Noalhan

Vilatge d'Occitània

Noalhan
Noaillan

L'ostau de comuna, l'ostau comunau (« meria ») (set 2010)

Geografia fisica

Coordenadas

44° 28′ 49″ N, 0° 21′ 55″ O

Superfícia

31,8 km²

Altituds
· Maximala
· Mejana
· Minimala

99 m
30 m
17 m

Geografia politica

Guiana Bordalés

França

Lengon

Lo Sud Gironda (Vilandraud avant 2015)

Intercom
243301280

CC deu Sud Gironda

Cònsol

Bernadette Sore-Noël
(2020-2026)

Geografia umana

Populacion
Populacion totala
(2019)

1 676 ab.

Evolucion de la populacion

1 712 ab.

Densitat

50,79 ab./km²

Autras informacions

Gentilici

Noaillannais (en francés)

Còde postal

33730

Còde INSEE

33307

Naualhan/Noalhan (Noaillan en francés) es una comuna bordalesa ^[1] de Guiana, lingüisticament gascona, administrada pr'eu departament de Gironda de la region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Geografia

Perimètre deu territòri

Comunas confrontantas de **Naualhan/Noalhan**
	Leujacs	Roalhan quadripunt
Balisac		Lo Nisan
Vilandraut		Usèsta

Toponimia

Las fòrmas ancianas son Noalhan (Montasinum de ~), en 1220, Noilla (Amaneus de ~), en 1242, Noailhano (Amaneo de ~), en 1273, Novelhano (de ~), en 1273, Noailhan (Miletus de ~), Novelliano (par. de ~), en 1274, Novelliano (de ~), en 1281, Novelliano (de ~), en 1289, Noalhano, en 1294, Novelliano (pro Montasio de ~), en 1295, Noilhanum (dominus de ~), en 1307-1317, Novellianum, en 1307-1317. La prononciacion es [nawa'jã] ^[2].

Dauzat e Rostaing citan una de las atestacions en Novelliano, que recusan a causa de la fòrma modèrna. Interprètan lo nom com un derivat de novalis, « tèrras eishartigadas dempui gaire », dab lo sufixe -anum^[3]. Son seguits per Jacques Astor (citat per Bénédicte Boyrie-Fénié). Negre (citat tanben per B. Boyrie-Fénié) part probablament de las fòrmas latinas en Novelliano e explica lo nom per Novellianus, nom roman d'òme, en postulant l'atraccion deu latin novalia. Bénédicte Boyrie-Fénié admet mèilèu l'explicacion de Negre. Explica la prononciacion [nawa'jã] per un passatge de o iniciau pretonic a au, en prenent l'exemple de aunor < onor^[2], çò qu'es una error : l'aunor ven de la onor.

Se Negre avè augut totas las fòrmas ancianas, auré constatat que totas las que son en Novel- son en latin e que las en occitan s'interprètan com Noalh-. La latinizacion supausa adaptacion e interpretacion a partir de las fòrmas oralas o escritas occitanas, aquí perqué las que son dirèctament en occitan an mèi de pes. Un derivat de novalis/novalia es donc una solucion mèi racionala que Novellianus, que l'adjectiu novèl/navèth inspirèt benlèu aus escribas.

Per comprene la prononciacion [nawa'jã] (que devèva èste [nawa'ʎan] avant la francizacion de la prononciacion), l'exemple de Noalhac, a 30 km de Noalhan, a una certana utilitat. Noalhac a gardat una prononciacion en tres sillabas : [nua'ʎak] (e pas [nwa'ʎak]). Per Noalhan, l'evolucion pòt èste atau : [nua'ʎan] > [nuwa'ʎan] (introduccion d'una consonanta per evitar l'iatus, qu'es una varianta consonantica de [u]) > [nawa'ʎan]. Fau interpretar la darrèra evolucion au còp com una dissimilacion de u, perqué l'articulacion [-uw-] es mauagida, e com una assimilacion a las vocalas de las autas sillabas; la dissimilacion es a la basa e l'assimilacion es un mejan. La grafia pòt adméter Naualhan, mès pas *Navalhan : la consonanta intèrna a una foncion anti-iatica, es pas lo resultat deu v de novalis.

Istòria

Administracion

Lista deus cònsols successius
Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
2020	2026	Bernadette Sore-Noël
octobre 2017	2020	Jean-Pierre Auroux	shens	retirat
març 2008	2017]]	Laurence Harribey	PS	retirada, senatritz (1èir d'octobre 2017-), presidenta de la CC deu canton de Vilandraut (2008-2013), 1èira vice-presidenta de la CC deu Sud Gironda (2014-), suplenta deu députat Gilles Savary, conselhèira regionala de Navèra Aquitània
març de 2001	2008	Jean Peringuey	PS	conselhèir generau (1998-2004)
	2001
Totas las donadas son pas encara conegudas.

Avant la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra deu canton de Vilandraud; es adara deu canton deu Sud Gironda.

Demografia

modificar « persona »
v · d · m

Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 1615, totala: 1716

2 177

2 059

1 967

2 148

2 485

2 158

2 434

2 460

2 520

2 528

2 509

2 308

2 056

1 966

1 844

1 735

1 747

1 584

1 530

1 497

1 439

1 166

1 141

1 057

1 102

941

921

861

779

772

762

858

1 015

1 350

1 397

1 445
1 472

2009

2010

1 497
1 524

1 564
1 592

Fonts

Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE

Evolucion de la populacion 1962-2008

Lòcs e monuments

Personalitats ligadas dab la comuna

Véser tanben

Comunas de Gironda

Ligams extèrnes

Nòtas

↑ http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k9616679v/f72.item.zoom p. 60
↑ ^2,0 et ^2,1 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Gironde, ed. CAIRN e Institut Occitan, Pau, 2008, p. 232
↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 488, a Naillac e p. 491, a Neaux

Portau de Guiana

[1] ttp://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k9616679v/f72.item.zoom p. 60

[BBF-2] 2,0 et ^2,1 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Gironde, ed. CAIRN e Institut Occitan, Pau, 2008, p. 232

[3] Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 488, a Naillac e p. 491, a Neaux

[1]