Atahualpa

Atahualpa^[1] (vèrs 1500 - 26 de julhet de 1533, Cajamarca) es lo darrier emperaire de l'Empèri Inca de 1532 a 1533. Prenguèt lo poder a l'eissida de la guèrra civila consecutiva a la mòrt de l'emperaire Huayna Capac (1492-1525). Sostengut per lei fòrças armadas de la region de Quito, capitèt de batre lei tropas de son frairastre Huascar. Aqueu conflicte, que s'acabèt l'annada de l'arribada deis Espanhòus en America dau Sud, afebliguèt fòrça l'Empèri. Menats per Francisco Pizarro, lei conquistadors organizèron una ataca suspresa durant una entrevista diplomatica. Atahualpa foguèt capturat e obligat d'ordonar lo pagament d'un important recapte per obtenir sa liberacion. Pasmens, Pizarro, crenhant sa revenge, preferiguèt l'executar. Sa mòrt entraïnèt l'afondrament de l'Empèri Inca.

• Empèri Inca.
• Guèrra de Succession Inca.

• (en) John Hemming, The Conquest of the Incas, Harvest Press, 2003.

1. ↑ En certanei tèxtes espanhòus, es de còps possible de trobar lo nom Atabalipa que correspònd a una prononciacion anciana. Dins lei tèxtes en quíchoa, se tròban frequentament lei noms Atabalica e Atawallpa que correspòndon a de noms transcrichs dins aquela lenga.