Żukowo

Żukowo

miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Żukowo - fragment miasta
Herb
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	kartuski
Gmina	Żukowo
Aglomeracja	trójmiejska
Data założenia	XIII w.
Prawa miejskie	1 stycznia 1989[1]
Burmistrz	Mariola Zmudzińska
Powierzchnia	4,73[2] km²
Populacja (30.06.2023) • liczba ludności • gęstość	6 714[3] 1419,45 os./km²
Strefa numeracyjna	58
Kod pocztowy	83-330
Tablice rejestracyjne	GKA
Położenie na mapie Polski Żukowo
Położenie na mapie województwa pomorskiego Żukowo
Położenie na mapie powiatu kartuskiego Żukowo
Położenie na mapie gminy Żukowo Żukowo
54°20′45″N 18°21′38″E/54,345833 18,360556
TERC (TERYT)	2205084
SIMC	0935127
Urząd miejski ul. Gdańska 52 83-330 Żukowo
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa

Żukowo (kaszub. Żukòwò; niem. Zuckau, łac. Sucovia) – miasto nad Radunią w powiecie kartuskim w województwie pomorskim. Zaliczane do aglomeracji trójmiejskiej. Siedziba gminy Żukowo.

Według danych z 20 lipca 2020 Żukowo liczyło 8135 mieszkańców^[4].

Wieś norbertanek żukowskich w województwie pomorskim w drugiej połowie XVI wieku^[5].

Położone na wschodnim skraju Pojezierza Kaszubskiego, 19 km na południowy zachód od Gdańska, na przecięciu drogi krajowej nr 20 i drogi wojewódzkiej nr 211. Tu zaczyna się droga krajowa nr 7. Przez miasto przebiega linia kolejowa nr 201 Nowa Wieś Wielka – Gdynia Port ze stacją kolejową Żukowo Wschodnie oraz przystankiem Żukowo. Stacja Żukowo Zachodnie przy linii kolejowej nr 229 w 2023^[6][7] została odbudowana w ramach bajpasu kartuskiego^[a] realizowanego przez PKP PLK^[8].

Miasto jest członkiem Metropolitalnego Związku Komunikacyjnego Zatoki Gdańskiej. Przez Żukowo prowadzi niebieski szlak turystyczny Kartuski.

W latach 1975–1998 administracyjnie należało do woj. gdańskiego.

Według danych z 1 stycznia 2011 powierzchnia miasta wynosiła 4,73 km²^[9].

W 1212 Mściwoj I gdański i jego żona Zwinisława ufundowali w Żukowie klasztor norbertanek^[10]. Przywilej fundacyjny spisano w l. 1212–1214, co należy uznać za datę założenia miejscowości. W kościele ponorbetańskim na ścianie przy wejściu wisi napisana odręcznie wzmianka o początkach Żukowa w języku polskim. Klasztor żukowski istniał do 20 listopada 1834, kiedy to został skasowany przez władze pruskie.

Norbertanki miały szczególne znaczenie dla szkoły żukowskiej haftu kaszubskiego (jego charakterystyczne elementy widoczne są w herbie miasta), która trwa do dziś. Znanymi hafciarkami w Żukowie były: siostry Jadwiga i Zofia Ptach oraz Maria Nowicka, a jest Wanda Dzierzgowska oraz Bernadeta Reglińska. W tutejszym muzeum parafialnym znajduje się ekspozycja haftów kaszubskich i innych rekwizytów związanych z życiem lokalnego kościoła i mieszkańców.

W 1920 pierwszym polskim wójtem został Florian Poćwiardowski z Poznania^[11].

Żukowo posiada prawa miejskie od 1 stycznia 1989.

Na terenie miasta znajdują się 2 pomniki przyrody w postaci dwóch ponad 500-letnich dębów.

Z Żukowa pochodzi Wiesław Mering, duchowny rzymskokatolicki, biskup diecezjalny włocławski w latach 2003–2021.

W 1948 utworzono w mieście Cmentarz Żołnierzy Radzieckich poległych w wyniku tzw. Operacji pomorskiej^[12].

Według danych z 31 grudnia 2010 miasto miało 6519 mieszkańców^[13].

• Piramida wieku mieszkańców Żukowa w 2014 roku^[14].

• kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, norbertanek, z XIII wieku^[15],
• kościół św. Jana z 1604,
• barokowa kaplica cmentarna św. Jana Nepomucena z 1754, postawiona dla upamiętnienia 9 zakonnic zamordowanych w 1226 przez Prusów, ob. na cmentarzu z XIX w.
• działający w tym samym miejscu nieprzerwanie od XIII wieku młyn wodny i piekarnia, należące niegdyś do norbertanów,
• stalowy most kolejowy nad rzeką Słupiną z 1927,
• elektrownia wodna na Raduni w Rutkach z 1908–1911, uruchomiona 19 października 1910. Nieopodal most kolejowy o wysokości 30 m.

W Żukowie domowe mecze rozgrywa GKS Żukowo grający w Lidze Centralnej piłki ręcznej^[16].

• Ośrodek Kultury i Sportu w Żukowie
• Biblioteka Samorządowa

• Pokonkursowa wystawa haftu kaszubskiego
• Festyn parafialny
• Festiwal Sportu w Żukowie
• Żukowskie Biegi Przełajowe
• Żukowskie Lato Muzyczne
• Żegnaj Lato na Rock, Rock, Rock...

• Kościół rzymskokatolicki:
  • parafia Miłosierdzia Bożego
  • parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
• Świadkowie Jehowy:
  • zbór Żukowo (w tym grupa ukraińskojęzyczna) (Sala Królestwa Dzierżążno, ul. Kartuska 8A)^[17].

Miasta i gminy partnerskie:

• Wendelstein, Niemcy^[18]
• Saint-Junien, Francja^[19]
• Balvi, Łotwa^[20]

• Borcz
• Jar rzeki Raduni
• Przodkowo
• Lisewo
• Pomorska Droga św. Jakuba - odcinek Kaszubski Drogi św. Jakuba

• Oficjalna strona gminy
• Żukowo (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 849 .