Święty Jakub Starszy jako pielgrzym (obraz El Greca z 1603)

Święty Jakub Starszy jako pielgrzym

Santiago el Mayor como peregrino

Autor	El Greco
Data powstania	1597–1603
Medium	olej na płótnie
Wymiary	123 × 70 cm
Miejsce przechowywania
Miejscowość	Toledo
Lokalizacja	Museo de Santa Cruz
Multimedia w Wikimedia Commons

Święty Jakub Starszy jako pielgrzym (hisz. Santiago el Mayor como peregrino) – obraz hiszpańskiego malarza pochodzenia greckiego Dominikosa Theotokopulosa, znanego jako El Greco.

Obraz został stworzony, wraz ze Świętym Augustynem i Świętym Franciszkiem z Asyżu do kościoła San Nicolas w Toledo. Wszystkie wizerunki miały być wykonane w pełnopostaciowym wymiarze. Zamówienie obejmowało dodatkowo rzeźbę św. Barbary, która miała stanąć w centralnej niszy.

Obraz przedstawia Apostoła Jakuba Starszego ubranego w czerwony płaszcz przeplatany żółtą ochrą. Zarys postaci przedstawiony został na ciemnym tle; barwny efekt czerwieni i czerni na złotym tle jest rzadko spotykanym zabiegiem artystycznym u El Greca. Twarz Jakuba jest obliczem młodego mężczyzny z krótką czarną brodą, obliczem przypominającym postać Chrystusa, jaką w późniejszym okresie artysta umieszczał w swoich Apostolados (Chrystus jako Zbawca), choć brakuje mu jeszcze takiej ekspresji.

Prawdopodobnie obraz wzorowany jest na wcześniejszym dziele o tym samym tytule stworzonym w latach 1594–1597^[1]. Jakub stoi tu na wzniesieniu, u dołu znajduje się panorama miasta i drzewa. Dolna perspektywa powoduje, iż postać apostoła jest jeszcze większa. Za nim widać zachmurzone niebo. Obraz znajduje się obecnie w Hispanic Society of America^[2]. Obraz zanim trafił do Hispanic Society znajdował się w kolekcji J. Stchoukine (Paryż) oraz w Ehrich Galleries (Nowy Jork). Podobna trzecia wersja znajduje się w sztokholmskim Nationalmuseum^[3].

• Jose Gudiol, The complete painting of El Greco, Wyd. Greenwich House, Nowy Jork 1983 ISBN 0-517-40499-0.