Fredrikstad motorfabrik
Fredrikstad Motorfabrik AS var produsent av båtmotorar frå 1910 til 1996. Det vert framleis levert delar til gamle motorar. Motorane, som vart selde under merkenamnet «FM», var for det meste bensinmotorar. Til saman vart det produsert i overkant av 22300 motorar. I dag konsentrerer bedrifta seg hovudsakleg om underleveransar til industrien i Østfold.
Historie
[endre | endre wikiteksten]Fabrikken vart stifta av Chr. Halvorsen 1910, då under namnet Fredrikstad motorverksted. I 1922 vart fabrikken selt på tvangsauksjon til Fredrikstad privatbank. I 1923 vart fabrikken kjøpt av eit nyetablert aksjeselskap med Peder Sigvart Karstensen i spissen. Namnet vert då endra til Fredrikstad Motorfabrik AS. I 1937 overtok Per Nann Karstensen leiinga av firmaet etter far sin. I 1981 overtok Brødrene Reinhold Andreassen firmaet. Firmaet vart deretter gradvis bygd ned til ein underleverandør til industrien.
Motorar
[endre | endre wikiteksten]1910-1922
[endre | endre wikiteksten]A 1911-1959 2,5/3 hk, 1-sylinder Ø 82 mm/82 mm. 2-takt bensin.
A1 1911-1959 3,5/4 hk, 1-sylinder Ø 95 mm/95 mm. 2-takt bensin.
? 1912 4 hk, 1-sylinder Ø 105 mm/120 mm. 4-takt bensin.
? 1912 5 hk, 1-sylinder Ø 105 mm/150 mm. 4-takt bensin.
? 1912 8/10 hk, 2-sylinder Ø 105 mm/120 mm. 4-takt bensin.
? 1912 10/12 hk, 2-sylinder Ø 105 mm/150 mm. 4-takt bensin.
? 1912 15/20 hk, 2-sylinder Ø 135 mm/180 mm. 4-takt bensin.
FM-1 1915 25/30 hk, 4-sylinder Ø 105 mm/150 mm. 4-takt bensin.
FM-2 1915 50/60 hk, 4-sylinder Ø 135 mm/180 mm. 4-takt bensin.
03 1914 3 eller 4 hk, 1-sylinder Ø 95 mm/100 mm eller Ø95 mm/120 mm.
E 1917 4/5 eller 5/6 hk, 1-sylinder Ø 105 mm/120 mm eller Ø 105 mm/150 mm. 4-takt bensin.
E12 1917 8/10, 2-sylinder Ø 105 mm/120 mm. 4-takt bensin.
E21 1917 10/12, 2-sylinder ø105mm/150mm. 4-takt bensin.
E1 1924 8/10, 2-sylinder Ø 105 mm/120 mm. 4-takt bensin.
E2 1924 10/12, 2-sylinder Ø 105 mm/150 mm. 4-takt bensin.
F1 1924 20 eller 25 hk, 4-sylinder Ø 105 mm/120 mm eller Ø 105 mm/150 mm. 4-takt bensin.
1923-1980
[endre | endre wikiteksten]C 1924, 3,5 eller 4 hk, 1-sylinder Ø 95 mm/120 mm eller Ø 102 mm/120 mm. 4-takt bensin.
C1 1938, 3,5 hk, 1-sylinder Ø 95 mm/120 mm. 4-takt bensin.
C2 1938-1970, 4 hk, 1-sylinder Ø 102 mm/12 0mm. 4-takt bensin.
D 1924, 4/5 hk, 1-sylinder Ø 105 mm/120 mm. 4-takt bensin.
D2 1925, 5/6 hk, 1-sylinder Ø 105 mm/150 mm. 4-takt bensin.
D3 1926?, 6/7 hk, 1-sylinder Ø 115 mm/150 mm. 4-takt bensin.
L1 1938, 14/18 hk, 2-sylinder Ø 120 mm/150 mm. 4-takt bensin.
H2 1930-1952, 7/9 hk, 2-sylinder Ø 95 mm/120 mm. 4-takt bensin.
H3 1933-1952, ?Hk, 2-sylinder Ø 90 mm/100 mm. 4-takt bensin.
K3 1934, 15/20 hk, 4-sylinder Ø 95 mm/120 mm. 4-takt bensin.
K1 1934, 20/25 hk, 4-sylinder Ø 105 mm/120 mm. 4-takt bensin.
K2 1934, 25/30 hk, 4-sylinder Ø105 mm/150 mm. 4-takt bensin.
L2 1952, 12 hk, 2-sylinder Ø 100 mm/110 mm. 4-takt bensin.
L5 1952, 8 hk, 2-sylinder Ø 90mm/90 mm. 4-takt bensin.
L3 1953, 30 hk, 4-sylinder Ø 100 mm/110 mm. 4-takt bensin.
DA11 1958, 7,5 hk, 1-sylinder Ø 90 mm/100 mm. Diesel.
DA22 ?, 18 hk, 2-sylinder Ø 90 mm/100 mm. Diesel.
S2 1970, 8 hk, 2-sylinder Ø 90 mm/90 mm. 4-takt bensin.
S22 1970, 12 hk, 2-sylinder Ø 100 mm/110 mm. 4-takt bensin.
S1 1971, 4 hk, 1-sylinder Ø 90 mm/90 mm. 4-takt bensin.
S15 1973, 5 hk, 1-sylinder Ø 100 mm/90 mm. 4-takt bensin.
1981-1996
[endre | endre wikiteksten]Ingen nye motorar.
Referanser
[endre | endre wikiteksten]Litteratur
- Per-Øistein Andreassen. FM-motoren og folkene som skapte den. Per-Øistein Andreassen, 2008. ISBN 978-82-303-1050-2