Przejdź do zawartości

Amp futbol

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Decydujący mecz o mistrzostwo Amp Futbol Ekstraklasy 2016: GKS Góra (białe stroje) - Husaria Kraków
Amp Futbol Ekstraklasa 2016: Kuloodporni Bielsko-Biała - Gryf Szczecin (czerwone stroje)

Amp futbol (ang. Amputee Football, amer. Amp Soccer) – rodzaj piłki nożnej rozgrywanej przez zawodników po jednostronnej amputacji kończyny dolnej - w przypadku graczy z pola, lub kończyny górnej u bramkarzy. W drugiej dekadzie XXI wieku uprawiana w ponad 40 państwach.

Historia amp futbolu na świecie

[edytuj | edytuj kod]

Początki amp futbolu, a w zasadzie amp soccera sięgają 1980 roku. Wtedy to w USA grupa niepełnosprawnych narciarzy z Donem Bennettem na czele, szukała możliwości utrzymania aktywności fizycznej także w sezonie letnim. Pomysł narodził się, gdy pewnego dnia syn Bennetta grał w koszykówkę. W pewnym momencie piłka potoczyła się do stojącego kilka metrów dalej Dona, a ten przy pomocy kul odkopnął ją do syna. W tym samym roku w Bellevue zorganizowano pierwsze spotkania i treningi nowo powstałej dyscypliny. Utworzono także pierwszy amp futbolowy związek na świecie – Amputee Soccer International.

Początkowo rozgrywano małe turnieje z udziałem trzech drużyn – USA, Salwadoru oraz Kanady. Na pełnowymiarowych boiskach grało po 11 zawodników w każdej drużynie. W 1984 roku w Seattle rozegrano pierwszy turniej z udziałem drużyn z całej Ameryki Północnej oraz Środkowej. Pierwsze Nieoficjalne Mistrzostwa Świata rozegrano w 1987 roku. Do 1990 roku turnieje odbywały się w USA. W 1991 roku impreza gościła w Taszkencie (Uzbekistan). Organizacja tych zawodów pozostawiała mnóstwo do życzenia – od niskiego poziomu sędziowania, po wpadki organizacyjne. Skutkiem tego było zahamowanie rozwoju dyscypliny na 7 lat. W 1987 powstały nowe przepisy gry, które uwzględniały inne wymiary boisk, bramek oraz liczby zawodników (7 na 7), lecz dopiero w 1998 roku w Alsager w Wielkiej Brytanii potwierdzono zmiany w regułach gry w amp futbol oraz dodano kilka nowych zasad. W grudniu tego samego roku powstała International Amputee Football Federation.

Dyscyplina zaczęła zatracać pierwotne wartości takie jak aktywizacja, rekreacja, rehabilitacja na rzecz profesjonalizmu. W 1999 roku w Kijowie na Ukrainie rozegrano pierwsze Mistrzostwa Europy w formule Open. Jednakże w 2002 roku na MŚ w Soczi nastał kolejny kryzys w amp futbolu. Podobnie jak w 1991 roku, głównymi problemami była polityka, słabe sędziowanie, przepychanki między delegatami państw uczestniczących. Wskutek tego, w następnych MŚ w Taszkencie (2003) wzięły udział tylko 4 reprezentacje. Rozgrywany chaosie turniej był niemalże kopią wydarzeń z Rosji poprzedniego roku.

Nowym początkiem dla dyscypliny okazały się MŚ 2005 odbywające się w Brazylii. Po raz pierwszy w mistrzostwach wziął udział zespół z Afryki – Sierra Leone. Po turnieju założono World Amputee Football Federation. Dzięki powstaniu federacji ustalono nowe standardy i wytyczne organizacji turniejów międzynarodowych. W 2007 roku w Turcji zorganizowano pierwsze oficjalne Mistrzostwa Świata w Amp Futbolu (wystartowało 10 spośród 12 zgłoszonych zespołów), a w tym samym roku w Sierra Leone odbył się pierwszy Puchar Narodów Afryki. Rok później, ponownie w Turcji odbyły się pierwsze Oficjalne Mistrzostwa Europy. W Mistrzostwach Świata w 2010, 2012 oraz 2014 roku startowały kolejno 15, 12 i 20 drużyn narodowych[1]. W Mistrzostwach w 2018 roku udział wzięły 22 reprezentacje.

Historia amp futbolu w Polsce

[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze treningi amp futbolu w Polsce datowane są na październik 2011 roku, kiedy to na zgrupowanie w Warszawie przyjechało 13 zawodników. Zgrupowanie odbyło się dzięki inicjatywie Mateusza Widłaka, absolwenta fizjoterapii na Warszawskiej Akademii Medycznej oraz CESLA na Uniwersytecie Warszawskim. Razem z Markiem Dragoszem, licencjonowanym trenerem UEFA A oraz założycielem wielu akademii bramkarskich w całej Polsce, powołali w marcu 2012 roku Reprezentację Polski. Do sztabu szkoleniowego reprezentacji dołączyli Krzysztof Wajda (trener bramkarzy), Grzegorz Skrzeczek (fizjoterapeuta) oraz Norbert Bradel (trener mentalny). Oficjalnym debiutem kadry był Turniej Czterech Narodów w Manchesterze na przełomie marca i kwietnia 2012 roku. Polacy zajęli w nim 2. miejsce ustępując jedynie Anglii, pokonując Niemców i Irlandczyków. Od tego czasu reprezentacja występowała w takich turniejach jak: Victory Cup 2013 w Moskwie (6. miejsce), Paddy Power Cup 2013 w Irlandii (2. miejsce), Podhale Amp Futbol Cup 2015 (1. miejsce) oraz 2016 (1. miejsce), Catalunya Cup 2016 (2. miejsce). Polacy uczestniczyli także w turniejach wysokiej rangi. W prestiżowym turnieju Amp Futbol Cup rozgrywanym w Polsce odnieśli jak dotychczas jedno zwycięstwo (2019), a także zajmowali trzykrotnie 2. miejsce (2015, 2016 i 2017) oraz czterokrotnie 3. miejsce. Na Mistrzostwach Świata reprezentacja Polski wystąpiła dotychczas trzykrotnie: w 2012 roku w Kaliningradzie zajęła przedostatnie, 11. miejsce, w 2014 roku w Culiacán (Meksyk) otarła się o podium zajmując 4. miejsce, zaś w 2018 roku (San Juan de los Lagos, Meksyk) uplasowała się na 7. pozycji.

Pierwszym założonym klubem w Polsce był GKS Góra.

Pierwszy sezon Amp Futbol Ekstraklasy wystartował w 2015 roku. W debiutanckich rozgrywkach Amp Futbol Ekstraklasy wystartowały 4 drużyny, a pierwszym Mistrzem Polski została Husaria Kraków.

W 2017 roku w Polsce funkcjonowało 10 klubów ampfutbolowych[2], z których cztery rywalizowały w rozgrywkach ligowych (GKS Góra, Husaria Kraków, Gloria Varsovia oraz Kuloodporni Bielsko-Biała; pozostałe 6 klubów to: Amp Futbol Kielce, Amp Futbol Szombierki Bytom, AMP Zjednoczeni Bydgoszcz, Amp Futbol Wielkopolska, One Legnica oraz Amp Futbol Lublin. W przeszłości funkcjonował i uczestniczył w dwóch sezonach Ekstraklasy Gryf Szczecin.

W sezonie 2017 gościnnie w polskiej lidze występowała drużyna z Niemiec - Anpfif Hoffenheim (filia bundesligowego TSG 1899 Hoffenheim). Rozgrywki prowadzone są systemem turniejowym, każda z drużyn organizuje dwudniowe rozgrywki w swojej miejscowości. Podczas każdego turnieju obowiązuje system „każdy z każdym”[3].

W sezonie 2019 w rozgrywkach ligowych udział bierze 5 zespołów, w tym Legia Warszawa, która była pierwszym polskim klubem biorącym udział w rozgrywkach Ligi Mistrzów EAFF - w turnieju, który odbył się w Tbilisi w dniach 25 i 26 maja 2019 roku warszawska drużyna zajęła 3. miejsce[4].

W 2022 r. powstała reprezentacja Polski w amp futbolu kobiet, która w 2024 r. zdobyła brązowy medal mistrzostw świata[5].

Zasady

[edytuj | edytuj kod]

Podstawowe przepisy gry w Amp Futbol bazują na regułach piłki nożnej osób pełnosprawnych, ale ze względu na charakterystykę tego sportu istnieje kilka kluczowych różnic.[6] Mecze rozgrywane są na polu gry w kształcie prostokąta o długości 55-65 metrów i szerokości 35-45 m. Najczęściej spotykane boiska w turniejach międzynarodowych mają wymiary 40 x 60 m. Pole karne ma kształt prostokąta o wymiarach 10 x 8 m. Od bramki w kierunku środka boiska 8 m oraz po 2,5 m do boku od każdego ze słupków bramki. Punkt wykonywania rzutu karnego wyznacza się 8 metrów od środka bramki. Bramki mają wymiary: 2 m wysokości, 5 m szerokości.

W polskiej ekstraklasie, do 2018 roku, czas gry wynosił 2 x 20 minut, natomiast po zunifikowaniu Przepisów Gry, i dostosowaniu zapisów do światowych rozgrywek w polskiej AMP Futbol Ekstraklasie, obecnie każdy mecz trwa 2 x 25 minut (10 minut przerwy pomiędzy połowami).

Każdy ze szkoleniowców może poprosić o regulaminową przerwę jeden raz na połowę meczu (nie może ona trwać dłużej niż minutę). Dogrywka trwa dwie połowy po 10 minut (lub zastosowana jest zasada „złotej bramki”). Podczas dogrywki trenerom również przysługuje skorzystanie z przerwy regulaminowej raz na połowę. Drużyna liczy 6 zawodników z pola plus bramkarz oraz zawodnicy rezerwowi. Zawodnikiem z pola może być osoba po jednostronnej amputacji kończyny dolnej, bramkarzem – kończyny górnej. Zmiany "hokejowe" dokonywane są w dowolnym momencie, za pozwoleniem sędziego, nie więcej niż dwie jednocześnie. Zawodnik może powrócić do gry w każdym momencie.

Podczas rzutu od bramki piłkę do gry może wprowadzić bramkarz lub jeden z graczy z pola (piłka musi znajdować się w polu karnym). Piłka jest w grze w momencie, gdy opuści pole karne. Wrzuty z autu wykonywane są z ziemi, podobnie jak rzuty wolne pośrednie (piłka musi znajdować się precyzyjnie na linii bocznej boiska). Przy wznowieniu od bramki, gdy nastąpił aut bramkowy, bramkarz nie może wyekspediować piłki poza swoją połowę boiska, może to uczynić dopiero po rozegraniu piłki z partnerem z drużyny (podczas trwania akcji, gdy bramkarz interweniuje i piłka nie opuści placu gry poza linię bramkową przepis nie obowiązuje).

Zabronione są wślizgi, ich wykonanie karane jest rzutem wolnym bezpośrednim. Bramkarze mogą rzucić się do piłki jedną ręką, by obronić bramki, nie mogą natomiast wpierw zaatakować piłki obiema nogami. Zagrania kulą mogą być pojedyncze i tylko przypadkowe. Każde inne zagranie kulą, które są umownymi przedłużeniami rąk, traktuje się jak zagranie piłki ręką (w tym zagranie kikutem, w celu wyrównania szans amputacji na różnych wysokościach). Zagranie piłki kulą w polu karnym w celu zatrzymania strzału, karane jest rzutem karnym, natomiast dotknięcie piłki kulą w celu jej opanowania skutkuje rzutem wolnym bezpośrednim w obrębie pola karnego. Celowy faul kulą łokciową karany jest rzutem karnym dla rywala i wykluczeniem z gry. Bramkarz nie może w trakcie gry opuszczać pola karnego, w przeciwnym razie dyktowany jest rzut karny dla przeciwnika, a bramkarz wykluczony z gry. Jeśli bramkarz trzyma rękę na piłce, a piłka ta jest na podłożu – zawodnik drużyny atakującej nie może go atakować. Zawodnicy drużyny broniącej podczas wykonania rzutów wolnych pośrednich oraz bezpośrednich muszą znajdować się minimum 6 m od piłki. Podczas wykonywania rzutu karnego wszyscy gracze oprócz bramkarza i strzelającego muszą znajdować się minimum 6 m od piłki. Nie obowiązuje w grze przepis o spalonym[7].

Amp futbol na świecie

[edytuj | edytuj kod]

Reprezentacje państw, które występowały w meczach międzypaństwowych (mistrzowskich oraz towarzyskich) piłkarzy po amputacjach:

Państwa, w których utworzono ligi drużyn osób po amputacjach:

Rozgrywki międzypaństwowe

[edytuj | edytuj kod]

Mistrzostwa świata

[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze Nieoficjalnie Mistrzostwa Świata w Amp Futbolu rozegrano w 1987 roku. Od 1998 roku rozgrywane są w formule 7 vs 7. W 2007 roku rozegrano pierwsze Oficjalnie Mistrzostwa Świata[8][9].

Rok Gospodarz złoto Złoto srebro Srebro brąz Brąz IV miejsce Miejsce Polski Uwagi
Turnieje nieoficjalne
1987 Stany Zjednoczone
Stany Zjednoczone
Salwador
Salwador
b.d. b.d. b.d. n/s Pierwsze Nieoficjalne MŚ
1988 Stany Zjednoczone
Stany Zjednoczone
Salwador
Salwador
Stany Zjednoczone
Stany Zjednoczone
Anglia
Anglia
b.d. n/s
1989 Stany Zjednoczone
Stany Zjednoczone
Anglia
Anglia
Salwador
Salwador
b.d. b.d. n/s 9 reprezentacji
1990 Stany Zjednoczone
Stany Zjednoczone
Anglia
Anglia
Brazylia
Brazylia
b.d. b.d. n/s 5 reprezentacji
1991 Uzbekistan
Uzbekistan
b.d. b.d. b.d. b.d. n/s Słaba organizacja MŚ, zastopowanie rozwoju dyscypliny na 7 lat
1998 Anglia
Anglia
Rosja
Rosja
Uzbekistan
Uzbekistan
Brazylia
Brazylia
b.d. n/s Pierwsze MŚ w formule 7 vs 7
2000 Stany Zjednoczone
Stany Zjednoczone
Brazylia
Brazylia
Rosja
Rosja
Ukraina
Ukraina
Uzbekistan
Uzbekistan
n/s
2001 Brazylia
Brazylia
Brazylia
Brazylia
Rosja
Rosja
Anglia
Anglia
Ukraina
Ukraina
n/s
2002 Rosja
Rosja
Rosja
Rosja
Brazylia
Brazylia
Uzbekistan
Uzbekistan
b.d. n/s
2003 Uzbekistan
Uzbekistan
Rosja
Rosja
Ukraina
Ukraina
Brazylia
Brazylia
Uzbekistan
Uzbekistan
n/s 4 reprezentacje
2005 Brazylia
Brazylia
Brazylia
Brazylia
Rosja
Rosja
Anglia
Anglia
Ukraina
Ukraina
n/s 6 reprezentacji
Turnieje oficjalne
2007 Turcja
Turcja
Uzbekistan
Uzbekistan
Rosja
Rosja
Turcja
Turcja
Brazylia
Brazylia
n/s pierwsze Oficjalne MŚ,
10 reprezentacji[a]
2010 Argentyna
Argentyna
Uzbekistan
Uzbekistan
Argentyna
Argentyna
Turcja
Turcja
Rosja
Rosja
n/s 15 reprezentacji[b]
2012 Rosja
Rosja
Uzbekistan
Uzbekistan
Rosja
Rosja
Turcja
Turcja
Argentyna
Argentyna
11. miejsce debiut reprezentacji Polski,
12 reprezentacji
2014 Meksyk
Meksyk
Rosja
Rosja
Angola
Angola
Turcja
Turcja
Polska
Polska
4. miejsce 20 reprezentacji[c]
2018 Meksyk
Meksyk
Angola
Angola
Turcja
Turcja
Brazylia
Brazylia
Meksyk
Meksyk
7. miejsce 22 reprezentacje[d]
2022 Turcja
Turcja
Turcja
Turcja
Angola
Angola
Uzbekistan
Uzbekistan
Haiti
Haiti
13. miejsce 24 reprezentacje

Tabela medalowa Mistrzostw Świata

[edytuj | edytuj kod]

Poniższa tabela obejmuje wyłącznie osiągnięcia zespołów w oficjalnych edycjach mistrzostw świata.

Msc. Państwo IV Razem
1. Uzbekistan Uzbekistan 3 0 1 0 4
2. Rosja Rosja 1 2 0 1 3
3. Angola Angola 1 2 0 0 3
4. Turcja Turcja 1 1 4 0 6
5. Argentyna Argentyna 0 1 0 1 1
6. Brazylia Brazylia 0 0 1 1 1
- Polska Polska 0 0 0 1 0
- Meksyk Meksyk 0 0 0 1 0
- Haiti Haiti 0 0 0 1 0

Mistrzostwa Europy

[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze Mistrzostwa Europy w Amp Futbolu rozegrano w 1999 roku w formule Open, stąd obecność reprezentacji spoza kontynentu. W 2008 roku rozegrano pierwsze Oficjalne Mistrzostwa Europy[10].

Rok Gospodarz złoto Złoto srebro Srebro brąz Brąz IV miejsce Miejsce Polski Uwagi
Turnieje nieoficjalne
1999 Ukraina
Ukraina
Brazylia
Brazylia
Rosja
Rosja
Uzbekistan
Uzbekistan
b.d. n/s ME w formule Open
Turnieje oficjalne
2008 Turcja
Turcja
Rosja
Rosja
Turcja
Turcja
Anglia
Anglia
Ukraina
Ukraina
n/s pierwsze oficjalne ME
5 reprezentacji
2017 Turcja
Turcja
Turcja
Turcja
Anglia
Anglia
Polska
Polska
Hiszpania
Hiszpania
3. miejsce 12 reprezentacji
2021 Polska
Polska[11]
Turcja
Turcja
Hiszpania
Hiszpania
Polska
Polska
Rosja
Rosja
3. miejsce 14 reprezentacji
2024 Francja
Francja
Turcja
Turcja
Hiszpania
Hiszpania
Polska
Polska
Anglia
Anglia
3. miejsce 16 reprezentacji

Tabela medalowa Mistrzostw Europy

[edytuj | edytuj kod]

Nieoficjalna tabela medalowa Mistrzostw Europy[e].

Msc. Państwo IV Razem
1. Turcja Turcja 3 1 0 0 4
2. Rosja Rosja 1 0 0 1 1
3. Anglia Anglia 0 1 1 1 2
4. Hiszpania Hiszpania 0 2 0 1 2
5. Polska Polska 0 0 3 0 3
- Ukraina Ukraina 0 0 0 1 0

Puchar Narodów Afryki

[edytuj | edytuj kod]

Pierwszy Puchar Narodów Afryki w Amp Futbolu rozegrano w 2007 roku na boiskach w Sierra Leone.

Rok Gospodarz złoto Złoto srebro Srebro brąz Brąz IV miejsce Uwagi
2007 Sierra Leone
Sierra Leone
Ghana
Ghana
Liberia
Liberia
Sierra Leone
Sierra Leone
Sierra Leone
Sierra Leone B
4 reprezentacje[f][9]
2009 Liberia
Liberia
Liberia
Liberia
Sierra Leone
Sierra Leone
Ghana / Nigeria
Ghana / Nigeria
b.d.
2011 Ghana
Ghana
Liberia
Liberia
Ghana
Ghana
Angola
Angola
b.d. [12]
2013 Kenia
Kenia
Liberia
Liberia
Angola
Angola
Ghana
Ghana
Nigeria
Nigeria
6 reprezentacji[13]
2019 Angola
Angola, Benguela
Angola
Angola
Nigeria
Nigeria
6 reprezentacji[14]
2021 Tanzania
Tanzania
Ghana
Ghana
Liberia
Liberia
Angola
Angola
Tanzania
Tanzania
13 reprezentacji[15]

Tabela medalowa Pucharu Narodów Afryki

[edytuj | edytuj kod]
Msc. Państwo IV Razem
1. Liberia Liberia 3 2 0 0 5
2. Ghana Ghana 2 1 2 0 5
3. Angola Angola 0 1 2 0 3
4. Sierra Leone Sierra Leone 0 1 1 0 2
5. Nigeria Nigeria 0 0 1 1 1

Puchar CECAAF

[edytuj | edytuj kod]
Rok Gospodarz złoto Złoto srebro Srebro brąz Brąz IV miejsce Uwagi
2019 Tanzania
Tanzania, Dar es Salaam
Rwanda
Rwanda
Kenia
Kenia
Tanzania
Tanzania

Zanzibar
5 reprezentacji[16]

Copa América

[edytuj | edytuj kod]
Edycja Gospodarz złoto Złoto srebro Srebro brąz Brąz IV miejsce Uwagi
2009 Argentyna
Argentyna
Brazylia
Brazylia
Argentyna
Argentyna
Salwador
Salwador
Ghana
Ghana
4 reprezentacje[g][17][18][19][20]
2013 Brazylia
Brazylia
Brazylia
Brazylia
Meksyk
Meksyk Północny
Meksyk
Meksyk Południowy
Argentyna
Argentyna
7 reprezentacji[21][22]
2015 Meksyk
Meksyk
Brazylia
Brazylia
Argentyna
Argentyna
Kolumbia
Kolumbia
Meksyk
Meksyk
8 reprezentacji[23][24][25]

Copa Sudamericana

[edytuj | edytuj kod]
Edycja Gospodarz złoto Złoto srebro Srebro brąz Brąz IV miejsce Uwagi
2018 Argentyna
Argentyna
Argentyna
Argentyna
Brazylia
Brazylia
Urugwaj
Urugwaj
3 reprezentacje[26][27]

Copa Centroamericana

[edytuj | edytuj kod]
Rok Gospodarz złoto Złoto srebro Srebro brąz Brąz IV miejsce Uwagi
2017 Salwador
Salwador
Salwador
Salwador
Kostaryka
Kostaryka
Cabañas FC Honduras
Honduras
3 reprezentacje[h][28]
2019 Kostaryka
Kostaryka
Kostaryka
Kostaryka
Salwador
Salwador
Honduras
Honduras
Panama
Panama
4 reprezentacje[29]

Amp Futbol Cup

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Amp Futbol Cup.

Amp Futbol Cup to międzynarodowy turniej piłkarski organizowany od 2012 roku w Polsce.

Edycja złoto Złoto srebro Srebro brąz Brąz IV miejsce Miejsce Polski Uwagi
2012 Anglia
Anglia
Ukraina
Ukraina
Polska
Polska
Irlandia
Irlandia
3. miejsce 5 reprezentacji[i]
2013 Anglia
Anglia
Ukraina
Ukraina
Polska
Polska
Holandia
Holandia
3. miejsce 5 reprezentacji
2014 Turcja
Turcja
Anglia
Anglia
Polska
Polska
Ukraina
Ukraina
3. miejsce 6 reprezentacji
2015 Turcja
Turcja
Polska
Polska
Hiszpania
Hiszpania
Włochy
Włochy
2. miejsce 6 reprezentacji
2016 Rosja
Rosja
Polska
Polska
Anglia
Anglia
Hiszpania
Hiszpania
2. miejsce 6 reprezentacji
2017 Anglia
Anglia
Polska
Polska
Japonia
Japonia
Irlandia
Irlandia
2. miejsce 6 reprezentacji
2018 Anglia
Anglia
Rosja
Rosja
Polska
Polska
Ukraina
Ukraina
3. miejsce 6 reprezentacji
2019 Polska
Polska
Rosja
Rosja
Francja
Francja
Włochy
Włochy
1. miejsce 6 reprezentacji
2020 Polska
Polska
Azerbejdżan
Azerbejdżan
brak brak 1. miejsce 2 reprezentacje[j]
2021 Polska
Polska
Ukraina
Ukraina
Izrael
Izrael
brak 1. miejsce 3 reprezentacje[k]
2022 . . . . . .

Amp Futbol Cup Podhale

[edytuj | edytuj kod]
Edycja złoto Złoto srebro Srebro brąz Brąz IV miejsce Miejsce Polski Uwagi
2015 Polska
Polska
Irlandia
Irlandia
Ukraina
Ukraina
Holandia
Holandia
1. miejsce 4 reprezentacje
2016 Polska
Polska
Irlandia
Irlandia
Ukraina
Ukraina
Niemcy
Niemcy
1. miejsce 4 reprezentacje

Inne turnieje

[edytuj | edytuj kod]
Turniej Termin Gospodarz złoto Złoto srebro Srebro brąz Brąz IV miejsce Uwagi
4 Nation Development Tournament 2012 31.03-1.04.2012  Anglia, Manchester Anglia
Anglia
Polska
Polska
Irlandia
Irlandia
Niemcy
Niemcy
4 reprezentacje[30]
Paddy Power Cup 2013 10-11.08.2013  Irlandia, Limerick Anglia
Anglia
Polska
Polska
Irlandia
Irlandia
Niemcy
Niemcy
6 reprezentacji[31]
Catalunya Cup 2016 23-24.04.2016  Hiszpania, Les Preses Hiszpania
Hiszpania
Polska
Polska
Francja
Francja
3 reprezentacje[32]
Copa Confederaciones w Amp Futbolu 2016 27-28.08.2016  Kolumbia, Bogota Brazylia
Brazylia
Argentyna
Argentyna
Kolumbia
Kolumbia
3 reprezentacje[33]
US Amputee Soccer Lonestar Invitational 2018 1-3.06.2018  Stany Zjednoczone, Houston Anglia
Anglia
Haiti
Haiti
Stany Zjednoczone
Stany Zjednoczone
3 reprezentacje[34]

Mistrzostwa Świata kobiet

[edytuj | edytuj kod]
Rok Gospodarz złoto Złoto srebro Srebro brąz Brąz IV miejsce Miejsce Polski Uwagi
2024 KolumbiaKolumbia



b.d. n/s 12 reprezentacji

Rozgrywki klubowe

[edytuj | edytuj kod]

Rozgrywki międzynarodowe

[edytuj | edytuj kod]

Liga Mistrzów EAFF

[edytuj | edytuj kod]
Sezon gospodarz złoto Mistrz srebro Wicemistrz brąz III miejsce IV miejsce Uwagi
2019 Gruzja Tbilisi Turcja Ortotek Gaziler S.K. Rosja Dynamo Ałtaj Polska Legia Warszawa Irlandia Cork City 6 klubów
2020 Polska Bielsko-Biała n/s n/s n/s n/s turniej odwołany[35]
2021 Turcja Gaziantep Turcja Sahinbey Gaziantep Polska Legia Warszawa Włochy Vicenza Calcio Azerbejdżan Qarabag Agdam 5 klubów
2022 Polska Kraków . . . . 8 klubów

Rozgrywki krajowe

[edytuj | edytuj kod]

Anglia

[edytuj | edytuj kod]
EAFA Super League
[edytuj | edytuj kod]
Sezon T. złoto Mistrz srebro Wicemistrz brąz III miejsce Uwagi
2018/2019 1 EAFA Crewe Sharks b.d. b.d. [36]
EAFA League
[edytuj | edytuj kod]
Sezon T. złoto Mistrz srebro Wicemistrz brąz III miejsce Uwagi
2013 1 Manchester Amp F.C. Lancs&Mersey Amp F.C. Oxford City Amp F.C. 4 kluby[36][37]
2013/2014 1 Lancs&Mersey Amp F.C. Oxford City Amp F.C. Manchester Amp F.C. 4 kluby[36][37]
2014/2015 1 Oxford City Amp F.C. b.d. b.d. [36]
2015/2016 1 Peterborough Amp F.C. b.d. b.d. [36]
2016/2017 1 Everton Amp F.C. b.d. b.d. [36]
2017/2018 2 Everton Amp F.C. b.d. b.d. [36]
2018/2019 2 Peterborough Amp F.C. b.d. b.d. [36]
EAFA League Cup
[edytuj | edytuj kod]
Sezon T. złoto Mistrz srebro Finalista Uwagi
2013/2014 1 Lancs&Mersey Amp F.C. b.d. [36]
2014/2015 1 Oxford City Amp F.C. b.d. [36]
2015/2016 1 Everton Amp F.C. b.d. [36]
2016/2017 1 Peterborough Amp F.C. b.d. [36]
2017/2018 1 Portsmouth Amp F.C. b.d. [36]
2018/2019 1 Arsenal Amp F.C. b.d. [36]
The FA Disability Cup
[edytuj | edytuj kod]
 Zobacz więcej w artykule The FA Disability Cup, w sekcji Amp futbol.
Sezon Data T. złoto Mistrz Wynik srebro Finalista Uwagi
2017 6 maja 2017 1 Peterborough Amp F.C. 3:2 Everton Amp F.C. [36][38]
2018 17 czerwca 2018 2 Peterborough Amp F.C. 3:2 Everton Amp F.C. [36][38]
2019 16 czerwca 2019 1 Everton Amp F.C. 4:1 Portsmouth Amp F.C. [36][38]

Irlandia

[edytuj | edytuj kod]
Sezon T. złoto Mistrz srebro Wicemistrz brąz III miejsce Król strzelców Br. Uwagi
2018 1 Cork City F.C. Bohemian F.C. Shamrock Rovers F.C. Irlandia James Boyle (Bohemian F.C.) 20 3 kluby[39]
2019 1 Shamrock Rovers F.C. Bohemian F.C. Cork City F.C. Irlandia Alan Wall (Shamrock Rovers F.C.) 10 3 kluby[40]
2020 4 kluby[41]

Polska

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Amp Futbol Ekstraklasa.
Sezon T. złoto Mistrz srebro Wicemistrz brąz III miejsce Król strzelców Br. Najlepszy zawodnik Najlepszy bramkarz Uwagi
2015 1 Husaria Kraków Gryf Szczecin GKS Góra Polska Tomasz Miś (Husaria) 12 Polska Mateusz Kabała (Husaria) Polska Marek Zadębski (Husaria) 4 kluby
2016 2 Husaria Kraków GKS Góra Lampart Warszawa Polska Tomasz Miś (Husaria) 15 Polska Bartosz Łastowski (Gryf) Polska Jakub Popławski (Lampart) 5 klubów[l]
2017 3 Husaria Kraków Gloria Varsovia[m] Kuloodporni Bielsko-Biała Polska Jakub Kożuch (Gloria) 18 Polska Jakub Kożuch (Gloria) Polska Jakub Popławski (Gloria) 5 klubów[n]
2018 1 Gloria Varsovia Kuloodporni Bielsko-Biała Husaria Kraków Polska Jakub Kożuch (Gloria)
Polska Bartosz Łastowski (Kuloodporni)
11 Polska Krystian Kapłon (Husaria) Polska Jakub Popławski (Gloria) 4 kluby
2019 1 Kuloodporni Bielsko-Biała Husaria Kraków Legia Warszawa[o] Polska Bartosz Łastowski (Kuloodporni) 24 Polska Bartosz Łastowski (Kuloodporni) Polska Igor Woźniak (Husaria) 4 kluby[p][q]
2020 2 Legia Warszawa Husaria Kraków / Wisła Kraków[r] Kuloodporni Bielsko-Biała / TSP Kuloodporni Bielsko-Biała[s] Polska Krystian Kapłon (Wisła) 19 Polska Krystian Kapłon (Wisła) Polska Jakub Popławski (Legia) 5 klubów[t][u]
2021 4 Wisła Kraków Legia Warszawa TSP Kuloodporni Bielsko-Biała Polska Bartosz Łastowski (Legia) 29 Polska Krystian Kapłon (Wisła) Polska Łukasz Miśkiewicz (TSP Kuloodporni) 5 klubów
2022 6 klubów[v][w]

Turcja

[edytuj | edytuj kod]
Sezon T. złoto Mistrz srebro Wicemistrz brąz III miejsce Uwagi
2012/2013 Yenimahalle Gençlik Engelliler S.K. Kara Kuvvetleri Gücü Kayseri Melikgazi Belediye S.K. 10 klubów[42]
2013/2014 Yenimahalle Gençlik Engelliler S.K. TSK Rehabilitasyon MRK.S.K. İstanbul Özürlüler S.K. 10 klubów[43]
2014/2015 Yenimahalle Gençlik Engelliler S.K. TSK Rehabilitasyon MRK.S.K. Şahinbey Belediye Gençlikspor 10 klubów[44]
2015/2016 Ortotek Gaziler S.K. TSK Rehabilitasyon MRK.S.K. Şahinbey Belediye Gençlikspor 10 klubów[45]
2016/2017 Ortotek Gaziler S.K. b.d. b.d. 10 klubów[46]
2017/2018 Ortotek Gaziler S.K. TSK Rehabilitasyon MRK.S.K. Şahinbey Belediye Gençlikspor 10 klubów[47]
2018/2019 Şahinbey Belediye Gençlikspor Ortotek Gaziler S.K. Pendik Engelliler S.K. 10 klubów[48]

Włochy

[edytuj | edytuj kod]
Sezon T. złoto Mistrz srebro Wicemistrz brąz III miejsce Uwagi
2019 1 Nuova Montelabbate Calcio Amputati Vicenza Calcio Amputati Levante C. Pegliese 4 kluby[49]
  1. 12 zgłoszonych
  2. 18 zgłoszonych
  3. 23 zgłoszone
  4. 24 zgłoszone
  5. nie obejmuje turnieju z 1999 roku
  6. w tym Sierra Leone B
  7. w tym Ghana jako zespół zaproszony
  8. 3 reprezentacje oraz 1 zespół klubowy
  9. w tym Polska B
  10. Reszta drużyn zrezygnowała z uczestnictwa w turnieju
  11. Reszta drużyn zrezygnowała z uczestnictwa w turnieju
  12. Do Ekstraklasy dołączył zespół Kuloodporni Bielsko-Biała.
  13. Lampart Warszawa po sezonie 2016 został rozwiązany, zawodnicy przeszli do nowo powstałej Glorii Varsovia.
  14. Przed sezonem wskutek rozwiązania drużyny z rozgrywek wycofał się Gryf Szczecin. W miejsce szczecinian gościnnie zaproszono drużynę z Niemiec - Anpfif Hoffenheim.
  15. Gloria Varsovia została wchłonięta przez Legię Warszawa stając się ich sekcją.
  16. Do ligi dołączył zespół Miedziowi Polkowice
  17. Po drugim (z pięciu) turnieju z ligi wycofał się zespół GKS Góra
  18. W trakcie sezonu Husaria Kraków została wchłonięta przez Wisłę Kraków stając się ich sekcją.
  19. W trakcie sezonu Kuloodporni Bielsko-Biała zostali wchłonięci przez Podbeskidzie Bielsko-Biała stając się ich sekcją.
  20. Do ligi dołączyły zespoły Widzew Łódź i Warta Poznań
  21. Do ligi nie przystąpił zespół Miedziowych Polkowice
  22. Do ligi dołączyły zespoły Stali Rzeszów i Nowych Technologii Różyca
  23. Do ligi nie przystąpił zespół Widzewa Łódź

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Ryszard Botwina, Mirosław Dębiec, Marek Dragosz: Nowoczesny trening bramkarzy w amp futbolu. Mentalne wspomaganie. Poznań, Gorzów Wielkopolski: AWF Poznań, ZWKF Gorzów Wielkopolski, 2016, s. 9-14. ISBN 978-83-930278-1-1.
  2. Kluby w Polsce. Amp Futbol Polska. [dostęp 2019-08-06]. (pol.).
  3. Ryszard Botwina, Mirosław Dębiec, Marek Dragosz: Nowoczesny trening bramkarzy w amp futbolu. Mentalne wspomaganie. Poznań, Gorzów Wielkopolski: AWF Poznań, ZWKF Gorzów Wielkopolski, 2016, s. 15-18. ISBN 978-83-930278-1-1.
  4. Ampfutbolowa Liga Mistrzów: turecki klub pierwszym triumfatorem. sport.tvp.pl. [dostęp 2019-08-02]. (pol.).
  5. Paulina Królak, Historyczny sukces kobiecej reprezentacji. Polki z brązowym medalem ampfutbolowych mistrzostw świata [online], Parasportowcy.pl, 11 listopada 2024 [dostęp 2024-11-15].
  6. Zasady Gry [online], Kuloodporni Bielsko - Amp Futbol na Śląsku [dostęp 2020-10-17] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-01] (pol.).
  7. Ryszard Botwina, Mirosław Dębiec, Marek Dragosz: Nowoczesny trening bramkarzy w amp futbolu. Mentalne wspomaganie. Poznań, Gorzów Wielkopolski: AWF Poznań, ZWKF Gorzów Wielkopolski, 2016, s. 21-23. ISBN 978-83-930278-1-1.
  8. Ryszard Botwina, Mirosław Dębiec, Marek Dragosz: Nowoczesny trening bramkarzy w amp futbolu. Mentalne wspomaganie. Poznań, Gorzów Wielkopolski: AWF Poznań, ZWKF Gorzów Wielkopolski, 2016, s. 11-14. ISBN 978-83-930278-1-1.
  9. a b Historia amp futbolu na stronie Amerykańskiego Związku Amp Futbolu (AASA). [dostęp 2017-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-18)].
  10. Ryszard Botwina, Mirosław Dębiec, Marek Dragosz: Nowoczesny trening bramkarzy w amp futbolu. Mentalne wspomaganie. Poznań, Gorzów Wielkopolski: AWF Poznań, ZWKF Gorzów Wielkopolski, 2016, s. 14. ISBN 978-83-930278-1-1.
  11. Marcin Borzęcki: Amp futbol: mistrzostwa Europy 2020 w Krakowie!. sport.tvp.pl, 2019-03-02. [dostęp 2019-09-02]. (pol.).
  12. Liberia: Country Wins African Amputee Tootball Tournament. allAfrica.com, 2011-11-28. [dostęp 2019-08-21]. (ang.).
  13. Liberia Repeats: Wins 4th CANAF 2-1 Over Angola. [dostęp 2017-09-12]. (ang.).
  14. Azu Umeh: 2019 Amputee Football Nations Cup: Silver For Nigeria As Hosts Angola Emerge Champions. 2019-10-11. [dostęp 2019-10-28]. (ang.).
  15. [0=AZWbl7WYWM6t07qPSSSolyMN1_tOsHWkPIBYJqK8R0eKSJs3f0I26jTGEdjqbYI-zGPkDguc9BHeLitTTXM3YV9J4V_sjnYFQtBbAWAqhUX7HzH-s7I-gWe7qwVk-tE2lnYD9Bw2u38PiYs2aWp7HeRp&__tn__=%2CO%2CP-R CANAF 2021 Final Ranking]. [dostęp 2022-04-05]. (ang.).
  16. Kenya foiled by Rwanda as Amputees tourney ends. 2019-07-02. [dostęp 2019-09-10]. (ang.).
  17. Brasil Wins Brotherhood Cup Gold Medal in 4-3 Shootout Win Over Argentina. Amputee Soccer News. [dostęp 2019-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-27)]. (ang.).
  18. Sem sofrer gols, Brasil vence Copa América de Futebol para Amputados. Globo. [dostęp 2019-08-20]. (port.).
  19. I CAMPEÃO COPA AMÉRICA - 2009. ABDDF. [dostęp 2019-08-20]. (port.).
  20. Seleção Brasileira vai buscar o bicampeonato da Copa América para Amputados em Cataguases. marcelolopes.jor.br, 2013-08-13. [dostęp 2019-08-20]. (port.).
  21. BRASIL BI CAMPEÃO DA COPA AMÉRICA. futeboldeamputadosmogi.com.br. [dostęp 2019-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-20)]. (port.).
  22. II COPA AMÉRICA DE FUTEBOL DE AMPUTADOS - 2013. Associação Brasileira de Desporto para Deficientes Físicos. [dostęp 2019-08-20]. (hiszp.).
  23. Brasil vence Argentina e conquista Copa América de amputados. globo.com, 2015-11-30. [dostęp 2019-08-20]. (port.).
  24. FÚTBOL PARA AMPUTADOS: ARGENTINA, SUBCAMPEÓN DE AMÉRICA. globo.com, 2015-11-30. [dostęp 2019-08-20]. (hiszp.).
  25. Colombia, protagonista en Copa América de Fútbol para Amputados. El Heraldo, 2015-11-28. [dostęp 2019-08-20]. (hiszp.).
  26. FÚTBOL DE AMPUTADOS: ARGENTINA, PREPARADA PARA EL COMIENZO DEL SUDAMERICANO EN SANTA FE. paradeportes.com, 2018-02-18. [dostęp 2019-08-20]. (hiszp.).
  27. FÚTBOL DE AMPUTADOS: ARGENTINA GOLEÓ A BRASIL Y GRITÓ CAMPEÓN. paradeportes.com, 2018-02-23. [dostęp 2019-08-20]. (hiszp.).
  28. La Selecta se lleva la Copa Centroamericana de fútbol de amputados. [dostęp 2019-09-10]. (hiszp.).
  29. Ticos campeones centroamericanos de fútbol amputados. 2019-07-28. [dostęp 2019-09-10]. (hiszp.).
  30. 31Mar2012: 4 Nation Amputee Football Development tournament. EAFA. [dostęp 2020-02-06]. (ang.).
  31. Irish Amputee Football Association: The Paddy Power Cup, 10th-11th August 2013. IAFA. [dostęp 2019-09-02]. (ang.).
  32. Amp futbol: drugie miejsce Polaków w Katalonii. 15-latek królem strzelców. niepelnosprawni.pl, 2016-04-27. [dostęp 2019-09-02]. (pol.).
  33. FÚTBOL PARA AMPUTADOS: ARGENTINA, SUBCAMPEÓN DE LA COPA CONFEDERACIONES. paradeportes.com, 2016-08-24. [dostęp 2019-09-02]. (ang.).
  34. US AMPUTEE SOCCER LONESTAR INVITATIONAL. dynamodashyouth.com. [dostęp 2019-09-02]. (ang.).
  35. turniej odwołany z powodu pandemii COVID-19
  36. a b c d e f g h i j k l m n o p q ENGLAND AMPUTEE FOOTBALL LEAGUES. [dostęp 2019-09-02]. (ang.).
  37. a b EAFA: ENGLAND AMPUTEE FOOTBALL ASSOCIATION. [dostęp 2020-02-06]. (ang.).
  38. a b c The FA Disability Cup Is Our Showpiece National Competition. The FA. [dostęp 2020-02-03]. (ang.).
  39. Irish Amputee Football Association: 2018 National League. [dostęp 2019-09-02]. (ang.).
  40. Irish Amputee Football Association: 2019 National League. [dostęp 2019-09-02]. (ang.).
  41. Irish Amputee Football Association: 2020 National League. [dostęp 2020-02-04]. (ang.).
  42. Ampute Süper Lig - 2012/13
  43. Ampute Süper Lig - 2013/14
  44. Ampute Süper Lig - 2014/15
  45. Ampute Süper Lig - 2015/16
  46. Ampute Futbol Süper Ligi'nde şampiyon Osmanlı Engelliler
  47. Ampute Süper Lig - 2017/18
  48. Ampute Süper Lig - 2018/19
  49. La Nuova Montelabbate vince il primo scudetto della storia del Calcio amputati. Federazione Italiana Sport Paralimpici e Sperimentali, 2019-11-02. [dostęp 2019-12-03]. (wł.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]