Naar inhoud springen

Tramlijn Deventer - Borculo

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Tramlijn Deventer - Borculo
Tramlijn Deventer - Borculo op de kaart
Spoorwijdte1885 - 1934: 1067 mm
1934 - 1944: 750 mm
Aangelegd doorGeldersch-Overijsselsche Stoomtram Maatschappij
Geopend26 augustus 1885
Opheffing
treindienst
20 april 1931
Gesloten18 september 1944
Geëlektrificeerdnee
Aantal sporen1
Traject
duexdSTR tramlijn van Deventer SS opgebroken
exdENDEauexdKHSTauexdSTRd Pothoofdsbrug Deventer
exdSTRuexvSHI2g+l-exdSTR+l stamlijn Deventer tot 1951
exdSTRuexdBHFexv-STR Pothoofd Deventer
uexv-STR + exvSTRlf-
exv-ABZgrf + ex-STRq
stamlijn Deventer vanaf 1951
duexvSHI2l-exdSTR
+
exvWBRÜCKE1 + uexvSTR-
Nieuwe Haven
uexmdKRZexdLSTRr stamlijn Deventer opgebroken
duexHST DOTO
duexHST Koerhuisbrug
duexSTR+GRZq grens Overijssel - Gelderland
duexHST De Waterdijk
duexHST De Pessink Epse
duexABZgr tramlijn naar Zutphen opgebroken
duexHST De Viersprong Epse
duexHST Het Hassink
duxmKRZ lijn Arnhem Centraal - Leeuwarden
duexHST Laan 't Joppe
duexHST Roode Hert
duexHST Harfsenscheschool
duexHST Laren
duexHST Exeltol
duxmKRZ lijn Zutphen - Glanerbrug
duexWBRÜCKE1 Twentekanaal
duexWBRÜCKE1 Berkel
duexBHF Lochem
duexHST Hotel de Valk Lochem
duexHST Hotel Bak Lochem
duexHST Hotel Stad Lochem Lochem
duexHST Ziekenhuis Lochem
duexHST De Cloese Lochem
duexHST De Dollehoed Lochem
duexHST Barchem
exdSTR+ruexdSTR lijn van Doetinchem opgebroken
exdWBRÜCKEuexdWBRÜCKE Berkel
exv-SHI4l +
uexvSTR- + exv-SHI4+r
uexdKHSTeexdBHF Borculo
exv-STR lijn naar Hengelo GOLS opgebroken

De tramlijn Deventer - Borculo was een stoomtramlijn in Overijssel en Gelderland van Deventer naar Borculo.

De lijn werd geopend op 26 augustus 1885 en werd bereden door Geldersch-Overijsselsche Stoomtram Maatschappij. De tramlijn werd aangelegd met een spoorwijdte van 1067 mm (kaapspoor). In 1934 werd dit gewijzigd in 750 mm om zo een betere aansluiting te krijgen op de overige tramlijnen van de Gelderse Tramwegen.

De Geldersch-Overijsselsche Stoomtram Maatschappij had een eigen station aan het Pothoofd, net buiten het centrum van Deventer. Van daaruit ging de tram over Harfsen, Laren, Lochem en Barchem naar Borculo.

Plannen voor uitbreiding

[bewerken | brontekst bewerken]

De lijn voorzag in de negentiende eeuw duidelijk in een behoefte en de exploitatie was succesvol. Er kwamen al snel plannen voor uitbreidingen van het tramnet zoals een verbinding Zutphen – Deventer, die in 1926 door de Tramweg-Maatschappij Zutphen-Emmerik (ZE) werd gerealiseerd, en een zijlijn van Barchem naar Ruurlo.

Vanaf 1910 lagen er concrete plannen om de lijn vanaf Borculo via Groenlo en Meddo door te trekken tot Winterswijk. Daar zou een tramstation met emplacement verrijzen naast het station van de Nederlandsch-Westfaalsche Spoorweg-Maatschappij. Vanuit Winterswijk wilde de GOSM de lijn nog verder doortrekken naar Stadtlohn en Gescher in Duitsland, om daarmee het vervoer naar de haven te Deventer te vergroten. Hierop vooruitlopend was in 1913 al een overeenkomst gesloten met de De Groenlosche Tram, om de lijn Groenlo - Station Lichtenvoorde-Groenlo aan de GOSM over te dragen. Deze kon dan worden geëxploiteerd als zijlijn van de ontworpen tramlijn Borculo - Winterswijk. Voor de uitbreiding waren reeds vergunningen verleend en voorbereidingen gemaakt, maar door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog is het project nooit uitgevoerd.

De cycloon die in 1925 Borculo verwoestte leidde tot veel nieuwsgierige dagjesmensen die per tram naar Borculo kwamen. Bovendien leverde de aanvoer van bouwmaterialen tijdens de herstelwerkzaamheden ook nog eens het nodige goederenvervoer op.

Door de opkomst van autobus en vrachtwagen werd de tramlijn verliesgevend. Op 20 april 1931 werden de reizigerstrams vervangen door een autobusdienst. Het goederenvervoer is nog voortgezet tot 18 september 1944. Door vernieling van de bruggen over het Twentekanaal tijdens de bevrijding van het oosten van Nederland in april 1945 is de tramlijn van Deventer naar Borculo na de Tweede Wereldoorlog niet meer in gebruik genomen en in 1948 opgebroken.

Station Pothoofd te Deventer in 1916