Aleje Racławickie w Lublinie
| Wieniawa, Śródmieście | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Szpital Wojskowy przy Alejach Racławickich | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Lublina  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 51°14′59,1″N 22°32′10,7″E/51,249761 22,536306
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Aleje Racławickie w Lublinie – ulica w Lublinie łącząca centrum miasta z rondem Honorowych Krwiodawców. Jej długość to 1,8 km. Przebiega przez dzielnice Śródmieście i Wieniawa.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Nazwa ulicy
[edytuj | edytuj kod]Ulica powstała na przedłużeniu Krakowskiego Przedmieścia i pierwotnie nosiła nazwę Trakt Warszawski[1]. W 1917 z okazji stulecia po śmierci Tadeusza Kościuszki ulicę przemianowano na Aleje Racławickie. W trakcie II wojny światowej nosiła nazwę ulicy Warszawskiej. Do obecnej nazwy powrócono po 1944[1].
Do 1944
[edytuj | edytuj kod]Na początku XVII w. w miejscu, gdzie obecnie Krakowskie Przedmieście przechodzi w Aleje Racławickie, wzniesiono bramę wjazdową do Lublina. Określano ją jako bramę „na szańcach”. Pozostałości bramy odkryto w trakcie prac remontowych w 2020[2].
Okolice Traktu były długo mało zurbanizowane. W latach 90. XIX w. przy skrzyżowaniu z obecną aleją Kraśnicką utworzono Obóz Zachodni rosyjskiego garnizonu. Tereny wojskowe ciągnęły się aż do ul. Lipowej. W 1906 w centrum obozu wzniesiono cerkiew prawosławną, którą w 1920 zmieniono na rzymskokatolicki kościół garnizonowy, a w latach 1926–1932 przebudowano w stylu umiarkowanego modernizmu. Rozległe tereny wojskowe po obydwu stronach ulicy hamowały rozwój budownictwa cywilnego[3].
W połowie lat 20. XX w. przystąpiono do opracowywania Planu Wielkiego Miasta Lublina. Aleje Racławickie miały stać się osią głównego rozwoju miasta. Jako „reprezentacyjna aleja o charakterze spacerowym” zyskały szerokość 35 m. Zaplanowano także nieznacznie węższą (30 m) ulicę – Aleję Zgody – która miała odbiegać na południowy zachód od Alei Racławickich, tworząc z nimi klinowaty plac Zgody naprzeciwko Ogrodu Saskiego[4]. Te dwie ulice miały stanowić główne osie nowej dzielnicy Lublina, sięgającej folwarku Rury, nazwanej Dzielnicą Zachodnią[5]. Miała ona mieć charakter mieszkaniowy, ale także przejąć funkcje śródmiejskie[6]. Zaplanowano wybudowanie tam monumentalnych budynków użyteczności publicznej[7]. Planowano też wytyczenie linii tramwajowej łączącej tę dzielnicę z ratuszem oraz dworcem kolejowym[8].
Okres PRL
[edytuj | edytuj kod]W czasach Polski Ludowej Aleje były częścią drogi państwowej nr 14[9] oraz międzynarodowych E81[9][10] i T12[10]. W latach 70. wykonano instalację gazową, a w 1987 przeprowadzono ostatni, przed przebudową z 2020, remont nawierzchni Alei. Sieci kanalizacyjnej nie było[11]. Ulica była jednojezdniowa i miała po dwa pasy ruchu w każdą stronę[potrzebny przypis]. Była ona intensywnie eksploatowana – w godzinach szczytu pojazd komunikacji miejskiej przejeżdżał nią co minutę[11].
Po 1989
[edytuj | edytuj kod]W kwietniu 2020 rozpoczęła się przebudowa Alei wraz z przyległymi ulicami (al. Długosza czy ul. Legionowej, Poniatowskiego, Popiełuszki, Spadochroniarzy i Lipowej)[12]. Była ona projektem strategicznym, wpisanym w szereg planów zarówno gminy, jak i województwa lubelskiego. Dokumentacja zakładała wyznaczenie priorytetu dla komunikacji zbiorowej. Aleje należało także kompleksowo zmodernizować z powodu złego stanu technicznego. Stan sieci gazowej był przedawaryjny. Zły stan nawierzchni powodował dodatkowy hałas[11].
W trakcie prac wymieniono sieć gazową i utworzono sieć kanalizacji deszczowej. Prace obejmują też budowę nowych nawierzchni chodników, dróg rowerowych (po obu stronach jezdni[11]) i trakcji trolejbusowej. Na ulicy zostaną wydzielone buspasy[12].
Komunikacja miejska
[edytuj | edytuj kod]Ulicą kursują następujące linie ZTM Lublin:
Autobusowe
[edytuj | edytuj kod]- na całości ulicy: 3, 7, 18, 20, 30, 57, N3
- na odcinku od ulicy J. Sowińskiego do Krakowskiego Przedmieścia: 26, 31, N2
- na odcinku od alei J. Długosza do Krakowskiego Przedmieścia: 2, 4, 11, 13, 15, 44, 55, 74
- na odcinku od alei J. Długosza do alei Kraśnickiej: 12
Trolejbusowe
[edytuj | edytuj kod]- na całości ulicy: 151, 155, 158
- na odcinku od ulicy J. Sowińskiego do Krakowskiego Przedmieścia: 150
Otoczenie
[edytuj | edytuj kod]- Katolicki Uniwersytet Lubelski
- Ogród Saski
- Uniwersytet Medyczny
- 1. Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką SPZOZ w Lublinie
- Wieża ciśnień
- I Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Marcin Fedorowicz, Aleje Racławickie [online], teatrnn.pl [dostęp 2021-04-28] (pol.).
- ↑ Odnaleziono fragmenty dawnej bramy wjazdowej do Lublina. Znalezisko krzyżuje plany drogowców [online], lublin.wyborcza.pl, 9 października 2020 [dostęp 2021-05-03].
- ↑ Przesmycka 2012 ↓, s. 134–136.
- ↑ Przesmycka 2012 ↓, s. 165–166.
- ↑ Przesmycka 2012 ↓, s. 203.
- ↑ Przesmycka 2012 ↓, s. 205.
- ↑ Przesmycka 2012 ↓, s. 165.
- ↑ Przesmycka 2012 ↓, s. 167.
- ↑ a b Atlas samochodowy Polski 1:500 000. Wyd. IV. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1965.
- ↑ a b Samochodowy atlas Polski 1:500 000. Wyd. V. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1979. ISBN 83-7000-017-7.
- ↑ a b c d Za chwilę przebudowa Al. Racławickich [online], lublin.eu, 24 lutego 2020 [dostęp 2021-05-03] (pol.).
- ↑ a b Piotr Kozłowski, Pół roku przebudowy Al. Racławickich za nami. Lubelski ratusz podsumowuje postęp prac [online], lublin.wyborcza.pl [dostęp 2021-04-24].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Natalia Przesmycka, Lublin. Przeobrażenia urbanistyczne 1815–1939, Lublin 2012, ISBN 978-83-63569-20-4.