Sonic Youth

Sonic Youth
Bassist Kim Gordon og gitarist Thurston Moore i 2005
Opphav	New York
Aktiv	1981–2011
Sjanger	Alternativ rock Post-punk Eksperimentell rock Støyrock Indierock No wave
Plateselskap	Neutral Records, Ecstatic Peace, Homestead Records, SST Records, Enigma Records, Geffen Records, Sonic Youth Recordings, Interscope Records, Matador Records
Siste medlemmer	Kim Gordon Thurston Moore Lee Ranaldo Steve Shelley Mark Ibold
Tidlegare medlemmer	Bob Bert Richard Edson Jim O'Rourke Jim Sclavunos Anne DeMarinis

Sonic Youth var eit amerikansk rockeband danna i New York i 1981. Originalmedlemmane Kim Gordon (bass, vokal, gitar), Thurston Moore (gitar, vokal) og Lee Ranaldo (gitar, vokal) heldt saman gjennom heile historia til bandet, medan Steve Shelley (trommer) kom med i 1985 etter ei rekke kortvarige trommeslagarar og fullførte kjernebesetninga. Jim O'Rourke (bass, gitar, keyboard) var òg medlem av bandet frå 1999 til 2005, og Mark Ibold (bass, gitar) var medlem frå 2006 til 2011.

Sonic Youth voks fram frå den eksperimentelle kunst- og musikkscena no wave i New York før det utvikla seg til eit meir konvensjonelt rockeband og vart ein framståande del av den amerikanske støyrock-scena. Sonic Youth har blitt hylla for å ha «omdefinert kva rockegitar kan gjere»^[1] ved å bruke eit breitt spekter av uvanlege måtar å stemme gitarane på medan dei modifiserte gitarane med gjenstandar som trommestikker og skrujarn for å endre instrumenta sin timbre. Bandet var ein viktig påverknad på alternativrock og indierock.

Etter å ha oppnådd ein stor undergrunnsfanskare og fått ros frå kritikarar gjennom utgjevingar med SST Records på slutten av 1980-talet, opplevde bandet kommersiell suksess på 1990- og 2000-talet etter å ha signert med DGC i 1990 og vore hovudattraksjonen på Lollapalooza-festivalen i 1995. Bandet vart oppløyst i 2011 etter separasjonen og den påfølgjande skilsmissa mellom Gordon og Moore. Den siste konserten deira var i Brasil.^[2][3] Medlemmane har sidan fastslått at bandet er avslutta og ikkje kjem til å gjenforeinast.^[4]

Kort tid etter at gitaristen Thurston Moore flytta til New York tidleg i 1977, danna han bandet Room Tone saman med romkameratane sine; dei endra seinare namnet til The Coachmen.^[5] Etter oppløysinga av The Coachmen byrja Moore å spele saman med Stanton Miranda. Bandet hennar, CKM, inkluderte Kim Gordon.^[6] Moore og Gordon danna eit band som opptrådde under namn som Male Bonding,^[7] Red Milk^[7] og The Arcadians^[8] før dei slo seg saman som Sonic Youth^[9] i 1981. Namnet kom frå ein kombinasjon av kallenamnet til Fred «Sonic» Smith fra MC5 og reggae-artisten Big Youth.^[8] Bandet spelte på Noise Fest i juni 1981 på New York sitt White Columns-galleri,^[10] der Lee Ranaldo spelte som medlem av Glenn Branca si elektriske gitargruppe. Framføringa deira imponerte Moore, som skildra dei som «det mest hensynslause gitarbandet eg nokon gong hadde sett i mitt liv»,^[6] og han inviterte Ranaldo til å bli med i Sonic Youth.^[11] Den nye trioen spelte tre songar på festivalen seinare den veka utan trommeslagar. Kvart bandmedlem tok turen til å spele trommer fram til dei møtte trommeslagar Richard Edson.^[12] Anne DeMarinis var keyboardist i Sonic Youth i ein kort periode i 1981. Ho forlet bandet før EP-en Sonic Youth vart spelt inn i desember 1981.

Branca signerte Sonic Youth som den første artisten på plateselskapet sitt Neutral Records. I desember 1981 spelte bandet inn fem songar i Radio City Music Hall i New York. Materialet vart gjeve ut som EP-en Sonic Youth. Trass i lite merksemd vart plata sendt til nokre få viktige medlemmar av den amerikanske musikkpressa, som gav ho jamt over positive omtalar.^[13] Albumet hadde ein relativt konvensjonell post-punk-stil, ulikt deira seinare utgjevingar. Edson forlet deretter bandet for å starte ein skodespelarkarriere^[14] og vart erstatta av Bob Bert.^[15]

I dei tidlege dagane som ein del av musikkscena i New York danna Sonic Youth eit vennskap med eit anna støyrock-band frå New York, Swans.^[16] Banda delte eit øvingslokale, og Sonic Youth starta sin første turné i november 1982 som oppvarmingsband for Swans.^[17] Under ein andre turné med Swans månaden etter oppstod det gnisningar, og Moore kritiserte konstant trommespelet til Bert, som han meinte ikkje var «in the pocket».^[18] Bert vart sparka etter dette^[19] og erstatta av Jim Sclavunos,^[20] som spelte trommer på bandet sitt første studioalbum, Confusion Is Sex. Dette albumet hadde ein høgare og meir dissonant lyd enn debut-EP-en deira. Sonic Youth booka ein turné i Europa sommaren 1983. Sclavunos forlet bandet rundt denne tida. For å kunne spele, spurde bandet Bert om han ville bli med igjen, og han gjekk med på det med vilkår om at han ikkje ville bli sparka igjen etter turnéen.^[21] Bert spelte deretter på EP-en Kill Yr Idols seinare i 1983.

Sonic Youth vart godt motteke i Europa, men bandet og den lokale støyrock-scena fekk lite merksemd frå pressa i New York. Etter kvart som pressa byrja å leggje merke til sjangeren, vart Sonic Youth plassert i same kategori som Big Black, Butthole Surfers og Pussy Galore under «pigfucker»-merkelappen, skapt av Village Voice-redaktøren Robert Christgau.^[22] Ein annan kritikar frå The Village Voice kritiserte ein konsert i New York i september.^{[treng kjelde]} Gordon skreiv eit spottande brev til avisa, der ho kritiserte dei for ikkje å støtte den lokale musikkscena, og Christgau svarte at avisa ikkje var forplikta til å støtte dei. Moore svarte med å endre namnet på songen «Kill Yr Idols» til «I Killed Christgau with My Big Fucking Dick».^[23]

Då dei avslutta ein andre europeisk turné seint i 1983, førte den katastrofale debuten til Sonic Youth i London (der utstyret til bandet fungerte dårleg, og Moore øydela det på scenen i frustrasjon) faktisk til strålande omtalar i Sounds og NME.^{[treng kjelde]} Då dei kom tilbake til New York, var dei så populære at dei fekk spelejobbar regelmessig.^[24] Året etter gifta Moore og Gordon seg, og Sonic Youth spelte inn Bad Moon Rising, eit sjølvskildra «americana»-album som var ein reaksjon på tilstanden til nasjonen på den tida.^[25] Albumet, spelt inn av Martin Bisi, var bygd rundt overgangsstykke som Moore og Ranaldo hadde kome opp med for å få tida til å gå under stemmesjekkar på scenen.^[24] Som resultat er det nesten ingen pausar mellom songane på albumet. Bad Moon Rising inkluderte ei opptreden av Lydia Lunch på «Death Valley '69», inspirert av drapa til Charles Manson-gruppa.^[26]

På grunn av ein konflikt med Branca om omstridde royaltyutbetalingar frå deira Neutral-utgjevingar, signerte Sonic Youth med Homestead Records i USA og Blast First i Storbritannia (grunnleggjaren Paul Smith oppretta Blast First for å distribuere bandet sine plater i Europa).^[27] Trass i at pressa i New York ignorerte Bad Moon Rising då det vart gjeve ut i 1985, og såg på bandet som for kunstnarleg og pretensiøst, vart Sonic Youth rost av kritikarar i Storbritannia, der det vart selt 5 000 eksemplar av albumet.^[28]

Bert hevda at han var lei av å spele Bad Moon Rising live i sin heilskap i over eitt år og forlet bandet. Han vart erstatta av Steve Shelley, eit tidlegare medlem av punk-bandet The Crucifucks. Sonic Youth vart så imponerte over Shelleys trommespel etter å ha sett han live at dei tilsette han utan audition.^[29] Bert og Shelley opptrådde begge i musikkvideoen for «Death Valley '69», sidan Bert hadde spelt trommer på songen, medan Shelley var trommeslagar i bandet då videoen vart filma.

Sonic Youth hadde lenge sett pris på SST Records; Ranaldo sa, «Det var det første plateselskapet vi var på som vi verkeleg ville ha gitt kva som helst for å vere på.»^[30] Sonic Youth signerte med selskapet tidleg i 1986 og byrja å spele inn [EVOL med Martin Bisi. Bandet fekk nasjonal merksemd då dei signerte med SST, noko som gjorde dei til det første bandet frå New York-undergrunnen som fekk slik merksemd.^[31] Den breie musikkpressa byrja deretter å leggje merke til bandet. Robert Palmer frå The New York Times erklærte at Sonic Youth skapte «den mest oppsiktsvekkjande originale gitarbaserte musikken sidan Jimi Hendrix», og sjølv People vurderte EVOL og skildra albumet som «den auditive ekvivalenten av ei fylling for farleg avfall.»^[32] Avslutningslåten på albumet, «Expressway to yr skull», vart seinare kalla «ein klassikar» av Neil Young.^[33]

Samtidig samarbeidde bandet med Mike Watt under aliaset Ciccone Youth, eit spel på namna Sonic Youth og Ciccone, etternamnet til popartisten Madonna.^[34] Sonic Youth gav ut ein singel i 1986 og eit studioalbum i 1988 under Ciccone Youth-namnet.^[35] Singelen frå 1986, «Into the Groove(y)», var ein cover av Madonnas «Into the Groove» og vart følgt av «Tuff Titty Rap». På baksida av plata var Watt sin cover av Madonna si «Burning Up». The Whitey Album inkluderte begge Sonic Youth-låtane frå singelen, pluss ein demo av «Burnin' Up». Albumet inneheldt òg ein cover av Robert Palmers «Addicted to Love», spelt inn i ein karaokeboks.^[36]

1987-albumet til Sonic Youth, Sister, var eit laust konseptalbum delvis inspirert av livet og verka til science fiction-forfattaren Philip K. Dick. «Systera» i tittelen var Dick sin tvilling, som døydde kort tid etter fødselen. Minnet om henne plaga Dick gjennom heile livet.^[37] Sister selde 60 000 kopiar og fekk svært positive omtalar. Det vart det første Sonic Youth-albumet som kom på topp 20 på Village Voice sin Pazz & Jop kritikarpol.^[38]

Til trass for god mottaking frå kritikarar utvikla bandet ei misnøye med SST på grunn av bekymringar rundt betalingar og andre administrative praksisar.^[39] Sonic Youth bestemte seg for å gje ut sitt neste album på Enigma Records, som vart distribuert av Capitol Records og delvis eigd av EMI. 1988-dobbeltalbumet Daydream Nation vart ein kritisk suksess som gav Sonic Youth betydelig anerkjenning. Albumet kom på andreplass på Village Voice Pazz & Jop-pol og toppa dei årlege albumlistene til NME, CMJ og Melody Maker. I 2005 vart det eitt av 50 utvalde opptak av Library of Congress til National Recording Registry.^[40] Den første singelen på albumet, «Teen Age Riot», vart deira første låt som fekk betydeleg radiospeling på moderne rock- og college rock-stasjonar, og nådde nummer 20 på Billboard Modern Rock Tracks-lista.^[41] Ei rekke framståande musikkmagasin, inkludert Rolling Stone, hylla Daydream Nation som eit av dei beste albuma i tiåret og kalla Sonic Youth «Hot Band» i sitt «Hot»-nummer.^[42] Diverre oppstod distribusjonsproblem, og Daydream Nation var ofte vanskeleg å finne i butikkane. Moore skildra Enigma som ein «cheap-jack Mafioso outfit», og bandet byrja å leite etter ei avtale med eit større plateselskap.^[43]

I 1990 gav Sonic Youth ut Goo, deira første album for Geffen. Albumet inneheldt singelen «Kool Thing», der Public Enemy sin Chuck D gjorde ei gjesteopptreden. Plata vart sett på som mykje meir tilgjengeleg enn deira tidlegare arbeid,^[44] og vart òg bandet si mest selde plate.

I 1992 gav bandet ut Dirty gjennom plateselskapet DGC. Innverknaden deira heldt fram med oppdaginga av den anerkjende skateboard-musikkvideoregissøren Spike Jonze, som dei rekrutterte til videoen for «100%». Videoen inkluderte òg skateboardaren som vart skodespelar, Jason Lee. Denne låta og «JC» omhandlar drapet på Joe Cole, ein ven som arbeidde med Black Flag som roadie.^{[treng kjelde][45]} Dirty inkluderer ei gjesteopptreden av Ian MacKaye på sporet «Youth Against Fascism», og albumomslaget er eit kunstverk av kunstnaren Mike Kelley.^[46] I 1993 bidrog bandet med sporet «Burning Spear» til AIDS-innsamlingsalbumet No Alternative, produsert av Red Hot Organization.^[47]

I 1994 gav bandet ut Experimental Jet Set, Trash and No Star, den høgast rangerte utgjevinga det har fått i USA til dags dato, på nr. 34 på Billboard 200.^[48] Moore og Gordon si dotter, Coco Hayley Moore, vart fødd seinare same året, og mange av songane frå albumet vart aldri framført live fordi det aldri var tid til ein full turné for å promotere albumet grunna svangerskapet til Gordon.^[49] I 1994 gav bandet ut ein coverversjon av The Carpenters sin hit frå 1971, «Superstar», til hyllestalbumet If I Were a Carpenter.^[50] Bandet var hovudattraksjonen på Lollapalooza-festivalen i 1995 saman med Hole og Pavement.^[48] På den tida hadde alternativ rock fått betydeleg merksemd i mainstream, og festivalen vart parodiert i The Simpsons-episoden «Homerpalooza» i 1996, som inkluderte stemmeopptak frå bandet. Dei framførte òg rulletekstlåten for den episoden.^[51]

Albumet Washing Machine vart gjeve ut i 1995 og representerte eit skifte i Sonic Youth sin lyd, vekk frå deira punkrockrøter og mot eksperimentelle og lengre jam-baserte arrangement.^[52] Frå og med 1997 gav dei ut ei rekkje improvisasjonsalbum samla under tittelen SYR med songtitlar og liner notes på ulike språk.^[53] SYR3: Invito al ĉielo, gjeve ut i 1998, inkluderte Jim O'Rourke, som seinare vart eit offisielt bandmedlem.^[54] Fleire songar frå SYR-serien vart lagt til Sonic Youths liveopptredenar, og andre inspirerte spor på det neste offisielle Sonic Youth-albumet, A Thousand Leaves, gjeve ut i 1998.^[55]

Den 4. juli 1999 vart instrumenta og sceneutstyret til Sonic Youth stole under ein turné i Orange County i California. Nesten 30 gitarar og bassar vart stolne; nokre vart funne att i løpet av dei neste 13 åra.^[56][57] Dei gav ut albumet NYC Ghosts & Flowers i 2000 og var oppvarmingsband for Pearl Jam under delar av turneen deira same år.^[58]

I 2001 samarbeidde Sonic Youth med den franske avantgarde-songaren og poeten Brigitte Fontaine på albumet hennar Kékéland.^[59] Året etter deltok Sonic Youth i den første utgåva av All Tomorrow's Parties-festivalen og kuraterte eit samlealbum i samband med festivalen.^[60] Albumet Murray Street vart gjeve ut i 2002 og markerte tillegget av Jim O'Rourke som fast medlem på gitar, bass og keyboard.^[61] I denne perioden deltok bandet i produksjonen av dokumentarfilmen Kill Your Idols, regissert og produsert av Scott Crary, som dekte historia til punkrock i New York. Filmen vart utgjeven i 2004.^[62]

I 2003 gav Sonic Youth ut ein delt 7-tommars singel med Erase Errata.^[63] Det neste Sonic Youth-albumet, Sonic Nurse, vart òg gjeve ut i 2004.^[64] Bandet skulle opptre på Lollapalooza-turneen i 2004 saman med artistar som Pixies og The Flaming Lips, men turneen vart kansellert på grunn av dårleg billettsal.^[65] O'Rourke forlet bandet i 2006 og vart erstatta av bassisten Mark Ibold for å støtte turnear,^[66] men Ibold vart seinare eit fast medlem. Han hadde tidlegare vore ein del av Pavement og jobba med Gordon i Free Kitten.

Rather Ripped vart gjeve ut i 2006 og vart rekna som ein retur til bandet sin tidlegare lyd, delvis på grunn av O'Rourke sin avgang og gjenfinninga av nokre av instrumenta som var blitt stolne i 1999.^[67] Den 9. mai 2006 gjorde Kim og Thurston ei gjesteopptreden i WB-ungdomsdramaet «Gilmore Girls» (sesong 6, episode 22), der dei framførte ein akustisk versjon av sin nye song «What a Waste» saman med dottera Coco. Sonic Youth spelte på Bonnaroo-festivalen seinare same år.^[68] I desember 2006 gav dei ut The Destroyed Room: B-Sides and Rarities. Samlinga inneheldt spor som tidlegare berre var tilgjengelege på vinyl, spor frå avgrensa samleutgjevingar, B-sider til internasjonale singlar, og noko materiale som aldri før hadde blitt gjeve ut. Dette markerte bandet si siste Geffen-utgjeving.^[69]

I 2007 vart bandet eitt av dei første store rockebanda til å opptre i Kina då dei vart inviterte på turné av musikkfirmaet Split Works.^[70] I 2008 gav dei ut eit samlealbum på Starbucks Music, kalla Hits Are for Squares, med spor valde ut av andre kjendisar.^[71] Seinare i 2008 avslutta Sonic Youth samarbeidet sitt med Geffen på grunn av misnøye med korleis plateselskapet hadde promotert deira siste album.^[72] Dei signerte deretter med det uavhengige plateselskapet Matador Records,^[73] som gav ut albumet The Eternal i 2009.^[74] I denne perioden samarbeidde dei med John Paul Jones om lydsporet til ei framsyning ved Merce Cunningham Dance Company for å heidre selskapet sin grunnleggjar.^[75] I 2010 komponerte bandet lydsporet til den franske thriller-dramafilmen Simon Werner a Disparu, som hadde premiere på Filmfestivalen i Cannes.^[76] Lydsporet vart gjeve ut i 2011 som SYR9: Simon Werner a Disparu, eit bidrag til den eksperimentelle SYR-serien.

Den 14. oktober 2011 kunngjorde Kim Gordon og Thurston Moore at dei hadde gått frå kvarandre etter 27 års ekteskap.^[77] Sonic Youth sitt plateselskap Matador forklarte at planane for bandet forblei «usikre», trass i tidlegare antydningar om at dei ville spele inn nytt materiale seinare same året.^[78] Sonic Youth spelte sin siste konsert 14. november 2011 på SWU Music & Arts-festivalen i Itu i São Paulo i Brasil.^[2][3] Veka etter uttalte Lee Ranaldo i eit intervju at Sonic Youth ville «avsluttast for ei stund».^[79]

I november 2013 svarte Ranaldo på spørsmålet om ein mogleg gjenforeining: «Eg fryktar ikkje. Alle er opptekne med sine eigne prosjekt, dessutan kjem ikkje Thurston og Kim særleg godt overeins etter brotet... Lat [bandet] kvile i fred.»^[4] Thurston Moore oppdaterte og klargjorde saka i mai 2014: «Sonic Youth har pause. Bandet er eit slags demokrati, og så lenge Kim og eg arbeider med situasjonen vår, kan ikkje bandet fungere.»^[80] I sjølvbiografien frå 2015, Girl in a Band, refererer Gordon fleire gongar til at bandet er oppløyst for godt.

• Sonic Youth (EP) (1982, Neutral Records)
• Confusion Is Sex (1983)
• Bad Moon Rising (1985, Blast First)
• EVOL (1986)
• Sister (1987)
• Daydream Nation (1988, SST)
• Goo (1990, Geffen Records)
• Dirty (1992)
• Experimental Jet Set, Trash and No Star (1994)
• Washing Machine (1995)
• A Thousand Leaves (1998)
• SYR4: Goodbye 20th Century (1999)
• NYC Ghosts & Flowers (2000)
• Murray Street (2002)
• Sonic Nurse (2004)
• Rather Ripped (2006)
• The Eternal (2009)

• Offisiell nettstad