Acerodon

Acerodon
	Acerodon
	Jourdan, 1837
	; Acerodon grzywiasty (A. jubatus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	nietoperze
Podrząd	rudawkokształtne
Nadrodzina	Pteropodoidea
Rodzina	rudawkowate
Podrodzina	Pteropodinae
Plemię	Pteropodini
Rodzaj	acerodon
	Typ nomenklatoryczny
	Pteropus jubatus Eschscholtz, 1831
Gatunki
	5 gatunków – zobacz opis w tekście
	5 gatunków – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Acerodon^[2] (Acerodon) – rodzaj ssaków z podrodziny Pteropodinae w obrębie rodziny rudawkowatych (Pteropodidae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w południowo-wschodniej Azji^[3]^[4]^[5].

Morfologia

Długość ciała 190–300 mm, długość ucha 24–34 mm, długość tylnej stopy 37–62 mm, długość przedramienia 130–205 mm; masa ciała 374–1200 g^[4]^[6].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1837 roku francuski zoolog i paleontolog Claude Jourdan w artykule o trzech nowych ssakach z Brazylii, Filipin i Australii opublikowanym na łamach L’Écho du Monde Savant et l’Hermès^[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) acerodon grzywiasty (A. jubatus), którego opisał w 1831 roku niemiecki lekarz, botanik i zoolog Johann Friedrich von Eschscholtz.

Etymologia

Acerodon: gr. α a ‘bez’; κερας keras, κερατος keratos ‘róg’; οδους odous, οδοντος odontos ‘ząb’^[7].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[8]^[6]^[3]^[2]:

Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa^[2]	Podgatunki^[4]^[3]^[6]	Rozmieszczenie geograficzne^[4]^[3]^[6]	Podstawowe wymiary^[4]^[6]^[a]	Status IUCN^[9]
Acerodon celebensis	(W. Peters, 1867)	acerodon sulaweski	gatunek monotypowy	endemit Indonezji (Celebes i pobliskie wyspy oraz Wyspy Sula (Mangole i Sanana)); zakres wysokości: 0–1500 m n.p.m.	DC: 19–22 cm DO: bezogonowy DP: 13–14,5 cm MC: około 374 g	VU
Acerodon humilis	K. Andersen, 1909	acerodon słaby	gatunek monotypowy	endemit Indonezji (Wyspy Talaud (Salibabu i Karakelong))	DC: brak danych DO: bezogonowy DP: około 14 cm MC: brak danych	EN
Acerodon jubatus	(Eschscholtz, 1831)	acerodon grzywiasty	3 podgatunki (w tym 1 wymarły)	endemit Filipin (szeroko rozpowszechniony (za wyjątkiem obszarów Batanes, Babuyan i Palawanu; prawdopodobnie wymarły na Panay)); zakres wysokości: 0–1100 m n.p.m.	DC: 26–30 cm DO: bezogonowy DP: 18,2–20,5 cm MC: 0,8–1,4 kg	EN
Acerodon leucotis	(Sanborn, 1950)	acerodon palawański	2 podgatunki	endemit Filipin (Wyspy Calamian (Busuanga) oraz wyspy Palawan i Balabac)	DC: brak danych DO: bezogonowy DP: 13–16,5 cm MC: brak danych	VU
Acerodon mackloti	(Temminck, 1837)	acerodon sundajski	5 podgatunków	Małe Wyspy Sundajskie (Lombok, Sumbawa, Moyo, Sumba, Flores, Alor, Roti i Timor); zakres wysokości: 0–450 m n.p.m.	DC: około 23 cm DO: bezogonowy DP: 13,9–14,8 cm MC: około 518 g	VU

Kategorie IUCN: VU – gatunek narażony, EN – gatunek zagrożony.

Uwagi

↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; DP – długość przedramienia; MC – masa ciała

Przypisy

↑ ^a ^b C. Jourdan. Trois nouveaux mammifères du Brésil, des Philippines et de la Nouvelle-Hollande, qu’il considere comme types d’auant de genres: le genre Heteropus, appartenant a la familie des Kanguroos; le genre Acerodon, faisant partie de la familie des Roussettes; le genre Nelomys genre des Rongeurs, démembré de celui des Echymis. „L’Écho du Monde Savant et l’Hermès”. 4 (275), s. 156, 1837. (fr.).
↑ ^a ^b ^c Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 78. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 106. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e N. Giannini, C. Burgin, V. Van Cakenberghe, S. Tsang, S. Hintsche, T. Lavery, F. Bonaccorso, F. Almeida & B. O’Toole: Family Pteropodidae (Old World Fruit Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 134–136. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Acerodon. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-23].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 459. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 73, 1904. (ang.).
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-12-30]. (ang.).
↑ Taxonomy: Acerodon – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-12-30]. (ang.).

[9] DC – długość ciała; DO – długość ogona; DP – długość przedramienia; MC – masa ciała

[Jourdan-1] C. Jourdan. Trois nouveaux mammifères du Brésil, des Philippines et de la Nouvelle-Hollande, qu’il considere comme types d’auant de genres: le genre Heteropus, appartenant a la familie des Kanguroos; le genre Acerodon, faisant partie de la familie des Roussettes; le genre Nelomys genre des Rongeurs, démembré de celui des Echymis. „L’Écho du Monde Savant et l’Hermès”. 4 (275), s. 156, 1837. (fr.).

[Cichocki&inni-2] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 78. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-3] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 106. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Giannini&inni-4] N. Giannini, C. Burgin, V. Van Cakenberghe, S. Tsang, S. Hintsche, T. Lavery, F. Bonaccorso, F. Almeida & B. O’Toole: Family Pteropodidae (Old World Fruit Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 134–136. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).

[Wilson&Reeder-5] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Acerodon. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-23].

[amw-6] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 459. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[Palmer-7] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 73, 1904. (ang.).

[mdd-8] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-12-30]. (ang.).

[10] Taxonomy: Acerodon – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-12-30]. (ang.).

[1]