Primièr cònsol

Pels articles omonims, vejatz cònsol e maire (omonimia).

Aquel article (o seccion) es un esbòs. Podètz partejar vòstras coneissenças e o melhorar (cossí?).

Lo cònsol màger^[1] o primièr cònsol (ˈprononciat: /kɔnsul/)^[2] es una persona en carga d'un municipi o una comuna. Representa l'organ monocratic plaçat a la cima de l'autoritat territoriala locala de basa que dins los diferents païses assumís de las denominacions diferentas: comuna, municipalitat, comuna, vila, ciutat, etc. Segon l'Estat, es elegit dirèctament pels ciutadans o abitants o indirèctament pel conselh municipal o municipal concernit.

• Cònsol (fem. consolessa) ─ es la forma plus conservatriz e referenciala de la lenga occitana, segon Domergue Sumien.^[3] Patís pasmens qualques variacions foneticas:
  • [kɔnsul], dins una partida del lengadocian.
  • [ˈkɔnsu, ˈkɔⁿsu], dins mantuns dialèctes, e mai lo lengadocian.
  • [ˈkɔsu], es una varianta de pronóncia populara.
• D'aquel meteis mot resulta atal diferentas grafias qu'adoptantent una pronóncia locala: cònse (cònsa), còssol (fem. còssola), ^[4] conse (fem. consa), consol (fem. consolessa / consula),^[5] consul (fem. consulessa).

• Baile (fem. bailessa) – Forma pròpria de la Val d'Aran – eissit del latin baiŭlus [sègle xiii sul modèl del francés ancian baillie]^[6] ─ dirigís l'administracion locala per un mandat de 5 ans.
• Séndic* ─ Fòrma pròrpia de las Valadas Occitanas (en italian: sindaco).

• Regionalament se ditz primè(i)r/prumè(i)r cònsol (gasc.), primèir cònsol (auv.) o primier cònsol (prov.).

• Comuna
• Municipi
• Ostal de comuna