Abraham Krzepicki

Abraham (Jakub) Krzepicki (ur. 18 sierpnia 1915 w Prasze^[1], zm. prawdopodobnie 22 kwietnia 1943 w Warszawie^[2]) – uciekinier z obozu zagłady w Treblince oraz autor relacji z tego obozu złożonej w podziemnym archiwum getta warszawskiego. Członek Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB).

O życiu i pochodzeniu Krzepickiego nie wiele wiadomo i główne źródło informacji w tym zakresie stanowią pozostawione przez niego relacje oraz zapiski na zdjęciu dołączonym do jego relacji złożonej w archiwum grupy Oneg Szabat^[1].

Urodził się w Praszce. Od 1928 razem z rodziną mieszkał w Gdańsku. Służył w Wojsku Polskim. W trakcie polskiej wojny obronnej we wrześniu 1939, dostał się do niewoli niemieckiej z której zbiegł i przedostał się do Warszawy. W trakcie okupacji niemieckiej przebywał w getcie warszawskim, gdzie pracował w fabryce sztucznego miodu i cukierków „Palma” przy ul. Zamenhofa 19^[1].

25 sierpnia 1942 podczas wielkiej akcji deportacyjnej w getcie warszawskim, został deportowany do obozu zagłady w Treblince^[1]. Po przybyciu do obozu przeszedł selekcję i został skierowany do pracy, unikając śmierci w komorze gazowej. 13 września 1942 uciekł z obozu, ukrywając się w wagonie z odzieżą wywożoną z obozu^[3]. Następnie ukrywał się w Stoczku^[1] (był świadkiem likwidacji tamtejszego getta i deportacji jego mieszkańców do obozu Treblinka II^[4]) i pobliskich lasach^[2]. Do Warszawy powrócił na pod koniec września 1942 już po zakończeniu wielkiej akcji deportacyjnej^[3][2].

W getcie warszawski złożył obszerną relację członkom grupy Oneg Szabat. Jego relacje spisała jego sąsiadka, Rachela Auerbach^[1][3]. Spisywanie trwało od 28 grudnia 1942 do 7 marca 1943. Wstąpił również do Żydowskiej Organizacji Bojowej. Zginął prawdopodobnie 22 kwietnia 1943 w trakcie powstania w getcie warszawskim^[2].

Obydwie relacje Krzepickiego (pełna i skrócona) zostały opublikowane w 13. tomie pełnej edycji Archiwum Ringelbluma „Ostatnim etapem przesiedlenia jest śmierć”^[2].

W 2017 nakładem wydawnictwa Żydowskiego Instytutu Historycznego, ukazała się książka pt. Człowiek uciekł z Treblinek... rozmowy z powracającym zawierająca relacje Krzepickiego^[2].