Vejatz lo contengut

Desèrt de Chihuahua

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Pels articles omonims, vejatz Chihuahua.
Desèrt de Chihuahua en Tèxas.
Lo desèrt de Chihuahua en America del Nòrd.

Lo desèrt de Chihuahua (en espanhòl: Desierto de Chihuahua, Desierto Chihuahuense) es un desèrt e una ecoregion cobrissent una part del nòrd de Mexic e del sud-oèst dels Estats Units. Ocupa una granda part de l'oèst de Tèxas, una part de las val mejana e bassa del Rio Grande e la val bassa del Rio Pecos al Nòu Mexic, e una part del sud-èst d'Arizòna, e las parts centrala e nòrd del replanat mexican. Es bordat a l'oèst per la vasta cadena occidentala de la Sierra Madre, e per las bassas tèrras del nòrd-oèst de la cadena orientala de la Sierra Madre. Del costat mexican, cobrís une granda part de l'Estat de Chihuahua, e de l'Estat de Coahuila, lo nòrd-est de Durango, l'extrême nòrd de Zacatecas e una pichona parts occidentala de Nuevo León. Amb una superfícia d'aperaquí 362 000 km2, es lo segond pus grand desèrt de las Americas e lo pus grand d'America del Nòrd.

Lo desèrt es principalament un desèrt d'ombra pluviometrica pr'amor que las doas principalas cadenas de montanhas que bordan lo desèrt, la Sierra Madre Occidentala a l'oèst e la Sierra Madre Orientala aà l'èst blocan respectivament la màger part l'umiditat de l'ocean Pacific e del golf de Mexic. Sul plan climatic, lo desèrt a un clima sèc amb una sola sason de pluèjas en estiu e de pichonas quantitats de precipitacions al començament de l'ivèrn. La màger part de las pluèjas d'estiu tomban entre la fin de junh e la debuta d'octobre, pendent la monson nòrdamericana, quora l'aire umid del golf de Mexic penetra dins la region. En rason de sa posicion al dintre de las tèrras e d'una altitud pus enauçada que lo desèrt de Sonora a l'oèst, variant principalament de 600 a 1 675 m d'altitud, lo desèrt a un clima leugièrament pus suau en estiu. Las temperaturaes son de l'òrdre de 35 a 40 ° C e los ivèrns fresques o freds amb de geladas ocasionalas. La temperatura mejana annadièra dins lo desèrt es de 24 ° C , variadissa amb l'altitud. Las temperaturas pus caudas se produson dins las zonas de bassa altitud e dins las vals. Las regions del nòrd an d'ivèrns pus rigoroses que la part sud e pòdon recebre de tempèstas de nèu. Las precipitacions annadièras mejanas pel desèrt de Chihuahuan son de 235 mm amb una gama d'aperaquí 150 à 400 mm), e mai que recépia mai de precipitacions que los autras ecoregions caudas del desèrt. Près dels dos terces de las estacions de la zona arida an de totals annadièrs comprés entre 225 e 275 mm . Las nevadae son secassas, fòra sus las crèstas. Lo desèrt es pron jove, qu'existís pas que dempuèi 8 000 ans.