Ole Tobias Olsen

Ole Tobias Olsen
Statsborgarskap	Noreg
Fødd	18. august 1830 Storvoll
Død	6. juli 1924 (93 år) Oslo
Yrke	prest, fotograf, lærar, jernbaneingeniør
Religion	Den evangelisk-lutherske kyrkja
Ole Tobias Olsen på Commons

Ole Tobias Olsen (fødd 18. august 1830 i Dunderlandsdalen, død 6. juli 1924 i Kristiania) var ein norsk skulemann, fotograf, salmediktar, organist, prest, ordførar og ingeniør. I ettertid er han mest kjend som «Nordlandsbanens far».

Etter utdanningstida arbeidde han som lærar ved Tromsø Seminarium (1851), deretter i Hadsel og Christiania (1855). I hovudstaden vart han ein ivrig talsmann for Nord-Noreg, og var med på å stifta Nordlændingernes Forening i 1862, saman med mellom anna Elias Blix. Ingeniøren i han stod bak eit patent for blåkopiering. Som planleggjar innan jernbaneutbygging utvikla han ideen om Nordlandsbanen opp til Røsvik, i tillegg til tanken om ei mogleg jernbaneline Mo i Rana-Haparanda-St. Petersburg-Peking (1881-82).

Han fekk stipend til å samla inn eventyr, segn og folketonar frå Rana (1870), spesielt Dunderlandsdalen. Desse vart utgjevne i boka Folketonar frå Nordland (1982), i tillegg til at dei var med på ei plateutgjeve av Helgeland Kammerkor, Folketoner fra Helgeland (2005). «Ole Tobias Olsen si muting» er resultatet av verksemd med skjerping i Dunderlandsdalen (1872-99). Han var sokneprest i Hattfjelldal (1883-1904) og i Christiania (1905-1924), kjend som grundtvigianar.

Ole Tobias Olsen var ein av de første som skaffa seg fotografiapparat i Noreg, og har etterlate seg ei stor samling fotografi, mellom anna utstilt ved Oslo Bymuseum. Olsen fekk tildelt St. Olavs Orden, riddar av 1. klasse. I 1912 vart han tildelt Petter Dass-medaljen. Av Rana Blad vart han kåra til «Århundrets ranværing» (2000). Ei byste av han er sett opp på garden Bjøllånes i Dunderlandsdalen.

• Nasjonalbiblioteket har delar av fotosamlinga etter Ole Tobias Olsen
• Ole Tobias Olsen i Fotografregisteret.