Siouxfolk
Siouxfolk er ei større gruppe nordamerikanske urfolk. Dei tala opphavleg ulike språk kalla siouxspråk, men talar no gjerne engelsk eller fransk. Siouxfolk er knytte til dei store slettene (Great Plains) i USA og Canada, no omfatta av Nord- og Sør-Dakota, Nebraska, Minnesota, Montana, Manitoba og sørlege Saskatchewan. Siouxar kan delast inn i tre hovudgrupper ut frå språklege og kulturelle likskapar: Santee, yankton-yanktonai og lakota.
Fleire stammar med tette band og gjensidig forståelege språk danna Den store siouxnasjonen (The Great Sioux Nation), kalla Oceti Sakowin, 'dei sju rådsbåla' av dei sjølv. Namnet «sioux» er avleidd av fransk nadousioux som igjen kom frå ojibwa na dou esse, 'fiendar' eller 'ormeaktige'. Ojibwafolk og siouxar låg ikkje uventa i strid.
Siouxfolk er på mange måtar «typiske indianarar» frå utanforståande framstillingar, som Hollywood-filmar, teikneseriar og liknande, i form av ridande krigarar med fjørpryd busette i tipiar. Siouxar deltok i det kjende Slaget ved Little Bighorn og døydde i Wounded Knee-massakren i 1890. Kjende siouxar frå koloniseringstida var Sitting Bull, Crazy Horse og Red Cloud.
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- Guy Gibbon, «Sioux», Encyclopedia of the Great Plains
- Judith M. Wilson, «The Sioux Tipi», Guinness Cultural Studies Publishing
- Denne artikkelen bygger på «Sioux» frå Wikipedia på engelsk, den 25. mars 2014.
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]«Siouxfolk». Encyclopædia Britannica (11. utg.). 1911.
- «Sioux», Encyclopedia of the Great Plains
- "Sioux," Countries and Their Cultures
- Myths And Legends Of The SiouxDenne historieartikkelen som har med Canada og USA å gjere, er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.