Przejdź do zawartości

Shing-Tung Yau

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Shing-Tung Yau
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

4 kwietnia 1949
Shantou, Chiny

Zawód, zajęcie

matematyk

Odznaczenia
Narodowy Medal Nauki (USA)

Shing-Tung Yau (chiń. 丘成桐; pinyin Qiū Chéngtóng; ur. 4 kwietnia 1949 w Shantou w Chinach) – chińsko-amerykański matematyk, laureat Medalu Fieldsa z 1982 roku[1][2]. Zajmuje się przede wszystkim geometrią różniczkową, równaniami różniczkowymi cząstkowymi i fizyką matematyczną, m.in. ogólną teorią względności Einsteina. Niekiedy nazywany jest cesarzem matematyki[3][4][5].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Shing-Tung Yau urodził się w Shantou w południowych Chinach; był piątym z ośmiu synów Chen Ying Chiou i Yeuk-Lam Leung Chiou. Jego ojciec z zawodu był ekonomistą i filozofem. W 1968 zarobił na studia licencjackie. Rozpoczął naukę na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley[6] i w 1971 uzyskał doktorat z matematyki[1]. W 1972 został mianowany profesorem na Uniwersytecie Stanu Nowy Jork[6]. Później przez wiele lat pracował na Uniwersytecie Harvarda, gdzie od 2022 jest emerytowanym profesorem. Obecnie jest dyrektorem Yau Mathematical Sciences Center na Uniwersytecie Tsinghua[7][8].

Wypromował ponad 70 doktorów, jego uczniami są m.in. laureat Nagrody Wolfa Richard Schoen i nagrodzony Oswald Veblen Prize in Geometry Tian Gang[9].

O jego życiu i karierze przeczytać można w książce The Shape of a Life[10][5].

Nagrody

[edytuj | edytuj kod]

W 1978 wygłosił wykład plenarny na Międzynarodowym Kongresie Matematyków[11]. Był też jednym z głównych prelegentów na innych ważnych konferencjach, np. w 2019 na Dynamics, Equations and Applications (DEA 2019)[12][13].

Wielokrotnie nagradzany. W 1982 został uhonorowany Medalem Fieldsa za prace z dziedziny geometrii różniczkowej, mające znaczenie dla rozwoju astronomii i fizyki teoretycznej[1]. Jest też laureatem m.in. Oswald Veblen Prize in Geometry (1981), Nagrody Crafoorda (1994), Nagrody Wolfa (2010) i Nagrody Shawa (2023)[14][15][16][5][12][17].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Bio / Curriculum Vitae - Shing-Tung Yau. Curriculum Vitae. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
  2. Fields Medal | International Mathematical Union (IMU) [online], mathunion.org [dostęp 2022-10-14].
  3. Shing-Tung Yau - Author Profile - zbMATH Open [online], zbmath.org [dostęp 2022-10-14].
  4. Yau, Shing-Tung [online], Harvard Math [dostęp 2022-10-14] (ang.).
  5. a b c Krzysztof Ciepliński, Medal Fieldsa i Międzynarodowy Kongres Matematyków, „Forum Akademickie” (10), 2019 [dostęp 2022-10-14].
  6. a b Yau biography - MacTutor History of Mathematics. Shing-Tung Yau. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
  7. Maths genius leaves Harvard to help make China a powerhouse on subject [online], South China Morning Post, 21 kwietnia 2022 [dostęp 2022-10-14] (ang.).
  8. Leadership-清华丘成桐数学科学中心 [online], ymsc.tsinghua.edu.cn [dostęp 2022-10-14].
  9. Shing-Tung Yau - The Mathematics Genealogy Project [online], genealogy.math.ndsu.nodak.edu [dostęp 2022-10-14].
  10. The Shape of a Life [online], Yale University Press [dostęp 2022-10-14] (ang.).
  11. ICM Plenary and Invited Speakers | International Mathematical Union (IMU) [online], mathunion.org [dostęp 2022-10-09].
  12. a b DEA 2019 – plenary speakers [online] [dostęp 2022-10-14].
  13. [DEA 2019 - Shing Tung Yau's plenary lecture]. [dostęp 2022-10-14].
  14. Browse Prizes and Awards [online], American Mathematical Society [dostęp 2022-10-14] (ang.).
  15. Shing-Tung Yau [online], Crafoord Prize [dostęp 2022-10-14] (ang.).
  16. Shing-Tung Yau [online], Wolf Foundation, 11 grudnia 2018 [dostęp 2022-10-14] (ang.).
  17. The Shaw Prize [online], shawprize.org [dostęp 2023-06-12] (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]