Aegypius

	Aegypius
	Savigny, 1809
	; Przedstawiciel rodzaju – sęp kasztanowaty (A. monachus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	szponiaste
Rodzina	jastrzębiowate
Podrodzina	jastrzębie
Plemię	Gypini
Rodzaj	Aegypius
	Typ nomenklatoryczny
	Vultur niger J.F. Gmelin, 1789 (= Vultur monachus Linnaeus, 1766)
Synonimy
	Oegypius Lesson, 1831; Oegipius Lesson, 1842; Polypteryx Hodgson, 1844;
	Oegypius Lesson, 1831; Oegipius Lesson, 1842; Polypteryx Hodgson, 1844;
Gatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Aegypius – rodzaj ptaków z podrodziny jastrzębi (Accipitrinae) w rodzinie jastrzębiowatych (Accipitridae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące od południowej Europy do centralnej Azji, Pakistanu i północno-zachodnich Indii (zasięg tylko dla gatunku występującego współcześnie)^[6].

Morfologia

Długość ciała 100–120 cm, rozpiętość skrzydeł 250–295 cm; masa ciała samic 7,5–12,5 kg, samców 7–11,5 kg^[6].

Systematyka

Etymologia

Aegypius (Oegypius, Oegipius): gr. αιγυπιος aigupios „sęp”; na podstawie Aιγυπιος Homera, Hezjoda, Sofoklesa, Arystotelesa i innych starożytnych greckich autorów. Nazwa ta była stosowana do różnych gatunków, które odwiedzały pobojowiska po walce, by żywić się ciałami wojowników i ich rumaków poległych w walce^[7].
Polypteryx: gr. πολυς polus „wielki, szeroki”; πτερυξ pterux, πτερυγος pterugos „skrzydło”^[8]. Gatunek typowy: Polypteryx cupido Hodgson, 1844 (= Vultur monachus Linnaeus, 1766).

Podział systematyczny

Do rodzaju należy jeden współcześnie żyjący gatunek^[9]:

Aegypius monachus (Linnaeus, 1766) – sęp kasztanowaty

oraz dwa gatunki wymarłe^[10]:

Aegypius prepyrenaicus Carrasquilla, 2001
Aegypius jinniushanensis Zhang, Huang, James & Hou, 2012

Uwagi

↑ ^a ^b Niepoprawna późniejsza pisownia Aegypius Savigny, 1809.

Przypisy

↑ Aegypius, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ M.J.C. Savigny: Description de l��Égypte, ou, Recueil des observations et des recherches qui ont été faites en Égypte pendant l’expédition de l’armée française. T. 1: Histoire naturelle. Paris: Imprimerie impériale, 1809, s. 68, 73. (fr.).
↑ R.P. Lesson: Traité d’ornithologie, ou, Tableau méthodique des ordres, sous-ordres, familles, tribus, genres, sous-genres et races d’oiseaux: ouvrage entièrement neuf, formant le catalogue le plus complet des espèces réunies dans les collections publiques de la France. Bruxelles: Chez F.G. Levraul, 1831, s. 21. (fr.).
↑ R.-P. Lesson. Index Ornithologique. „L’Écho du monde savant et l’Hermès”. 9, s. kol. 1038, 1842. (fr.).
↑ B.H. Hodgson: Catalogue of Nipalese Birds, collected between 1824 and 1844. W: J.E. Gray: The zoological miscellany: to be continued occasionally. Cz. 3. London: Treuttel, Wurtz, 1844, s. 81. (ang.).
↑ ^a ^b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Hawks, Eagles, and Kites (Accipitridae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.accipi1.01. [dostęp 2020-05-30]. (ang.).
↑ Aegypius, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-02] (ang.).
↑ Polypteryx, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-02] (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Gypini Blyth, 1851 (wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-29].
↑ Z. Zhang, Y. Huang, H.F. James, Lianhai Hou. Two Old World vultures from the middle Pleistocene of northeastern China and their implications for interspecific competition and biogeography of Aegypiinae. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 32 (1), s. 117–124, 2012. DOI: 10.1080/02724634.2012.624146. (ang.).

[uwaga1-3] Niepoprawna późniejsza pisownia Aegypius Savigny, 1809.

[itis-1] Aegypius, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Savigny-2] M.J.C. Savigny: Description de l��Égypte, ou, Recueil des observations et des recherches qui ont été faites en Égypte pendant l’expédition de l’armée française. T. 1: Histoire naturelle. Paris: Imprimerie impériale, 1809, s. 68, 73. (fr.).

[Lesson-4] R.P. Lesson: Traité d’ornithologie, ou, Tableau méthodique des ordres, sous-ordres, familles, tribus, genres, sous-genres et races d’oiseaux: ouvrage entièrement neuf, formant le catalogue le plus complet des espèces réunies dans les collections publiques de la France. Bruxelles: Chez F.G. Levraul, 1831, s. 21. (fr.).

[Lesson1842-5] R.-P. Lesson. Index Ornithologique. „L’Écho du monde savant et l’Hermès”. 9, s. kol. 1038, 1842. (fr.).

[Hodgson-6] B.H. Hodgson: Catalogue of Nipalese Birds, collected between 1824 and 1844. W: J.E. Gray: The zoological miscellany: to be continued occasionally. Cz. 3. London: Treuttel, Wurtz, 1844, s. 81. (ang.).

[Winkler&inni-7] D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Hawks, Eagles, and Kites (Accipitridae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.accipi1.01. [dostęp 2020-05-30]. (ang.).

[8] Aegypius, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-02] (ang.).

[9] Polypteryx, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-02] (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-10] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Gypini Blyth, 1851 (wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-29].

[Zhang&inni-11] Z. Zhang, Y. Huang, H.F. James, Lianhai Hou. Two Old World vultures from the middle Pleistocene of northeastern China and their implications for interspecific competition and biogeography of Aegypiinae. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 32 (1), s. 117–124, 2012. DOI: 10.1080/02724634.2012.624146. (ang.).

[1]