Adam Wrzosek

Adam Wrzosek

Data i miejsce urodzenia	6 maja 1875 Zagórze
Data i miejsce śmierci	26 lutego 1965 Poznań
profesor nauk medycznych
Specjalność: patologia i historia medycyny
Profesura	1910
Polska Akademia Umiejętności
Status	członek krajowy czynny
Uczelnia	Uniwersytet Jagielloński Uniwersytet Warszawski Uniwersytet Wileński Uniwersytet Poznański Uniwersytet Ziem Zachodnich
Dziekan Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Adam Wrzosek (ur. 6 maja 1875 w Zagórzu, zm. 26 lutego 1965 w Poznaniu) – polski lekarz patolog, antropolog oraz historyk medycyny.

Urodził się w rodzinie szlacheckiej, herbu Dołęga. Rodzicami byli Józef Wrzosek i Pelagia ze Skibińskich^[1]. Szkołę średnią rozpoczął w Piotrkowie, a zakończył w Łodzi, gdzie w 1894 otrzymał świadectwo dojrzałości^[1]. Studiował w Kijowie, Zurychu, Berlinie, Paryżu, Krakowie i Wiedniu. Od 1910 był profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wykładał tam historię medycyny. W 1918 został profesorem na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. W 1920 zamieszkał w Poznaniu – został tu powołany na stanowisko organizatora i pierwszego dziekana nowo utworzonego Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego. Od 1930 był członkiem czynnym Polskiej Akademii Umiejętności. W latach 1935–1939 kierował też Zakładem Historii Medycyny na Uniwersytecie w Wilnie. Był założycielem Polskiego Towarzystwa Antropologicznego i Towarzystwa Historii Medycyny, a także redaktorem Przeglądu Antropologicznego oraz Archiwum Historii i Filozofii Medycyny. Był członkiem Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania. W czasie wojny mieszkał w Warszawie, przy ul. Madalińskiego 15. Tam zakładał i kierował w latach 1942–1944 jako dziekan Wydziałem Lekarskim Tajnego Uniwersytetu Ziem Zachodnich w Warszawie^[2], którego był później prorektorem^[1]. Wykładał tam propedeutykę lekarską, historię i filozofię medycyny i antropologię, a po powstaniu warszawskim – w Krakowie wykładał historię i filozofię medycyny^[3].

W 1945 powrócił do Poznania, by odbudować zdewastowany przez okupanta niemieckiego Zakład Historii i Filozofii Medycyny i Zakład Antropologii. Wykładał tam historię i filozofię medycyny, logikę medycyny, etykę lekarską i antropologię. Od 1947 do 1957 był przeniesiony na emeryturę, a od 1957 do 1960 został reaktywowany na profesora Katedry Historii Medycyny na Akademii Medycznej w Poznaniu. Wykładał tam historię, medycynę i propedeutykę lekarską. Od 1945 przez trzy lata był sekretarzem Wydziału IV PAU, a w latach 1948–1950 dyrektorem tego wydziału^[4]. Od 1960 był na emeryturze^[3].

Zmarł 26 lutego 1965 w Poznaniu^[5]. Pochowany został na Cmentarzu Junikowskim w Poznaniu (pole 1, kwatera 1, miejsce 26)^[6]. Był żonaty z Marią Dąbrowską, z którą miał córkę Ludmiłę (zamężną – Krakowiecką).

Jego księgozbiór wszedł w skład zbiorów Muzeum Wydziału Lekarskiego UJ.

W 2022 ukazała się monografia Michała Musielaka Profesor Adam Wrzosek (1875–1965) – historyk i filozof medycyny. Zarys biografii intelektualnej, opublikowana przez Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.

Dorobek uczonego stanowi około 460 pozycji (głównie z historii medycyny, propedeutyki lekarskiej, biologii, bakteriologii, antropologii, prehistorii, etnografii i kultury polskiej, w tym monografie wybitnych lekarzy – Jędrzeja Śniadeckiego, Ludwika Bierkowskiego, Józefa Majera, Karola Marcinkowskiego i Tytusa Chałubińskiego^[1]).

Zajmował się także filozofią medycyny i należał do polskiej szkoły filozofii medycyny^[7].

Założył dwa czasopisma: „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny” oraz „Przegląd Antropologiczny”^[1].

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)^[8].

Jego imię nosi niewielka ulica na poznańskich Winiarach, przy której zlokalizowane jest Wielkopolskie Centrum Pediatrii, znajdująca się między szpitalami MSW a wojewódzkim (druga – niepołączona część – dawniej odchodziła od Alei Solidarności, obecnie nosi nazwę Dobrego Pasterza), a w przeszłości przesiadkowy przystanek MPK Poznań tamże (linia tramwajowa na Piątkowską, przemianowany na Osiedle Winiary).

Podczas pandemii COVID-19 jego imię nosiła także hala 7A szpitala tymczasowego na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich, będącego częścią Szpitala Klinicznego Przemienienia Pańskiego Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu^[9].

Jego imię nosi także budynek Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego (Collegium Adama Wrzoska) przy ul. Rokietnickiej w Poznaniu^[10].

• Wielkopolski Słownik Biograficzny, PWN, Warszawa – Poznań, 1981, s. 848.
• Zenon Maćkowiak, Michał Musielak, Adam Wrzosek: życie i działalność, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2000.
• Michał Musielak, Adam Wrzosek, [w:] Polska szkoła filozofii medycyny. Przedstawiciele i wybrane teksty źródłowe, pod redakcją Michała Musielaka i Jana Zamojskiego, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań 2010.
• Michał Musielak, Profesor Adam Wrzosek (1875–1965) – historyk i filozof medycyny. Zarys biografii intelektualnej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań 2022.

• Biogram w Wielkiej Internetowej encyklopedii tatrzańskiej