Albin Skroczyński
generał brygady | |
Data i miejsce urodzenia |
21 lutego 1890 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
28 grudnia 1971 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
15 Pułk Strzelców |
Stanowiska |
dowódca piechoty dywizyjnej |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Albin Skroczyński, ps. „Klimek”, „Chrabąszcz”, „Łaszcz”, „Drabek”, „Dyrektor” (ur. 21 lutego 1890 w Warszawie, zm. 28 grudnia 1971 tamże) – oficer rosyjskiej piechoty i generał brygady Wojska Polskiego i Armii Krajowej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Antoniego i Bronisławy z d. Teckiej[1][2]. W 1905 był usunięty ze szkoły realnej za udział w strajku szkolnym. Uczył się w Gimnazjum im. Kreczmara, ale ze względu na brak środków materialnych musiał przerwać naukę po ukończeniu 5 klas[3]. Powołany do rosyjskiej armii we wrześniu 1908[2]. W sierpniu 1911 ukończył Odeską Junkierską Szkołę Piechoty i został przydzielony do 8 pułku strzeleckiego[3], w którym dowodził od sierpnia 1914 kompanią, a I batalionem od lipca 1916[2]. Pełnił obowiązki dowódcy II batalionu od lutego 1917, a od grudnia tego samego roku w 49 zapasowym pułku piechoty był dowódcą I batalionu[2]. Jako oficer zawodowy podczas I wojny światowej walczył na froncie austriackim[3]. Po rewolucji październikowej 1917 w Wojsku Polskim, od stycznia 1918 w Odessie, gdzie w lutym został dowódcą II batalionu, a w marcu był jednocześnie dowódcą Legii Oficerskiej Polskiego Pułku Strzelców. Niemcy rozwiązali jednostkę, więc wszedł w skład zarządu Związku Wojskowych Polaków[4][3][2]. Prowadził tam od listopada 1918 biuro werbunkowe 4 Dywizji Strzelców Polskich gen. Żeligowskiego, z którą w czerwcu 1919 przebił się do Polski. Od stycznia 1919 był zastępcą dowódcy, od lutego pełnił obowiązki dowódcy, a od kwietnia tego samego roku został dowódcą 15 pułku strzelców[3][2].
Od lipca 1919 do kwietnia 1920 dowódca 31 pułku piechoty. Major piechoty z 1 czerwca 1919. W okresie maj 1920 – styczeń 1928 kolejno: dowódca batalionu zapasowego, referent mobilizacyjny (od maja 1922), ponownie dowódca batalionu (od lipca 1922), kwatermistrz (maj 1924), zastępca dowódcy (styczeń 1925) 37 pułku piechoty[3] i jednocześnie komendant garnizonu Kutno (sierpień 1925)[2]. W miesiącach luty – maj 1928 ukończył kurs dowódców pułków w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie[5]. Podpułkownik z 15 sierpnia 1924. W lipcu 1928 został przeniesiony do 64 pułku piechoty w Grudziądzu na stanowisko dowódcy pułku[6][3]. 10 listopada 1930 Prezydent Rzeczypospolitej Ignacy Mościcki nadał mu stopień pułkownika ze starszeństwem z 1 stycznia 1931 i 5. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Jednocześnie zezwolił mu na nałożenie oznak nowego stopnia przed 1 stycznia 1931[7]. W październiku 1935 został mianowany dowódcą piechoty dywizyjnej 15 Dywizji Piechoty w Bydgoszczy z którą walczył w kampanii wrześniowej w składzie Armii „Pomorze” i przebił się do Modlina. Ciężko ranny – stracił oko, a drugie z trudem uratowano.
Po wyleczeniu ran włączył się do działalności w Związku Walki Zbrojnej, potem Armii Krajowej. W okresie maj 1940 – listopad 1942 komendant rezerw Komendy Głównej ZWZ pod pseudonimami „Drobek” i „Chrabąszcz”. Pełnił także jesienią 1940 funkcję przewodniczącego Sądu Kapturowego przy KG[5]. Od styczeń/kwiecień 1942 – listopad 1944 komendant Obszaru AK Warszawa. Generał brygady z 10 sierpnia 1942. Łączył funkcję Komendanta Rezerw z funkcją komendanta Obszaru Warszawa AK[8] do listopada 1942[5]. Uczestniczył w powstaniu warszawskim, pomimo że należał do grona oficerów opowiadających się zdecydowanie przeciwko jego wybuchowi[9]. Mianowany rozkazem z 25 września 1944 szefem Delegatury Ministerstwa Obrony Narodowej. Po kapitulacji powstania, od 2 października 1944 przebywał w niewoli niemieckiej w Oflagu VII A Murnau (nr jeniecki 4449)[5][10]. Po wojnie w 1946 powrócił do Warszawy i przez wiele lat pracował w spółdzielczości inwalidzkiej. Włączył się również po 1956 do działalność w ZBoWiD. Był członkiem ZG w listopadzie 1957 w miejsce płk. Jana Rzepeckiego, a od września 1959 wchodził w skład RN. Wiceprzewodniczący ZG od 1964 do 1969, a następnie był członkiem Głównej Komisji Weryfikacyjnej Odznaczeń przy ZG ZBoWiD[5].
Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B 20-1-14)[11].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari (1944)[5]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (1922)[5]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1935)[5]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie, 1921 i 28 września 1944)[5]
- Złoty Krzyż Zasługi (17 marca 1930)[12]
- Medal Niepodległości (20 lipca 1932)[13]
- Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1967)[14]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Kolekcja GiO ↓, s. 1.
- ↑ a b c d e f g Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939–1945 T.1. Warszawa: 1987, s. 144.
- ↑ a b c d e f g Kolekcja GiO ↓, s. 4.
- ↑ Został również jego wiceprezesem.
- ↑ a b c d e f g h i Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939–1945 T.1. Warszawa: 1987, s. 145.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 24 lipca 1928 roku, s. 218.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1930 roku, s. 323.
- ↑ Pełnił ją do września 1944.
- ↑ Piotr Zychowicz , Obłęd '44 czyli jak Polacy zrobili prezent Stalinowi, wywołując Powstanie Warszawskie, Poznań: Dom Wydawniczy „Rebis”, 2013, ISBN 978-83-7818-198-9 (pol.).
- ↑ Powstańcze Biogramy - Albin Skroczyński [online], www.1944.pl [dostęp 2020-05-01] (pol.).
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
- ↑ M.P. z 1930 r. nr 98, poz. 143 „za zasługi na polu organizacji wojska”.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 167, poz. 198 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Za zasługi dla obronności Kraju [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 110, 10 maja 1967, s. 2.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Skroczyński Albin. [w:] Kolekcja Generałów i Osobistości sygn. I.480.558 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-02-09].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Henryk Piotr Kosk: Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny. T. 2 M-Ż. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2001. ISBN 83-87103-81-0.
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
- Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939–1945 T.1. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1987, s. 144–145. ISBN 83-211-0758-3.
- Członkowie Komendy Głównej ZWZ
- Członkowie Związku Wojskowych Polaków
- Generałowie brygady Polskich Sił Zbrojnych
- Komendanci Obszarów AK
- Ludzie urodzeni w Warszawie
- Odznaczeni Brązowym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)
- Odznaczeni Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie II Korpusu Polskiego w Rosji
- Pułkownicy piechoty II Rzeczypospolitej
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Polacy – oficerowie Imperium Rosyjskiego
- Powstańcy warszawscy
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1890
- Zmarli w 1971
- Żołnierze Armii Polskiej we Francji 1917–1919
- Dowódcy 37 Łęczyckiego Pułku Piechoty
- Dowódcy 31 Pułku Strzelców Kaniowskich
- Zastępcy dowódcy 37 Łęczyckiego Pułku Piechoty
- Kwatermistrzowie 37 Łęczyckiego Pułku Piechoty
- Dowódcy piechoty dywizyjnej 15 Wielkopolskiej Dywizji Piechoty