Antoni Jankowski (szwoleżer): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja nieprzejrzana]

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 08:55, 8 gru 2023

Ten artykuł od 2018-11 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Antoni Jankowski herbu Nowina (ur. 13 października 1783 w Chronówku, zm. 15 sierpnia 1831 w Warszawie) – szwoleżer, weteran gwardii napoleońskiej, kampanii 1807 roku, walk w Hiszpanii, wojny z Austrią, wyprawy na Moskwę, kampanii roku 1813 i generał Wojska Polskiego.

Syn płk. Ignacego (dziedzica Wolanowa, posła na sejm z 1780 roku) i Ludwiki Chronowskiej z Chronówka, herbu Gryf (secundo voto Ponińskiej), młodszy brat płk. Józefa (1781-1847), dziedzica Chronówka, wnuk Józefa, generała-majora wojsk koronnych. Służbę wojskową rozpoczął w 1806 roku jako podporucznik 2 pułku jazdy Księstwa Warszawskiego. W 1811 roku został mianowany kapitanem gwardii napoleońskiej, a w 1815 był już pułkownikiem 1 pułku strzelców konnych liniowych, w 1831 roku mianowany generałem brygady, a wkrótce generałem dywizji.

Od 1814 posiadał Order Cesarski Zjednoczenia^[1].

W roku 1816 ożenił się z Zofią z Tomkowiczów, córką Józefa i Marianny z Jankowskich. Z małżeństwa tego narodziło się troje potomstwa, a mianowicie: Józef (ur. w 1817), Aniela (ur. w 1818), późniejsza Potkańska, i Heliodor Jankowski (ur. ok. 1820), przyjaciel Cypriana Kamila Norwida^[2]. Po śmierci żony w 1821 roku wkrótce ożenił się ponownie z Apolonią Dunin-Brzezińską, h. Łabędź (córką Józefa i Józefy z Szymanieckich), z którą miał trzech synów; Ludwika (ur. ok. 1823), późniejszego generała-majora wojsk rosyjskich (walczył w kampanii krymskiej, ożeniony z prawosławną) oraz Adama i Antoniego.

W maju 1831 roku wódz naczelny mianował generała Jankowskiego dowódcą korpusu, co przyjął bardzo niechętnie, gdyż nie czuł się na siłach po przejściu ataku paraliżu, by w tak złym stanie zdrowia dowodzić większym korpusem. Prowadząc działania na terenie województwa lubelskiego, przeciwko oddziałom wojsk rosyjskich, popełnił kilka niezamierzonych błędów, za co został w dniu 24 czerwca aresztowany i postawiony przed sądem.

Zanim jednak sąd orzekł nieudolność generała, rozjuszony tłum 15 sierpnia 1831 roku wtargnął na teren Zamku Królewskiego w Warszawie i wyciągnął stamtąd aresztowanych oficerów zarzucając im zdradę idei powstania. W wyniku samosądu wzburzonego pospólstwa Jankowski – jeden z wyższych dowódców powstania – zakończył życie w upokorzeniu i męczarniach, trzykrotnie wieszany na warszawskiej latarni (dwa razy sznur zrywał się pod ciężarem jego ciała).

Przypisy

↑ Stanisław Łoza. Dwa ordery. „Żołnierz Polski”. Nr 13-14 (345-6). Rok V. 1923. s. 20-21.
↑ https://ojs.tnkul.pl/index.php/sn/article/download/11746/11029/

[sł1-1] Stanisław Łoza. Dwa ordery. „Żołnierz Polski”. Nr 13-14 (345-6). Rok V. 1923. s. 20-21.

[2] ttps://ojs.tnkul.pl/index.php/sn/article/download/11746/11029/

[1]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+[[Plik:Antoni Jankowski.jpg|thumb|Antoni Jankowski]]
-'''Antoni Jankowski''' [[Nowina (herb szlachecki)|herbu Nowina]] (ur. [[13 października]] [[1783]] w [[Chronówek|Chronówku]] (parafia [[Wolanów]] k/[[Radom]]ia), zm. [[15 sierpnia]] [[1831]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – generał Wojska Polskiego.
+{{Dopracować|źródła=2018-11}}
+'''Antoni Jankowski''' [[Nowina (herb szlachecki)|herbu Nowina]] (ur. [[13 października]] [[1783]] w [[Chronówek|Chronówku]], zm. [[15 sierpnia]] [[1831]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – generał Wojska Polskiego.
-Syn płk. Ignacego (dziedzica Wolanowa, posła na sejm z [[1780]] r) i Ludwiki Chronowskiej z Chronówka, [[Gryf (herb szlachecki)|herbu Gryf]] (II v. Ponińskiej), młodszy brat płk. Józefa ([[1781]]-[[1847]]), dziedzica Chronówka, wnuk Józefa, generała-majora wojsk koronnych. Służbę wojskową rozpoczął w [[1806]] r. jako podporucznik 2 pułku jazdy Księstwa Warszawskiego. W [[1811]] r. został mianowany kapitanem gwardii napoleońskiej, a w [[1815]] r. był już pułkownikiem 1 pułku strzelców konnych liniowych, w [[1831]] r. mianowany generałem brygady, a wkrótce generałem dywizji.
+Syn płk. Ignacego (dziedzica Wolanowa, posła na sejm z 1780 ) i Ludwiki Chronowskiej z Chronówka, [[Gryf (herb szlachecki)|herbu Gryf]] (  Ponińskiej), młodszy brat płk. Józefa (1781-1847), dziedzica Chronówka, wnuk Józefa, generała-majora wojsk koronnych. Służbę wojskową rozpoczął w 1806  jako podporucznik 2 pułku jazdy Księstwa Warszawskiego. W 1811  został mianowany kapitanem gwardii napoleońskiej, a w 1815 był już pułkownikiem 1 pułku strzelców konnych liniowych, w 1831  mianowany generałem brygady, a wkrótce generałem dywizji.
+Od 1814 posiadał [[Order Cesarski Zjednoczenia]]<ref name="sł1">{{Cytuj pismo | autor = [[Stanisław Łoza]] | tytuł = Dwa ordery | czasopismo = [[Żołnierz Polski]] | wolumin = Nr 13-14 (345-6). Rok V. 1923 | strony = 20-21 | url = http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/applet?mimetype=image%2Fx.djvu&sec=false&handler=djvu_html5&content_url=%2FContent%2F328287%2Findex.djvu&p=19}}</ref>.
-W [[1816]] r. ożenił się z Zofią z Tomkowiczów, c. Józefa i Marianny z Jankowskich (c. jego siostry stryjecznej). Z małżeństwa tego narodziło się troje potomstwa, a mianowicie: Józef (ur. w [[1817]] r.), Aniela (ur. w [[1818]] r.), późniejsza Potkańska, i Heliodor (ur. ok. [[1820]] r.). Po śmierci żony w [[1821]] r., wkrótce ożenił się ponownie z Apolonią Dunin-Brzezińską, [[Łabędź (herb szlachecki)|h. Łabędź]] (c. Józefa i Józefy z Szymanieckich), z którą miał trzech synów; Ludwika (ur. ok. [[1823]] r.), późniejszego generała-majora wojsk rosyjskich z [[1874]] r. (walczył w kampanii krymskiej, ożeniony z prawosławną) oraz Adama i Antoniego.
+W 1816 ożenił się z Zofią z Tomkowiczów,  Józefa i Marianny z Jankowskich. Z małżeństwa tego narodziło się troje potomstwa, a mianowicie: Józef (ur. w 1817), Aniela (ur. w 1818), późniejsza Potkańska, i Heliodor (ur. ok. [[]].. Po śmierci żony w 1821  wkrótce ożenił się ponownie z Apolonią Dunin-Brzezińską, [[Łabędź (herb szlachecki)|h. Łabędź]] ( Józefa i Józefy z Szymanieckich), z którą miał trzech synów; Ludwika (ur. ok. 1823), późniejszego generała-majora wojsk rosyjskich (walczył w kampanii krymskiej, ożeniony z prawosławną) oraz Adama i Antoniego.
-W [[1831]] r. po przejściu ataku paraliżu, będąc jeszcze nie w pełni sił, wódz naczelny mianował generała Jankowskiego dowódcą korpusu, co przyjął on bardzo niechętnie, gdyż nie czuł się na siłach by w tak złym stanie zdrowia dowodzić większym korpusem mieszanym. Prowadząc działania na terenie województwa lubelskiego, przeciwko oddziałom wojsk rosyjskich, popełnił kilka niezamierzonych błędów za co został w dniu [[24 czerwca]] [[1831]] aresztowany i postawiony przed sądem.
+W 1831  wódz naczelny mianował generała Jankowskiego dowódcą korpusu, co przyjął bardzo niechętnie, gdyż nie czuł się na siłach by w tak złym stanie zdrowia dowodzić większym korpusem. Prowadząc działania na terenie województwa lubelskiego, przeciwko oddziałom wojsk rosyjskich, popełnił kilka niezamierzonych błędów za co został w dniu 24 czerwca aresztowany i postawiony przed sądem.
-Zanim jednak sąd orzekł nieudolność generała, rozjuszony tłum [[15 sierpnia]] [[1831]] wtargnął na teren [[Zamek Królewski w Warszawie|Zamku Królewskiego w Warszawie]] i wyciągnął stamtąd aresztowanych oficerów zarzucając im zdradę idei [[powstanie listopadowe|powstania listopadowego]]. W wyniku samosądu wzburzonego pospólstwa – weteran gwardii napoleońskiej (szwoleżer), kampanii z [[1807]] r., walk w Hiszpanii, wojny z Austrią, wyprawy na Moskwę, kampanii z [[1813]] r., i jeden z wyższych dowódców powstania z [[1830]]/[[1831]] r. – zakończył życie, w upokorzeniu i męczarniach, przez powieszenie na trzeciej z kolei warszawskiej latarni, gdyż dwa razy sznur zrywał się pod ciężarem jego ciała.
+Zanim jednak sąd orzekł nieudolność generała, rozjuszony tłum 15 sierpnia 1831 wtargnął na teren [[Zamek Królewski w Warszawie|Zamku Królewskiego w Warszawie]] i wyciągnął stamtąd aresztowanych oficerów zarzucając im zdradę idei [[powstanie listopadowe|powstania]]. W wyniku [[     ]]   jeden z wyższych dowódców powstania – zakończył życie w upokorzeniu i męczarniach,   na warszawskiej latarni dwa razy sznur zrywał się pod ciężarem jego ciała.
-"Jenerałowa smutnej pamięci" Apolonia z Dunin-Brzezińskich (starsza siostra Józefy Franciszkowej Karczewskiej) wyszła po raz drugi za mąż za Korczakowskiego, [[Korczak (herb szlachecki)|h. Korczak]], z którym dzieci nie miała, więc adoptowali Feliksa.
+== Przypisy ==
-[[Kategoria:Generałowie powstania listopadowego|Jankowski, Antoni]]
+{{Przypisy}}
-[[Kategoria:Powstańcy listopadowi|Jankowski, Antoni]]
-[[Kategoria:Oficerowie Księstwa Warszawskiego|Jankowski, Antoni]]
+{{Kontrola autorytatywna}}
-[[Kategoria:Polscy uczestnicy wojen napoleońskich|Jankowski, Antoni]]
-[[Kategoria:Urodzeni w 1783|Jankowski, Antoni]]
-[[Kategoria:Zmarli w 1831|Jankowski, Antoni]]
+:Jankowski, Antoni
+[[Kategoria:Generałowie powstania listopadowego]]
+[[Kategoria:Jankowscy herbu Nowina|Antoni]]
+[[Kategoria:Ofiary samosądów w powstaniu listopadowym]]
+[[Kategoria:Oficerowie Księstwa Warszawskiego]]
+[[Kategoria:Polscy uczestnicy wojen napoleońskich]]
+[[Kategoria:Straceni przez powieszenie]]
+[[Kategoria:Straceni w czasie powstania listopadowego]]
+[[Kategoria:Uczestnicy inwazji na Rosję 1812 (strona polska)]]
+[[Kategoria:Urodzeni w 1783]]
+[[Kategoria:Więźniowie władz powstania listopadowego]]
+[[Kategoria:Zmarli w 1831]]
+[[Kategoria:Polacy odznaczeni Orderem Zjednoczenia]]