Augustus kiedy krolował
.jpg)
Augustus kiedy krolował – epicka pieśń Władysława z Gielniowa, opowiadająca o narodzinach Jezusa. Została zapisana prawdopodobnie na przełomie XV i XVI wieku[1].
Zarys treści
[edytuj | edytuj kod]
Pieśń opowiada o narodzinach Jezusa. Oprócz elementów zaczerpniętych z Ewangelii, utwór Gielniowczyka zawiera liczne wątki apokryficzne. Narracja rozpoczyna się od przybycia Marii i Józefa do Betlejem, gdzie mieli dopełnić obowiązków związanych z powszechnym spisem ludności nakazanym przez cesarza Augusta. Ponieważ nie było ich stać na nocleg w gospodzie, Maria i Józef zatrzymali się na noc w niewielkiej stajence. Tam Maria urodziła syna, jednocześnie nie tracąc dziewictwa. Autor pieśni zdecydowanie zaprzecza temu, jakoby brzemienna miała kogokolwiek do pomocy – odrzuca w ten sposób popularny motyw apokryficzny, zgodnie z którym przy narodzeniu Jezusa obecne były kobiety, które stwierdziły, że poród nie uszkodził dziewictwa Maryi[2]. Do Betlejem przybywają pasterze, których o cudownych narodzinach powiadomił anioł. Składają oni hołd dziecięciu. Utwór kończy się wezwaniem wiernych do radości z Bożego Narodzenia oraz prośbami do Chrystusa o spokój doczesny i wieczne życie.
Forma utworu
[edytuj | edytuj kod]Pieśń składa się z 23 zwrotek. Każda z nich jest czterowersowa i rymowana według schematu aabb lub aaaa. Utwór pisany jest ośmiozgłoskowcem i ma formę abecedariusza – pierwsze litery kolejnych zwrotek są kolejnymi literami alfabetu (Augustus kiedy krolował (...) Betleem, miasto niewielgie, (...) Ci, iże ubodzy byli itd.)[1].
Rękopis
[edytuj | edytuj kod]Oryginalny utwór zapisany jest na karcie 336 kodeksu określanego jako Miscellanea theologica (sygn. Rps 8085 II, dawniej akc. 11 575), przechowywanego w Bibliotece Narodowej w Warszawie[3][4]. Manuskrypt zawiera ponadto inne pieśni Władysława z Gielniowa – Już się anjeli wiesielą, Anna, niewiasta niepłodna, Jezu, zbawicielu ludzski oraz Jasne Krystowo Oblicze. Teksty zamieszczono na kartach: 322–322v, 332v–335 oraz 336–336v[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Wiesław Wydra, Wojciech Ryszard Rzepka: Chrestomatia staropolska. Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, 2004, s. 249. ISBN 83-04-04747-0.
- ↑ Teresa Michałowska: Średniowiecze. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 397. ISBN 83-01-13842-4.
- ↑ Michałowska 2011 ↓, s. 35.
- ↑ Miscellanea theologica. Polona. [dostęp 2021-02-12].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Wiesław Wydra, Wojciech Ryszard Rzepka: Chrestomatia staropolska. Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, 2004. ISBN 83-04-04747-0.
- Teresa Michałowska: Średniowiecze. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 83-01-13842-4.
- Teresa Michałowska, Literatura polskiego średniowiecza, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, ISBN 978-83-01-16675-5.