Tona

Pels articles omonims, vejatz Tona (omonimia).

La tona (simbòl t), es una unitat de massa que val mila quilogramas, es a dire 1 000 kg. Se pòt tanben escrire: 1 t = 1 x 10³ kg. A vegada, per la distriar de las autras tonas utilizadas subretot als Estats Units d'America e dins de domènis tecnics, es nomenada « tona metrica ». Val 2 204,622 621 849 liuras anglosaxonas.

La tona apareis sus la taula VIII del Sistèma Internacional d'Unitats: es pas una unitat del SI, mas lo seu usatge es associat al Sistèma Internacional a causa del seu ròtle practic important.

Un mètre cube d’aiga pesa una tona.

• una quilotona (1 kt) val mila tonas, o 10⁶ kg.
• una megatona (1 Mt) val un milion (10⁶) de tonas, o 10⁹ kg.
• una gigatona (1 Gt) val un miliard (10⁹) de tonas, o 10¹² kg.
• una teratonne (1 Tt) val mila miliard (10¹²) de tonas, o 10¹⁵ kg.

La tona es tanben una unitat anglosaxona :

• la tona (ton, o long ton pels Britanics, simbòl ton) val 2 240 lb, siá 1 016 kg (1,016,0469088 kg exactament)
• la tona corta (short ton, o ton pels Americans, simbòl sh tn) val 2 000 lb, siá 907 kg (907,18474 kg exactament)

Aqueles païses qu'emplegan aquelas darrièras unitats designan la tona del SI jol nom de tonne (au luòc de ton) o metric ton (« tona metrica »).

• la tona equivalent carbon (simbòl tec) es una unitat d'energia definida tanben a 29,288 GJ (7 Gcal), çò que correspond gaireben a l’energia donada per la combustion d’una tona de carbon industrial; l'usatge se fa per la produccion d'energia a partir del carbon.
• la tona equivalent petròli (simbòl tep) es una unitat d'energia definida egala a 41,855 GJ (10 Gcal), çò que correspond gaireben a l’energia donada per la combustion d’una tona de petròli mejan.
• la tona de TNT es una unitat d’energia definida egala a 4,6 GJ, e servissent a quantificar la poténcia d’una explosion, e subretot la potencia probabla d’una arma nucleara; aquela poténcia s’exprimís en quilotonas kt, o megatonas Mt (de TNT, precision sovent omesa).

En astronautica, la tona es l’unitat de pojada d’un motor de fusada, que val 1 000 kgf.

• la tona de cabença (register ton) es una apelacion inapropriada del tonèl de cabença, unitat de volum valent 2,831 684 659 2  m³ (100 pès cubes).
• la tona de volum (measurement ton) permet d’evaluar la cabença de transpòrt de las naus (volum de las calas), per las merças de grand volum e de pes flac; cal 1,13267 m³ (40 pes cubes)
• tona de portada en pesuc (simbòl tpl o tdw — tonne dead weight) es una unitat de cabença, per mesurar la massa totala qu’una nau pòt prene en sota, sens s’enfonsar al delà de la seuna linha de carge maximala; val 1 000 kg.

La tona-stop (TS), o a vegada tona-fren, es una unitat utilisada dins lo domèni ferroviari per exprimir la massa frenada d'un correg.

• tonèl (unitat de volum)