Adean

L’Adean es lo premier eon de l'istòria de la Tèrra. Sei limits aproximatius van de la formacion de la Tèrra (-4,54 miliards d'ans) a l'aparicion de la vida (-3,8 miliards d'ans). Es mau conegut en causa de la dificultat de trobar de traças geologicas d'aqueu periòde^[1].

Segon lei teorias actualas, la premiera de l'Adean veguèt la diferenciacion de la Tèrra amb la mesa en plaça de son nuclèu metallic. Vèrs -4,45 miliards d'ans avans l'èra nòstra, aqueu procès foguèt probable trebolat per l'impacte d'un planetoïde gigant a l'origina de la Luna. Pasmens, sembla acabat vèrs 4,4 miliards d'ans. La segonda partida es caracterizat per la formacion progressiva de la crosta terrèstra. D'efiech, la preséncia d'aiga a la superficia venguèt pron importanta per autorizar la formacion de ròcas dau tipe granit, pus leugieras que lei ròcas magmaticas basalticas, que s'amolonèron per formar de protocontinents. Vèrs 4,1-3,9 miliards d'ans, aquela quantitat d'aiga foguèt benlèu aumentada per lo Grand Bombardament Tardiu. Aquò auriá favorizat la formacion deis oceans e l'aparicion de la vida que marca lo començament de l'eon seguent^[2].

• Escala dei temps geologics.
• Eon.

1. ↑ Dins aquò, existís de regions datant d'aqueu periòde en Groenlàndia, en Canadà e en Austràlia.
2. ↑ Pasmens, dempuei la fin dau sègle XX, se son trobats plusors indicis que suggerisson una aparicion de la vida durant l'Adean.