Skapseng

Ei skapseng er ei seng som er innebygd slik at gavlsida er utforma som eit skap. Ho er eit kombinasjonsmøbel som kan vera både eit skap og ei seng. Møbeltypen blir vanlegvis assosiert med allmugen, men var opphavleg på moten i høgstanden.

Døme

Noreg

Skapsenger blei brukte både på bygda og i byane i eldre tider.

I Grøslistua på Norsk Folkemuseum på Bygdøy er ei av dei eldste bevarte skapsengene i Noreg. Grøslistua blei truleg bygd mellom 1602 og 1653, og stod opphavleg på Grøsli i Flesberg.^[1]

På Bryggen i Bergen er det bevart skapsenger i bygningane som i dag tilhøyrer Det Hanseatiske Museum og Schøtstuene. I Finnegården, som blei bygd kort tid etter at den tidlegare busetnaden gjekk tapt i ein storbrann i 1702, kan ein sjå ei skapseng som er midt i huskroppen. Dette var vintersenga til handelsmannen som bygde huset. Ved å ha ei seng midt i huset ville han vera mest mogleg skjerma for trekk og kulde.^[2]

Sverige

Den eldste kjende skapsenga i Sverige er blitt datert til 1693, og kjem frå Söderbärke i Dalarna. Landskapa Dalarna, Herjedalen og Jämtland høyrer til dei svenske landskapa der bruken av skapsenger varte lengst.^[3]

Galleri

På bildet fra Rembrandthuis i Amsterdam kan ein sjå skapsengen som tilhørte Saskia, kona til målaren Rembrandt. Huset er i dag eit museum.
Foto: Remi Mathis (2012)
Skapseng i eit bondehus i Rouveen i Nederland.
Foto: Heins, IJ.Th. (2003)
Ei skapseng i bygningen Haus Pol på friluftsmuseet Von-Velen-Anlage i Papenburg i Tyskland.
Foto: Frank Vincentz (2019)

Kjelder

↑ Klingenberg, Ingvar Aabrek. «Møbler. Grøslistua». Bondeantikviteter. Gyldendal fakta. ISBN 8205309779.
↑ Trebbi, Marco. «Vintersengen og anretningen». Det Hanseatiske museum og Schøtstuene. Det Hanseatiske museum. s. 23. ISBN 8299079454.
↑ Fredlund, Jane (2003). Allmogemöbler från hela Sverige (3. rev. och utök.. utg utg.). Västeras: ICA bokförl. ISBN 978-91-534-2389-8.

Denne artikkelen bygger på «Skapseng» frå Wikipedia på bokmål, den 31. januar 2025.

Bakgrunnsstoff

Commons har multimedium som gjeld: Skapseng

[1] Klingenberg, Ingvar Aabrek. «Møbler. Grøslistua». Bondeantikviteter. Gyldendal fakta. ISBN 8205309779.

[2] Trebbi, Marco. «Vintersengen og anretningen». Det Hanseatiske museum og Schøtstuene. Det Hanseatiske museum. s. 23. ISBN 8299079454.

[3] Fredlund, Jane (2003). Allmogemöbler från hela Sverige (3. rev. och utök.. utg utg.). Västeras: ICA bokförl. ISBN 978-91-534-2389-8.

[1]