Visuele novelle

Een visuele novelle (ビジュアルノベル, bijuaru noberu) is een interactieve fictie-game, meestal met eenzelfde grafische stijl als anime. Ze worden ook vaak dating sims genoemd, maar dit is een onjuiste benaming daar deze term naar een ander genre verwijst.

In Japan wordt er onderscheid gemaakt tussen visual novels (NVL) en adventure games (AVG of ADV). Meestal worden beide genres in het westen 'visuele novelle' genoemd, omdat 'adventure game' hier naar een ander genre verwijst.

Visuele novelles en ADVs worden bijna altijd gemaakt in Japan, waar bijna 70% van alle uitgegeven PC-spellen uit visuele novelles bestaan^[1]. Ze worden zelden gemaakt voor consoles, maar populairdere spellen worden vaak overgezet naar consoles als de PlayStation 3, PlayStation 4 en Sega Dreamcast.
Tot voor kort was de markt voor visuele novelles buiten Japan en Zuid-Korea zeer klein. De laatste jaren is het interesse vanuit westerse landen, met name West-Europa, in deze sector echter explosief toegenomen.

Visuele novelles onderscheiden zich van andere games door hun zeer minimale gameplay. Over het algemeen hoeft de speler alleen maar te klikken om het verhaal te laten vorderen, hoewel modernere visuele novelles vaak ook een functie hebben die het klikken overbodig maakt.

De meeste visuele novelles, met name degenen die vertaald worden, hebben meerdere vertakkende verhaallijnen. Welk van deze 'routes' gevolgd wordt en welk al dan niet uniek einde daarmee wordt bereikt hangt af van keuzes die de speler op bepaalde momenten tijdens het spel maakt. Deze manier van gamen wordt vaak vergeleken met zogenoemde Choose Your Own Adventure-boeken. Een visuele novelle legt echter veel meer nadruk op een bepaalde verhaallijn. In tegenstelling tot een choose your own adventure game, waar de speler het verhaal vormgeeft gebaseerd op zijn acties, is de speler in een visuele novelle onderdeel van een vastgelegd verhaal, waarbij slechts op enkele momenten de mogelijkheid wordt geboden een andere pad in her verhaal te nemen. Hoewel de verhalen en verhaalvertelling van mainstream games soms worden bekritiseerd, worden visuele novelles ook vaak als bewijs voor het tegendeel genoemd, gezien het verhaal door voorstanders geroemd wordt als een sterk punt van het genre. Menige VN, waaronder de klassiekers Clannad en Steins;Gate, worden door fans als literaire schrijfsels gezien.

Sommige visuele novelles zijn niet alleen interactieve fictie, maar hebben meerdere gameplay-elementen. Een voorbeeld is Symphonic Rain, waarin de speler een bepaald soort muziekinstrument moet bespelen, en pas verder kan als een goede score behaald wordt. Meestal is zo'n element gekoppeld aan een plotelement in het spel.

Sommige kortere visuele novelles hebben helemaal geen keuzepunten. De meeste voorbeelden hiervan zijn doujinshi (door fans gemaakte VN's). Door fans gemaakte visuele novelles zijn redelijk populair; er zijn een aantal gratis game engines met als doel individuen de kans te geven op een redelijk eenvoudige manier visuele novelles te creëren. Enige (inmiddels gedateerde) voorbeelden hiervan zijn NScripter, KiriKiri en Ren'Py.

Veel visuele novelles hebben ook door stemacteurs ingesproken stemmen, die afgespeeld worden als personages in het spel aan het woord zijn. Meestal heeft de hoofdpersoon geen stem, zelfs als alle andere personages wel stemmen hebben. Dit komt doordat zo'n beetje alle visuele novelles vanuit de ik-vorm verteld worden. De stem van de hoofdpersoon is dus in wezen jouw eigen stem.

De visuele novelle heeft na verloop van tijd een wat afwijkendere stijl ontwikkeld vergeleken met die van het geschreven boek. Over het algemeen worden visuele novelles vaker verteld vanuit een eerstepersoonsperspectief en worden gebeurtenissen vaak alleen beschreven vanuit het oogpunt van één personage. Vaak wordt ook het verhaal verdeeld in 'dagen' in plaats van 'hoofdstukken'. Er zijn echter wel veel uitzonderingen op deze conventies, waarvan de meest bekende waarschijnlijk Steins;Gate is.

Meestal bestaan de graphics van een visuele novelle uit een achtergrond (elke locatie heeft in de meeste gevallen een eigen, unieke achtergrond), met de verschijningen van de aanwezige personages op de voorgrond. Doordat een visuele novelle meestal in een eerstepersoonsperspectief wordt verteld, is de hoofdpersoon zelf niet te zien. Op bepaalde momenten in het verhaal worden event CGs getoond; dit zijn gedetailleerdere afbeeldingen die speciaal voor die scène zijn getekend en niet uit losse elementen zijn opgebouwd. Vaak worden deze gezien uit een andere camerahoek dan tijdens de rest van het verhaal, en soms is ook de hoofdpersoon in zo'n CG te zien. Meestal kunnen deze event CGs via een speciaal menu bekeken worden wanneer men maar wil; dit motiveert de speler om het verhaal nog eens te spelen en andere keuzes te maken, waardoor andere CGs vrijgespeeld kunnen worden.

De meeste visuele novelles hebben romantische thema's, maar er bestaan ook visuele novelles met sciencefiction, fantasy en horror-elementen.^[2]

Veel visuele novelles voor de PC hebben zogenoemde eroge/hentai-scènes, zelfs wanneer de rest van de VN niet erotisch van aard is. De grote meerderheid van de spelconsoles hebben echter wegens de doelgroep geen 18+-materiaal, en bij de markt voor visuele novelles op de pc neemt het aantal novelles zonder 18+-inhoud eveneens toe, met name door de introductie van VN's op online platforms als Steam. Vaak worden ook Visuele Novelles met van oorsprong erotisch materiaal erin bewerkt, waardoor dit materiaal niet meer te zien is. Zo zijn alle titels van Key beschikbaar in versies voor alle leeftijden, en twee ervan hebben helemaal nooit 18+-materiaal gehad.

Zoals al verteld worden bijna alle visuele novelles gemaakt in Japan. Slechts enkele titels zijn officieel vertaald. De meeste hiervan zijn erotische VN's, met Hirameki International's titels en Capcom's Ace Attorney-serie als uitzondering. Met name de Ace Attorney-serie is succesvol geweest buiten Japan.^[3] Naast de commerciële vertalingen, worden er enorm veel vertalingen gemaakt door fans. Zowel gratis doujin VN's (zoals Narcissu en True Remembrance) als commerciële visuele novelles (zoals Fate/stay Night en Umineko no Naku koro ni) zijn door fans naar o.a. het Engels vertaald. Vooral in de laatste jaren komt het ook vaak voor dat visuele novelles die oorspronkelijk door fans zijn vertaald, door het succes van deze fan-vertalingen een 'officiële' dub krijgen. Twee bekende voorbeelden hiervan zijn Clannad en Steins;Gate.

• (en) VNDB.org - Een uitgebreide database met informatie over visuele novelles.
• (en) Fuwanovel - een verzamelplek voor alle, zowel door fans alswel officieel vertaalde visuele novelles.

Zie de categorie Visual novels van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.