wyposażona w ciężkie amerykański samoloty bombowe Boeing B-17 Flying Fortress. Pierwszą operację bojową przeprowadzono 15 lipca 1948 roku, kiedy to zbombardowano cele w Kairze^[6]. Podczas całej wojny eskadra przeprowadziła ponad 200 misji bojowych, bez strat własnych^[7]. Z bazy Ramat Dawid korzystała także 103 Eskadra, która była wówczas wyposażona w samoloty transportowe DC-3 i DC-5, oraz ciężkie samoloty bombowe Bristol Beaufighter^[8]. Podczas wojny samoloty eskadry przeprowadziły liczne bombardowania miast w Egipcie, Transjordanii i Syrii, a także przeprowadzały misje transportowe (stracono ogółem 3 maszyny)^[9].

Po zakończeniu wojny, w 1949 roku dwa bombowce B-17 wyposażono w radar, z przeznaczeniem do morskich lotów patrolowych. Następnie w 1951 roku 69 Eskadrę przebazowano do bazy lotniczej Chacor. Na ich miejsce przybyła 101 Eskadra uzbrojona w samoloty myśliwskie North American P-51 Mustang i Supermarine Spitfire. W ten sposób baza Ramat Dawid zaczęła przyjmować charakter taktycznej bazy skrzydła myśliwców, z dodatkowym skrzydłem szkoleniowym. W styczniu 1953 roku w bazie sformowano nową 107 Eskadrę, którą uzbrojono w myśliwce Spitfire przeniesione ze 101 Eskadry (w 1954 r. eskadrę rozwiązano)^[10]. W czerwcu 1953 roku w bazie sformowano także 117 Eskadrę, którą uzbrojono w odrzutowe samoloty myśliwskie Gloster Meteor^[11]. W październiku 1953 roku dowódcą bazy Ramat Dawid został Ezer Weizman (stanowisko piastował aż do lutego 1956 roku). W 1955 roku doszło do zawarcia współpracy zbrojeniowej Egiptu z ZSRR, w wyniku czego egipska armia zaczęła otrzymywać dostawy nowoczesnego radzieckiego uzbrojenia. Naruszyło to równowagę sił na Bliskim Wschodzie, gdyż Siły Powietrzne Izraela nie były wówczas w stanie technologicznie odeprzeć możliwy atak lotniczy państw arabskich^[12]. Gdy w lipcu 1956 roku Egipt ogłosił nacjonalizację Kanału Sueskiego, doszło do zawarcia tajnego porozumienia o współpracy wojskowej między Wielką Brytanią, Francją i Izraelem. Dzięki temu Siły Powietrzne Izraela otrzymały dostęp do nowoczesnych samolotów myśliwsko-bombowych Dassault Mystère. W sierpniu 1956 roku w Ramat Dawid sformowano 109 Eskadrę^[13]. Kolejne samoloty dotarły do Izraela w październiku 1956 roku i zostały dostarczone do Ramat Dawid. Sformowano z nich 199 Eskadrę i 201 Eskadrę, jednak zabrakło czasu na wyszkolenie izraelskich załóg lotniczych - były one obsługiwane przez francuskie załogi. Podczas kryzysu sueskiego na przełomie października i listopada 1956 roku eskadry te pozostawały w gotowości bojowej, ale nie wzięły udziału w walkach^[14].

Podczas wojny sześciodniowej w 1967 roku w bazie stacjonowały 109 Eskadra (samoloty myśliwsko-bombowe Dassault MD 454 Mystère IV), 110 Eskadra (samoloty myśliwsko-bombowe Sud Aviation Vautour II i myśliwce Gloster Meteor) i 117 Eskadra (samoloty myśliwskie Dassault Mirage III). Podczas tej wojny rejon bazy został ostrzelany przez jordańską artylerię. Po wojnie, w nocy z 28 na 29 grudnia 1968 roku z bazy wystartowała grupa komandosów, którzy przeprowadzili atak na międzynarodowy port lotniczy w Bejrucie (Liban) niszcząc 14 arabskich samolotów. Był to odwet za akcje terrorystyczne prowadzone z terytorium Libanu^[14]. W 1971 roku do eksploatacji wprowadzono w bazie samoloty szturmowe Douglas A-4 Skyhawk, natomiast 117 Eskadra zaczęła używać izraelskich samolotów myśliwsko-bombowych Nesher. Podczas wojny Jom Kipur, rankiem 9 października 1973 roku w rejonie bazy spadła syryjska rakieta balistyczna ziemia-ziemia Frog-7. Trafiła ona w kompleks domów mieszkalnych położonych przy bazie, zabijając 1 osobę i raniąc kilku żołnierzy^[15]. Atak na Ramat Dawid był jednym z czynników, które doprowadziły do podjęcia decyzji o przeprowadzeniu odwetowego nalotu na Sztab Generalny syryjskiej armii w Damaszku. Wracające z ataku samoloty myśliwsko-bombowe McDonnell Douglas F-4 Phantom II lądowały w Ramat Dawid^[16]. W 1977 roku 109 Eskadra zaczęła używać izraelskie samoloty myśliwsko-bombowe Kfir.

Dzień 2 lipca 1980 roku był przełomowy w historii Sił Powietrznych Izraela. W tym dniu cztery pierwsze izraelskie samoloty wielozadaniowe General Dynamics F-16 Fighting Falcon (dwa F-16A i dwa F-16B) przyleciały do Izraela lądując w Ramat Dawid. Były one pilotowane przez amerykańskich pilotów, a w pobliżu Izraela dołączył do nich izraelski F-4 Phantom^[17]. W styczniu 1981 roku na F-16 zaczęli latać piloci 110 Eskadry, a potem z 117 Eskadry. W dniu 7 czerwca 1981 roku właśnie tutejsi piloci uczestniczyli w operacji „Opera”, zbombardowania i zniszczenia irackiego reaktora jądrowego w Osirak^[18] . W lipcu 1991 roku piloci 109 Eskadry również przesiedli się do myśliwców F-16. Podczas II wojny libańskiej w 2006 roku baza znajdowała się w zagrożeniu ostrzałem rakietowym prowadzonym przez organizację terrorystyczną Hezbollah z terytorium południowego Libanu.

Obecnie jest to jedna z trzech najważniejszych baz Sił Powietrznych Izraela - obok Tel Nof i Newatim. W 2010 roku była drugą co do wielkości bazą lotniczą, liczącą ponad 1100 żołnierzy^[19].

W bazie stacjonuje kilka eskadr bojowych:

• 109 Eskadra – samoloty wielozadaniowe F-16D.
• 110 Eskadra – samoloty wielozadaniowe F-16C.
• 117 Eskadra – samoloty wielozadaniowe F-16C.
• 190 Eskadra – helikoptery szturmowe AH-64 Apache.
• 193 Eskadra – helikoptery morskie AS-565 Panther.

W północno-wschodniej części bazy znajduje się kompleks mieszkalny z koszarami. W jego sąsiedztwie jest położony kompleks obiektów sportowych z basenem pływackim, salą gimnastyczną i boiskami.

Główna droga dojazdowa do bazy prowadzi od drogi nr 73 na południe przy kibucu Ramat Dawid.

• Timothy L. H. McCormack: Self-Defense in International Law: The Israeli Raid on the Iraqi Nuclear Reactor. 1996. ISBN 978-0-312-16279-5.
• Howard M. Sachar: A History of Israel from the Rise of Zionism to Our Time. Nowy Jork: Alfred A. Knopf, 1976. ISBN 0-394-48564-5.

• Zdjęcie satelitarne bazy Ramat Dawid. [w:] Google Maps [on-line]. [dostęp 2015-02-16]. (ang.).