Żurawica (województwo podkarpackie)
49°49′24″N 22°47′20″E/49,823333 22,788889
| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
210–243 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2022) |
4843[2] |
| Strefa numeracyjna |
16 |
| Kod pocztowy |
37-710[3] |
| Tablice rejestracyjne |
RPR |
| SIMC |
0613903[4] |
Położenie na mapie gminy Żurawica  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu przemyskiego  | |
| 49°49′24″N 22°47′20″E/49,823333 22,788889[1]
| |
| Strona internetowa | |
Żurawica – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Żurawica[5][4], od południa granicząca bezpośrednio z Przemyślem.
Miejscowość liczy 4843 mieszkańców[2]. Leży nad potokiem Żurawianka (lewym dopływem Sanu). Powstała w XIV w. Tutaj według tradycji po bitwie pod Grunwaldem osadzono jeńców krzyżackich.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa przemyskiego.
Dane ogólne
[edytuj | edytuj kod]Wieś, położona w powiecie przemyskim, była własnością Stanisława Karola Antoniego Fredry, została spustoszona w czasie najazdu tatarskiego w 1672 roku[6].
W połowie XIX w. Austriacy zbudowali tu koszary, najpierw drewniane, później murowane. Stacjonował w nich 28 Pułk Armat Polowych[7].
W II Rzeczypospolitej wieś w powiecie przemyskim w województwie lwowskim. Do 1939 r. we wsi stacjonował 2 Batalion Pancerny[8].
W latach 1945–1946 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj 7 Polaków[9].
W miejscowości znajduje się jednostka wojskowa (1 Batalion Czołgów im. płk. Józefa Koczwary) wraz z warsztatami technicznymi oraz Podkarpacki Wojewódzki Szpital Psychiatryczny im. prof. Eugeniusza Brzezickiego, utworzony w dawnych koszarach[10]. Żurawica położona jest przy międzynarodowej magistrali kolejowej (linia nr 91) prowadzącej z Krakowa do Medyki i dalej na Ukrainę. Posiada stację kolejową Żurawica Rozrządowa, stanowiąca znacznej wielkości punkt przeładunkowy oraz przystanek kolejowy Żurawica. Przy stacji znajduje się lokomotywownia stanowiąca jednostkę Zakładu Taboru w Żurawicy. Stacjonują w niej głównie lokomotywy SM48.
Żurawica jest siedzibą rzymskokatolickiego dekanatu, a także dwu parafii. Starsza parafia, erygowana w 1406, jest pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia NMP z zabytkowym kościołem zbudowanym roku 1889. Druga erygowana w 1992 nosi wezwanie św. Andrzeja Boboli. W miejscowości są pozostałości dworku drewnianego wraz z budynkami gospodarczymi oraz zespół pałacowo-dworski: drewniany dwór i resztki parku krajobrazowego (XIX w.), a także ruiny cerkwi unickiej z 1878 (zachowana tylko dzwonnica i murek z ogrodzenia, na dzwonnicy widoczna data budowy 1931)[11].
W Żurawicy ma siedzibę PKP Cargo Terminale.
Transport
[edytuj | edytuj kod]- 77 Droga krajowa nr 77: Lipnik – Sandomierz – Gorzyce – Stalowa Wola – Nisko – Leżajsk – Tryńcza – Jarosław – Radymno – Żurawica – Przemyśl
- 881 Droga wojewódzka nr 881: Sokołów Małopolski – Łańcut – Kańczuga – Pruchnik – Węgierka – Żurawica
Części wsi
[edytuj | edytuj kod]| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0613576 | Baraki | przysiółek |
| 0613932 | Bażantarnia | przysiółek |
| 0613949 | Parcelacja | przysiółek |
| 0613910 | Zagumnienki Polskie | część wsi |
| 0613926 | Zagumnienki Ruskie | część wsi |
Sport
[edytuj | edytuj kod]W Żurawicy działa klub sportowy Żurawianka Żurawica, który obecnie posiada tylko sekcję piłkarską, która w sezonie 2018/2019 gra w przemyskiej klasie A[12]. W swojej historii klub posiadał też sekcje lekkoatletyczną, tenisa stołowego i zapaśniczą, w których odnosił znaczące sukcesy.
Ludzie związani z Żurawicą
[edytuj | edytuj kod]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- 1 Pułk Czołgów (II RP)
- 2 Pułk Pancerny (II RP)
- 2 Batalion Pancerny
- 1 Batalion Czołgów im. płk. Józefa Koczwary
- 21 Brygada Strzelców Podhalańskich
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 164212
- ↑ a b Raport o stanie gminy za rok 2022. Stan ludności 31.12.2022 str. 7 [dostęp 2024-01-12].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1628 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT.
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ Andrzej Gliwa, Wykaz zniszczeń we wsiach i miastach ziemi przemyskiej po najeździe tatarskim z 1672 roku: (cz. I), w: Prace Historyczno-Archiwalne, Tom 13 (2003), Rzeszów 2003, s. 183.
- ↑ Historia batalionu [online], 1bcz.wp.mil.pl [dostęp 2023-10-04].
- ↑ Zespól koszarowy Żurawica – Wschód – Twierdza Przemyśl [online], twierdzaprzemysl.org [dostęp 2023-10-04].
- ↑ Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 731, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897.
- ↑ Historia – Wojewódzki Podkarpacki Szpital Psychiatryczny im. prof. Eugeniusza Brzezickiego w Żurawicy [online] [dostęp 2023-10-04] (pol.).
- ↑ Dmytro Blazhejovskyj: HISTORICAL SHEMATISM OF THE EPARCHY OF PEREMYSHL.
- ↑ Strona 90-minut.pl.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Żurawica, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 858.
| Wsie | |
|---|---|
| Integralne części wsi |
|
