Vlagtwedde (dorp)

Vlagtwedde

Plaats in Nederland
(Details) (Details)
Situering
Provincie	Groningen (provincie) Groningen
Gemeente	Westerwolde Westerwolde
Coördinaten	53° 2′ NB, 7° 7′ OL
Algemeen
Oppervlakte	38,02[1] km²
- land	37,45[1] km²
- water	0,57[1] km²
Inwoners (2023-01-01)	3.215[1] (85 inw./km²)
Woning­voorraad	1.551 woningen[1]
Overig
Woonplaats­code	2298
Foto's
Kerk van Vlagtwedde
Portaal    Nederland

Vlagtwedde is een dorp in de gemeente Westerwolde, gelegen in de gelijknamige streek in het zuidoosten van de Nederlandse provincie Groningen. Het dorp heeft ongeveer 3.215 inwoners.

Vlagtwedde is ontstaan op een van de zandruggen die in het voormalige Boertangermoor lag, ten noorden van twee meanders in de Ruiten Aa.

Het behoort met Wedde en Onstwedde tot de oudste dorpen in de landstreek Westerwolde. In de 10e eeuw vestigden zich hier de eerste boeren. In de loop van de tijd ontstonden hieruit het dorp en verschillende essen. Vlagtwedde was een van de vijf kerspelen van Westerwolde. De huidige kerk van Vlagtwedde is gebouwd in de 13e eeuw. In de kerk werd recht gesproken. De gerechtplaats lag tot 1789 ten westen van de begraafplaats van Veele.

Het dorp komt voor als Vlachwede op een aanvulling van een (12e-eeuwse) lijst van kerken van de (9e-eeuwse) Abdij van Corvey uit 1316.^[2] De naam betekent "kreupelhout" of "dooreengestrengeld bos".

In de middeleeuwen ontstonden vanuit het dorp de gehuchten Ellersinghuizen, Jipsinghuizen, Veele, Vlagtwedder-Velthuis, Weende en Wollinghuizen. Vlagtwedder-Velthuis viel hiervan als enige onder de in de 13e eeuw opgerichte marke van Vlagtwedde. Deze marke bestond uit 26 erven met elk 4 waardelen in de marke. In 1653 werd een stuk van de marke afgesplitst voor de nieuwe marke van Bourtange.

In de 16e eeuw telde het dorp 40 tot 50 woningen, waaronder 18 erven. De rest bestond uit keuters. Ook stond er een molen. In 1829 was het aantal woningen gegroeid tot 77.

Bij de invoering van gemeentes op het platteland in 1811 werd Vlagtwedde een gemeente. In 1822 werd de oude gemeente samengevoegd met Bourtange tot een nieuwe gemeente Vlagtwedde. Het dorp was tot 1889 de hoofdplaats van deze gemeente. Omdat Sellingen echter meer centraal in de gemeente lag, is het gemeentehuis toen naar dat dorp verplaatst. In 2018 werd de gemeente opgeheven.

Het dorp Vlagtwedde heeft een centrumfunctie voor het centrale deel van de gemeente Westerwolde. Zo heeft het twee basisscholen, te weten een openbare basisschool O.B.S. De Clockeslach en een christelijke basisschool C.B.S. De Zaaier. Deze zijn sinds 2008 in de multifunctionele accommodatie 't Aambeeld gevestigd tezamen met een vestiging van de muziekschool Zuid-Groningen, de stichting Rzijn en de peuterspeelzaal 't Hummelhoeske. De oude SNS Bank is sinds 2012 een jongerencentrum en draagt de naam "Bthere".

Het dorp heeft een redelijk uitgebreid winkelbestand: een bakkerij,een juwelier, een drogisterij, een kledingwinkel etc. Verder is er een aantal horecagelegenheden: enkele kroegen, een discotheek ("De schutstal") en verschillende restaurants.

In de directe omgeving van Vlagtwedde ligt een groot recreatiepark, Parc Emslandermeer, met diverse voorzieningen, waaronder een haven, een overdekt zwembad en een golfbaan die ook door niet-bewoners van het park gebruikt kunnen worden.

• Vlagtwedde wordt veel genoemd in de literaire verhalen van Nescio.

Vlagtwedde heeft een aantal sportverenigingen. Zo kan er gevoetbald worden bij de VV Westerwolde, terwijl volleyballen en gymnastieken mogelijk is bij VSV '74 in Sporthal "Westerwolde". Daarnaast kan er gegolfd worden op de golfbaan van golfclub Westerwolde nabij zwembad "Parc Emslandermeer", waar zich ook een tweetal tennisbanen bevinden. Sportschool "de Winakker" is gevestigd midden in het dorp.

• Op een landbouwterrein aan de westkant van Vlagtwedde wordt om het jaar een landbouwbeurs gehouden.
• Jaarlijks in de derde week van de bouwvak wordt er een feestweek gehouden, deze draagt de naam "Week der Besten". De naam slaat op de vele recordpogingen die in de beginjaren werden georganiseerd.

• Jan Beijering (1922-2012), SS'er en horecaondernemer
• Derk-Elsko Bruins (1923-1986), SS'er en zakenman
• Henk Bleker (1953), politicus
• Arjan Wiegers (1989), voetballer

• Lijst van rijksmonumenten in Vlagtwedde
• VV Westerwolde

• Site van de gemeente Westerwolde
• Literatuur
• C.J. Wegman en R.M.A. Wegman, Westerwolders en hun woningbezit van 1568 tot 1829: het kerspel Vlagtwedde, Wierden 1993-1994 (dl. 1: Het dorp, dl. 2: De gehuchten)