Vejatz lo contengut

Espinac

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

L'espinac (Spinacia oleracea) es una planta d'òrt, annala o bisannala, de la familha des quenopododacèas. Originària de l'Iran (son nom ven del persan āsfanāǧ), es ara cultivat dins totas las regions temperadas per sas qualitats nutricionalas.

Es celebrat dins la benda dessenhada Popeye coma un legum ric en fèrre, que dona sa fòrça a l'eròi, pasmens se realitat son taus en fèrre es pas pro naut.

L'espinac es una planta dioïca, es a dire que de pès diferents portan o de flors masclas o de flors femnas.

La pollinizacion se fa pel vent (anemogama) e le pollèn, pro pichon e leugièr, se transpòrta sus de quilomètres. Aquò explica que las flors son d'esperelas pichonas e verdas, la planta ne cercant pas a ataire los insèctes per sa reproduccion.

Sas fulhas, lissas o botiolada, son d'un verd escur.

L'espinac es originari de Pèrsa. Foguèt introduch a çò nòstre al començament del sègle XII.

L'espinac es cultivat per sas qualitats gustativas e nutricionalas, es considerat coma essent un superaliment. Se cultiva tota l'annada dins los climats temperats ont florís a causa de l'auçada de la temperatura.

Existís d'espinacs de prima, d'estiu e d'ivèrn. Segon la data de la semanada, l'espinac es donc annal o bisannal.

Produccion en tonas. Donadas 2012-2013 (en tonas)[1] Donadas de FAOSTAT (FAO)

Bandièra de la Republica populara de China China 20 079 200 90 % 21 067 800 91 %
Bandièra dels Estats Units Estats Units 354 050 2 % 336 200 1 %
Bandièra del Japon Japon 263 500 1 % 258 427 1 %
Bandièra: TurquiaTurquia 222 225 1 % 220 274 1 %
Bandièra: IndonesiaIndonesia 155 070 1 % 131 248 1 %
Bandièra de França França 99 124 0 % 118 709 1 %
Bandièra: IranIran 107 000 0 % 105 118 0 %
Bandièra de Belgica Belgica 78 800 0 % 100 900 0 %
Bandièra: PaquistanPaquistan 107 964 0 % 100 151 0 %
Bandièra: Corèa del SudCorèa del Sud 96 170 0 % 91 116 0 %
Autres païses 692 134 3 % 701 955 3 %
Total 22 255 238 100 % 23 231 898 100 %

Es utilizat en cosina, crud o cuèch, picat o en brancas, dins fòrça plats.

L'espinac es ric en nitrats que se transforman en nitrits mercé a de bacteris de la boca. Aquestes nitrits son implicats dins la vasodilatacion e la fluidificacion de la sang, çò que melhora lo flus de sang dins unas zonas del cervèl que, amb lo temps, son mens perfuzadas. Una dòsi quotidiana d'espinac pòt possiblament prevenir la deméncia e la bassa cognitiva melhorant aqueste flus sanguin cerebral[2].

L'espinac es l'una de las melhoras fonts conegudas de vitamina B9 o acid folic. La consomacion d'una quantitat d'acid folic a partir de 4 setmanas abans la prensa permet de diminuir fòrça l'incidéncia del Spina bifida e de las maltampaduras del tub neural, de las malformacions grevas del fetus[3].

La legenda del fèrre

[modificar | Modificar lo còdi]

Al contrari d'una legenda tenaça, l'espinac es pas la melhora font de fèrre alimentari. Lo taus de fèrre de l'espinac foguèt fòrça susevaluat al sègle XIX. L'origina d'aqueste cresença del taus naut de fèrre dins los espinacs auriá doas fonts possiblas. La primièra es una publicacion del quimista alemand E. von Wolf datant de 1870. Mandatat per evaluar la composicion nutricionala de fòrça aliments, que los espinarcs, obten una valor de 2,7 mg per 100 g. Dona sos resultats a sa secretària per retranscripcion, mas aquesta derrièra fa una dèca de picatge e plaça mal la virgula, faguent dels 2,7 en 27 mg, çò qu'atribuís a l'espinac detz còps son taus verai en fèrre. La segonda es une publicacion d'un autre quimista alemand, Gustav von Bunge, que, en 1890, trobèt 35 mg de fèrre per 100 g mas dins l'espinac secat polverizat. La vertat sul taus en fèrre d'aqueste legum verd foguèt restablida per d'autres quimistas alemands en 1937 mas demorèt confidenciala fins a que T.J. Hamblin divulga l'engana dins le British Medical Journal en 1981. Mas aqueste mite de l'espinac coma lo legum ric en fèrre per excelléncia es encara vivaç ara. En realitat, l'origina del mite de l'espinac melhora font de fèrre demora desconeguda. En 1972, lo nutricionista americain Arnold E. Bender introduch l'idèa qu'aquesta cresença en l'importéncia del fèrre dins los espinacs popularizat per Popeye a causa de l'error de las annada 1930[4]. En 2010, le criminològ britanic Mike Sutton mostrèt qu'aquesta pretenduda error de decimale èra d'esperela un mite. En efièch, aquesta apareis pas dins la literatura scientifica abant l'articl de 1981, e que son pas de cercaires alemands del sègle XIX mas d'una equipe da l'universitat drl Wisconsin en 1934, qu'aviá corrigit sas donadas a partir de 1936[5].

Los espinacs contenon mai una granda quantitat d'acid oxalic qu'enebís l'assimilacion del fèrre.

Mai, lo fèrre dels espinacs es fòrça mai absorbit pel còrs quand es acompanhat d'un afont de vitamina C, per exemple ambun chuc de citron.

Nòtas e referéncias

[modificar | Modificar lo còdi]
  1. . DOI: [1].
  2. Folic Acid and Prevention of Spina Bifida and Anencephaly, consulté le 23 mars 2013.
  3. (en) Mike Sutton, « The Discovery of Braced Myths: The Most Disastrous Typo of all Time? », sur son blog personnel, 25 septembre 2010.
  4. Sutton (2010)