Aldous Huxley

Ten artykuł od 2020-12 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Aldous Huxley

Aldous Huxley (1930)
Imię i nazwisko	Aldous Leonard Huxley
Data i miejsce urodzenia	26 lipca 1894 Godalming, Surrey, Wielka Brytania
Data i miejsce śmierci	22 listopada 1963 Los Angeles, Kalifornia, Stany Zjednoczone
Narodowość	angielska
Język	angielski
Ważne dzieła
Nowy wspaniały świat Drzwi percepcji Wyspa
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Aldous Leonard Huxley (ur. 26 lipca 1894 w Godalming, zm. 22 listopada 1963 w Los Angeles) – angielski powieściopisarz, nowelista, eseista, poeta.

Jego ojcem był Leonard Huxley, pisarz i wydawca, a dziadkiem Thomas Huxley, znany biolog i eseista. Matka zmarła w 1908 roku, kiedy Huxley miał 13 lat. Wstępną edukację odbył w domu rodzinnym, a następnie w ekskluzywnej szkole średniej Eton College. Studiował medycynę i filozofię w Oksfordzie. W roku 1911 przerwał naukę z powodu zagrożenia ślepotą, a nawet nauczył się alfabetu Braille’a. Po dwóch latach mógł kontynuować studia w Oksfordzie. Także z powodu postępującej ślepoty nie uczestniczył w I wojnie światowej, lecz pracował w administracji państwowej. Po zakończeniu wojny poświęcił się pisarstwu.

W roku 1919 związał się z pismem Athenaeum, a następnie został krytykiem teatralnym w Westminster Gazzette. W latach 20. XX wieku wiele podróżował, przez 7 lat mieszkał we Włoszech (1923–1930), potem na południu Francji, w Ameryce Środkowej, w końcu w roku 1937 osiadł w Kalifornii.

Początkowo zajmował się poezją, wydając większą liczbę tomików poetyckich, z czasem jednak jego zainteresowania skierowały się w kierunku prozy. Jego pierwsza powieść wydana w roku 1921 Crome Yellow, została dobrze przyjęta przez krytykę. Kreślił karykaturalny obraz obyczajowy postaci z angielskiej inteligencji ówczesnych czasów, zgromadzonych na letni wypoczynek w wiejskiej posiadłości. Huxley w błyskotliwy i ironiczny sposób uwiecznił swoich gospodarzy z Garsington Manor, gdzie przebywał w czasie wojny.

Był propagatorem użytkowania środków psychoaktywnych, z których dwóm, meskalinie i LSD-25, poświęcił wiele czasu bezpośrednich badań. Z substancjami psychodelicznymi zetknął się podobno po raz pierwszy w Berlinie podczas spotkania z okultystą Aleisterem Crowleyem, który to poczęstował go peyotlem^[1].

Jego śmierć przeszła w świecie bez echa. Stało się tak dlatego, że tego samego dnia w którym umarł – 22 listopada 1963 roku – zamordowano prezydenta Stanów Zjednoczonych, Johna F. Kennedy’ego. W ten sam dzień zmarł także C.S. Lewis^[2]. Huxley zmarł w trzy lata po zdiagnozowaniu u niego nowotworu krtani^[1]. Tuż przed śmiercią, na jego własne życzenie żona podała mu domięśniowo 200 mikrogramów LSD-25 w dwóch dawkach po 100 µg.

Powieść, która przysporzyła Huxleyowi największej sławy, to dystopia Nowy wspaniały świat. Pod koniec życia napisał, jakby w opozycji do niej, powieść Wyspa, prezentującą świat idealny.

Największą popularność w filozofii, zwłaszcza wśród naśladowców z nurtu New Age, zdobyło pojęcie filozofii wieczystej opracowane w książce pod tym samym tytułem.

Był agnostykiem^[3] i wegetarianinem^[4].

• Crome Yellow (1921)
• W cudacznym korowodzie (Antic Hay, 1923)
• Jak suche liście (Those Barren Leaves, 1925)
• Kontrapunkt (Point Counter Point, 1928, w 1932 wydana w Polsce pod tytułem Ostrze na ostrze^[5])
• Nowy wspaniały świat (Brave New World, 1932)
• Niewidomy w Ghazie (Eyeless in Ghaza, 1936)
• Po wielu latach (After Many a Summer Dies the Swan, 1939)
• Czas musi stanąć (Time Must Have a Stop, 1944)
• Małpa i Duch (Ape and Essence, 1948)
• Diabły z Loudun (The Devils of Loudun, 1952)
• Geniusz i Bogini (The Genius and the Goddess, 1955)
• Wyspa (Island, 1962)

• Otchłań (Limbo, 1920)
• Śmiertelne zwoje (Mortal Coils, 1922)
• Mały Meksykanin i inne opowiadania (Little Mexican, 1924)
• Dwie lub trzy Gracje (Two or Three Graces, 1926)
• Brief Candles (1930)
• The Gioconda Smile (1938)
• Consider the Lilies (1954)
• The Ambassador of Capripedia (1961)

• Eseje stare i nowe (Essays New and Old, 1926)
• Muzyka nocą (Music at Night, 1931)
• Filozofia wieczysta (The Perennial Philosophy, 1945)
• Drzwi percepcji (The Doors of Perception, 1954)
• Niebo i piekło (Heaven and Hell, 1956)
• Nowy wspaniały świat – 30 lat później – Raport rozbieżności (Brave New World Revisited, 1958; w grudniu 1960 wydana w Polsce pod tytułem Nowy wspaniały świat poprawiony^[6])

• The Burning Wheel (1916)
• Jonah (1917)
• The Defeat of Youth and Other Poems (1918)
• Leda (1920)

• The World of Light (1931)

• Crome Yellow – LibriVox: free audiobooks (ang.)