Naar inhoud springen

Staatscommissie

Koppelingen toevoegen
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Een staatscommissie is binnen het Nederlandse staatsrecht een ad-hocadviesorgaan dat door de Kroon is ingesteld, en grotendeels uit niet-ambtenaren bestaat.[1][2] Het Koninklijk Besluit waarbij de staatscommissie is ingesteld beschrijft als enige de functieomschrijving van de staatscommissie in kwestie.

In het verleden bestonden zij veelal uit (ex-)politici en academici, al waren er voldoende uitzonderingen daarop (bijvoorbeeld met alleen politici, of met leden 'uit de praktijk'). Opvallend is dat de door het kabinet-Balkenende IV ingestelde Staatscommissie-Thomassen (vrijwel) uitsluitend uit wetenschappers bestond. Het instrument staatscommissie wordt vaak gebruikt voorafgaand aan een grondwetsherziening.

Voor wat betreft grondwetgerelateerde vraagstukken verschilden de resultaten van de werkzaamheden van de diverse commissies nogal. De voorstellen van de Staatscommissie-Thorbecke werden grotendeels overgenomen en korte tijd later tot wet verheven. In 1917 leidden de adviezen van twee commissies tot een beperkte, maar wel zeer belangrijke Grondwetsherziening. Bij de - overigens niet unanieme - aanbevelingen die de Staatscommissie-Cals/Donner (1967-1971) deed, was dat echter veel minder het geval. Feitelijk zijn alle adviezen sinds 1917 over staatkundige vernieuwing, zoals over invoering van een referendum, een andere wijze van grondwetsherziening, de positie van de Eerste Kamer of een gekozen formateur, zonder resultaat gebleven. Dat was (vooralsnog) ook het geval met adviezen van de Commissie-De Koning (1991) en van de Nationale conventie (2006, formeel geen staatscommissie).

Overzicht staatscommissies

[bewerken | brontekst bewerken]

(chronologisch, niet uitputtend)

Naam commissie Voorzitter Overige leden Onderwerp Periode Koninklijk Besluit Rapport Opmerkingen Bronnen Wikidata
Staatscommissie-Repelaer van Driel herziening van regelingen met betrekking tot het almaar groeiende ambtenarenapparaat 1818-? 01-08-1818, Litt. F.F Dit was een geheime staatscommissie
Het herinvoeren van bepalingen rond huiszittende armen 1822-? 03-01-1822 no.36 [3]
Staatscommissie-Roëll Willem Frederik Röell Het onderzoeken van de toestand van de landbouw, met betrekking tot de prijs van granen, te onderzoeken 1822-1824 07-03-1822 [4]
Staatscommissie inzake het hoger onderwijs o.a. Donker Curtius van Tienhoven Hoger onderwijs rond 1828
Staatscommissie ter beraming van een ontwerp van afscheiding van Nederland en België onder dezelfde dynastie o.a. Donker Curtius van Tienhoven beraming van een ontwerp van afscheiding van Nederland en België onder dezelfde dynastie 1830
Staatscommissie omtrent de reclames ten aanzien der abuizen, die zich in kadastrale werkzaamheden voordoen Anton Joseph Lambert Borret o.a. Cats, de la Court, de Jonge, van Lynden van Hemmen, van Nes van Meerkerk reclames ten aanzien der abuizen, die zich in kadastrale werkzaamheden voordoen 1833-?
Staatscommissie ter overweging van de vraag in hoeverre er termen aanwezig zijn om ook in dit Rijk ijzeren spoorwegen tot stand te brengen o.a. Van Rijckevorsel, Rochussen De vraag in hoeverre er termen aanwezig zijn om ook in dit Rijk ijzeren spoorwegen tot stand te brengen 1836-?
Staatscommissie tot onderzoek der vroegere ontwerpen ter afleiding der rivierwateren en voorkoming van overstroomingen o.a. Donker Curtius van Tienhoven vroegere ontwerpen ter afleiding der rivierwateren en voorkoming van overstroomingen 1837
Staatscommissie inzake de financiële gevolgen van de overeenkomst met België o.a. Van Asch van Wijck, Van de Poll Financiële gevolgen van de overeenkomst met België 1839 - 1841
Staatscommissie tot onderzoek van de rekening der koloniale remises o.a. Van Asch van Wijck onderzoek van de rekening van de koloniale remises 1841 Mogelijk dezelfde commissie als die uit 1842, 1844
Staatscommissie herziening strafrecht en rechtspleging van land- en zeemacht o.a. Nedermeyer van Rosenthal herziening strafrecht en rechtspleging van land- en zeemacht 1841-?
Staatscommissie tot onderzoek van de rekening der koloniale remises o.a. Van Panhuys onderzoek van de rekening van de koloniale remises 1842
Staatscommissie inzake pensionering der ambtenaren o.a. Van Rechteren van Appeltern pensionering van ambtenaren 1842-?
Staatscommissie tot onderzoek van de rekening der koloniale remises o.a. Van Panhuys, Van Rappard onderzoek van de rekening van de koloniale remises 1844
Staatscommissie tot onderzoek van de rekening der koloniale remises o.a. De Man onderzoek van de rekening van de koloniale remises 1846
Grondwetscommissie-Thorbecke Johan Rudolph Thorbecke Grondwetsherziening van 1848 1848
Staatscommissie herziening wetten en verordeningen betrekkelijk de geneeskundige staatsregeling en uitoefening der onderscheiden takken van geneeskunde o.a. Godefroi herziening wetten en verordeningen betrekkelijk de geneeskundige staatsregeling en uitoefening der onderscheiden takken van geneeskunde 1848-?
Staatscommissie voor de Indische delfstoffen o.a. Van Rijckevorsel Indische delfstoffen 1850
Staatscommissie jaarlijks onderzoek koloniale financiën o.a. Dirks jaarlijks onderzoek koloniale financiën 1852
Staatscommissie onderzoek koloniale remises o.a. Lotsy onderzoek koloniale remises 1853
Staatscommissie voor de Slavenemancipatie Jean Chrétien Baud Bosch Reitz, Brugmans, Esser, Fiers Smeding, Groen van Prinsterer, Heemskerk Bzn., Van Raders, Rijk Het doen van voorstellen voor de emancipatie van slaven in de Nederlandse koloniën 1853 - 1856[5]
Staatscommissie voor de nieuwe rechterlijke organisatie Frederik van Rappard nieuwe rechterlijke organisatie 1853-?
Staatscommissie onderzoek koloniale remises o.a. Lotsy onderzoek koloniale remises 1854
Staatscommissie onderzoek wetten omtrent de zeevisserij o.a. Gerrit de Vries Azn Wetten omtrent de zeevisserij 1854-?
Staatscommissie wijziging Wetboek van burgerlijke rechtsvordering Frederik van Rappard wijziging Wetboek van burgerlijke rechtsvordering 1854
Staatscommissie over het tegengaan van de omloop van vreemde specerijen in ons land o.a. Van Rappard het tegengaan van de omloop van vreemde specerijen in ons land 1855
Staatscommissie tot onderzoek van de zaken der Maatschappij van Weldadigheid Frederik van Rappard o.a. Dirks Maatschappij van Weldadigheid 1855 - 1859
Staatscommissie onderzoek gevolgen aanleg Suezkanaal o.a. Van Rijckevorsel Gevolgen van de aanleg van het Suezkanaal 1856-?
Staatscommissie onderzoek algemene rekeningen der koloniale remises o.a. De Vries Azn Onderzoek algemene rekeningen van de koloniale remises 1864-1865
Staatscommissie van advies inzake de verdeling van de lasten voor gewoon en buitengewoon onderhoud der zeeweringen van calamiteuze polders in Zeeland Gerrit de Vries Azn De verdeling van de lasten voor gewoon en buitengewoon onderhoud der zeeweringen van calamiteuze polders in Zeeland 1867-1869
Staatscommissie-Boot Cornelis Hendrik Boudewijn Boot o.a. Mutsaers herziening wetgeving eigendomsoverdracht van onroerende goederen, het hypotheekstelsel en notariaat 1867-1870
Staatscommissie onderzoek van bezwaren tegen de werking tot vorming der Nieuwe Merwede Gerrit de Vries Azn Bezwaren tegen de werking tot vorming van de Nieuwe Merwede 1869-1870
Staatscommissie over het plan tot indijken, droogmaken en in cultuur brengen van het zuidelijk deel der Zuiderzee Gerrit de Vries Azn Het plan tot indijken, droogmaken en in cultuur brengen van het zuidelijk deel van de Zuiderzee 1870-1872
Staatscommissie voor de zamenstelling van een wetboek van strafrecht Johan de Wal W.F.G.L. François (1870-1872), A.A. de Pinto (secretaris), M.S. Pols, A.E.J. Modderman, G.J.Th. Beelaerts van Blokland (adjunct-secretaris 1871-), J.J. Loke (1872- verving François) Samenstellen van een ontwerp voor een nieuw Wetboek van Strafrecht 1870-1875 28 september 1870, no. 21 13 mei 1875 Ook bekend als 'Commissie De Wal' [6]
Staatscommissie-Stieltjes T.J. Stieltjes 1873-1873 8 februari 1873 no.8 Commissie tot onderzoek en beantwoording van eenige vraagpunten het Noordzeekanaal betreffende
Staatscommissie onderzoek naar de tegenwoordige toestand van het Zwolsche Diep Gerrit de Vries Azn De toestand van het Zwolse Diep 1878-1879
Staatscommissie tot herziening van het Wetboek van Koophandel Herziening van het Wetboek van Koophandel 1879-? 22-11-1879 no.26 in ieder geval tot 1882
Staatscommissie vicarie-stichtingen de voorbereiding van een wettelijke regeling van het onderwerp der vicarie-stichtingen 1880-? 28-02-1880 no.7 in ieder geval tot 1882
Staatscommissie tot herziening van het Burgerlijk Wetboek Julius Jacobus van Meerbeke o.a. E.W. Guljé Herziening van het Burgerlijk Wetboek 1880-? 28-02-1880 no.8 in ieder geval tot 1882
Staatscommissie-Kalff Jacob Kalff Notariële examens 1880-?
Staatscommissie-Heemskerk Jan Heemskerk

Asser, Beelaerts van Blokland, Binkes, Buys, Cremers, Farncombe Sanders, Lintelo de Geer van Jutphaas, Van Naamen van Eemnes, Van Nispen tot Sevenaer, Röell, De Savornin Lohman, Van der Star, Tellegen, Verheyen, De Vries Azn.

Grondwetsherziening van 1887, waaronder uitbreiding van het kiesrecht 1883 - 1884 d:Q2351131
Staatscommissie inzake de toestand van de landbouw o.a. Borret Toestand van de landbouw 1886 - 1890 ook wel: "Landbouwcommissie"
Staatscommissie-Bergansius o.a. Reuther voorbereiding van de dienstplichtwet 1888-1890
Staatscommissie inzake de werkliedenverzekering I o.a. Heydenrijck werkliedenverzekering 1881-1884
Staatscommissie-Kappeyne van de Coppello Jan Kappeyne van de Coppello o.a. Van Humalda van Eysinga Administratieve rechtspraak 1891-1894 16-09-1891 no.14 Q19930367
Staatscommissie voor de Waterstaatswetgeving o.a. Gerrit de Vries Azn, mr. E. Fokker o.a. Schepel, Van Gelein Vitringa, Bosch van Rosenthal, Sandberg, Sijbenga, Wouda, Lovink, De Vos van Steenwijk, Scheltema, Van der Pot Bz., Rooseboom, Scheltema Jz., Bongaerts Waterstaatwetgeving 1892-? 21-04-1892 no.4 Bestond in ieder geval tot 2000. Opnieuw ingesteld per 1997 [7][8]
Staatscommissie voor de herziening van het Indisch privaat- en strafrecht o.a. du Mosch, Collard, van der Zwaan, Koster, Winkelman, Boekhoudt, Sonneveld herziening van het Indisch privaat- en strafrecht 1892-? 30-07-1892 no.36 Bestond in ieder geval tot 1925 [9]
Staatscommissie inzake de afsluiting en droogmaking van de Zuiderzee 1892-? 08-09-1892 no.21 [10]
Staatscommissie begrafenisfondsen Legerbeke, Dijkmans, Molengraaff Werking van begrafenisfondsen en levensverzekeringsbedrijf 1892-1897 1892-04-04 no.20

1895-01-10 no.1

Taak verruimd om het hele levensverzekeringsbedrijf te omvatten. [11]
Staatscommissie-Van Heek o.a. Lovink Onderzoek naar bevloeiing van gronden 1893-?
Staatscommissie inzake de drinkwatervoorziening in Amsterdam Kromhout, Rutgers van Rozenburg De drinkwatervoorziening binnen de stelling van Amsterdam in tijden van oorlog 1895-1899 1895-01-16 no.23
Staatscommissie inzake de comptabiliteit der rijkswerven Gerardus Jacobus Goekoop comptabiliteit van de Rijkswerven en de overzichtelijkheid van de marinebegroting. 1895-1898 1895-01-18 no.18
Staatscommissie inzake de werkliedenverzekering II / Staatscommissie-Pijnacker Hordijk Cornelis Pijnacker Hordijk o.a. Hintzen, Schaepman werkliedenverzekering 1895-1898 1895-07-31 no.21 [12]
Staatscommissie-Conrad Conrad waterweg van Dordrecht naar zee bevaarbaar maken of houden 1896-1897 1896-04-04 no.19
Staatscommissie voor het internationaal privaatrecht o.a. B.C.J. Loder, Offerhaus, Kosters, Teun Struycken, Paul Vlas zie Lijst van leden van de Staatscommissie voor het internationaal privaatrecht wetgeving inzake onderwerpen van internationaal privaatrecht 1897 - heden[13] 1897-02-20 no.1 (semi-)permanente commissie [8][9]
Staatscommissie-Havelaar Havelaar aanleg, gebruik en exploitatie van telegrafische en telefonische geleidingen 1897-1900 1897-09-17 no.22
Staatscommissie inzake verontreiniging van openbare wateren Van Lynden maatregelen tegen verontreiniging van openbare wateren 1897-1901 1897-10-18 no.32
Staatscommissie voor de Nederlandse burgerlijke wetgeving voorbereiding van wet- en regelgeving met betrekking tot nationaliteiten 1897-1986 in ieder geval actief tot na 1945. Mogelijk gewijzigd van naam rond 1919 en 1946. Is opgevolgd in 1986 door de "adviescommissie voor het burgerlijk procesrecht".
? approviandering Stelling van Amsterdam? 13-12-1900 no.50 [14]
? approviandering Stelling van Amsterdam? 24-02-1902 no.24 [14]
Ineenschakelingscommissie-Woltjer o.a. de Visser reorganisatie van het onderwijs 1903-1910
Staatscommissie van Enquête omtrent het Spoorwegpersoneel 1903-1904
Staatscommissie-Godin de Beaufort o.a. Hintzen financiële toestand van de gemeenten 1903-1906
Staatscommissie-Van Zinnicq Bergmann Emilius Henricus Josephus Maria van Zinnicq Bergmann de jacht 1904 - 1910 Van Zinnicq Bergmann overleed in 1908.
Staatscommissie-De Beaufort (1905-1906) Willem Hendrik de Beaufort Fokker, de Louter, Oppenheim, Ruijs de Beerenbrouck, de Savornin Lohman, Willinge De invulling van kiesrechtuitbreiding 1905 - 1906 De commissie kwam niet tot een uitwerking van haar voorstellen.
Staatscommissie-Lovink Landbouw; economische toestand van de landarbeiders 1906-?
Staatscommissie van Enquête omtrent het Tramwegpersoneel A.S. Talma

S. Laman Trip

1906-1909 29-05-1906, nummer 53 1909 [15]
Staatscommissie-Voorkoming Scheepsrampen J.L.A. Salverda de Grave 1906-1907 24-08-1906 nummer 80 [16]
Staatscommissie-De Marez Oyens Johannes Christiaan de Marez Oyens o.a. Van Doorn, Truijen Explotatie spoorwegen 1908-1911
Staatscommissie-Kraus o.a. Hubrecht de toegang van Nederland door het Noordzee-kanaal 1909-1911
Staatscommissie-Treub o.a. Hermans, Jannink, de Visser de werkloosheid 1909-1914
Staatscommissie-Heemskerk Theo Heemskerk van Citters, Cort van der Linden, van Doorn, Drucker, van der Feltz, van Idsinga, Kuyper, Loeff, van Lynden van Sandenburg, van Nispen tot Sevenaer, Nolens, Oppenheim, Reekers, de Savornin Lohman, Troelstra, Tydeman, van de Velde Uitbreiding van het kiesrecht en het onderwijsartikel van de Grondwet. 1910 - 1912 Kwam niet tot een eensluidend advies
Staatscommissie-De Beaufort (1910-1912) Willem Hendrik de Beaufort o.a. Van Doorn Grondwetsherziening 1910-1912
Staatscommissie-Bos (1910) o.a. Jannink Drinkwatervoorziening 1910-1913
Staatscommissie-Van Leeuwen o.a. Charles Ruijs de Beerenbrouck De inwendige organisatie van de departementen van Algemeen Bestuur 1910-1912 10-08-1910 no.26 [10]
Staatscommissie-Limburg o.a. Jannink Redactie der bepalingen omtrent de ouderlijke macht en de voogdij 1910-?
Staatscommissie-Van Vuuren / Legercommissie Adrianus Cornelis Antonie van Vuuren Duymaer van Twist, De Kanter, Ter Laan, Oud, De Vos van Steenwijk, Blomjousadviserend: de Josselin de Jong, von Schmid, Loeff, Diehl Inrichting van de weermacht 1910-? 12-12-1910 no.56 [8][9]
Staatscommissie-Gratama o.a. Anema voorbereiding van de herziening van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering 1911-?
Staatscommissie-Bekaar/Jolles 1911-? 10-11-1911, nr. 30
Staatscommissie-Bos Dirk Bos De Beaufort, Ketelaar, Ter Laan, De Meester, Van der Molen, Nolens, Roodhuyzen, De Savornin Lohman, Troelstra, Tydeman, Van Veen, Van der Voort van Zijp, Van Wijnbergen De regeling van de subsidiëring van het bijzondere onderwijs 1913 - 1916 31-12-1913, no.10 Het rapport leidde tot een Grondwetsherziening van 1917 d:Q14740345
Staatscommissie-Oppenheim Jacques Oppenheim Loeff, De Geer, Van Gelein Vitringa, Van Gilse, Koolen, Van Lynden van Sandenburg, Nijpels, Rink, Vliegen Het nieuwe kiesstelsel 1913 - 1914 Het advies van de staatscommissie leidde tot invoering van het algemeen mannenkiesrecht en evenredige vertegenwoordiging. d:Q19930314
Staatscommissie-Stieltjes-Van der Vegt Emil Hendrik Stieltjes (tot zijn dood in 1923) Stieltjes, van der Vegt (plv vz), Rosenwald, Burgdorffer,Huysinga de Jong, Kalff, Marinkelle, de Roode Ter voorbereiding van werken welke ter verbetering van het spoorwegverkeer, het stadsverkeer en het verkeer te water in verband met de daarmee samenhangende handelsbeweging in en nabij Rotterdam [17] 1914-1925[17] 19-03-1914 no.21 [9]
Staatscommissie-Salverda de Grave 1916-? 04-12-1916, nr. 48
Staatscommissie-Dresselhuys o.a. Charles Ruijs de Beerenbrouck Rechtstoestand van de ambtenaar 1917-1918
Staatscommissie-Ruijs de Beerenbrouck Charles Ruijs de Beerenbrouck Anema, de Geer, Kappeyne van de Coppello, Limburg, Rink, Schaper, Struycken mogelijke verandering van de Grondwet ten aanzien van de troonopvolging, de Staten-Generaal (met name de wijze van verkiezing van de Eerste Kamer), het volksinitiatief, het referendum en de instelling van nieuwe publiekrechtelijke lichamen 1918 - 1920
Staatscommissie sleeptank A.D. Muller de oprichting van een sleeptank 1918-1920 [18]
Staatscommissie-Oppenheim (1918-1920) Jacques Oppenheim Algehele herziening van de gemeentewet 1918-1920 1918-12-06 No.7 [19]
Staatscommissie-Röell o.a. Schaper Bestrijding tuberculose 1918-1922
Staatscommissie-Lorentz Hendrik Antoon Lorentz Wortman (plv vz), Van Everdingen (plv vz), Stoel (secr), Du Croix, Gallé, Gockinga, Kooper, Lely, Van Loon, Luymes, De Muralt, Phaff, Reigersman, Van der Stok, Van Vlissingen, Wouda, Wijtenhorst het onderzoeken van de gevolgen van de afsluiting van de Zuiderzee met betrekking tot waterstanden en golfoploop 1918-? 04-07-1918 no.30 [9]
Staatscommissie bioscoopgevaar R.B. Ledeboer, W.W. van der Meulen Bemelmans,

van Dijck, de Graaf,

ter Hall, Hugenholtz-Zeeven, Limburg, Van der Meulen, Van der Molen Tz., Treussart, Veenstra

maatregelen die vanuit de overheid dienen te worden genomen om het zedelijke en maatschappelijk gevaar te bestrijden dat aan bioscoopvoorstellingen verbonden is. 1918-1927 02-11-1918 no.110 leidde tot de invoering van de Bioscoopwet [8][9]
Staatscommissie-Raaijmakers P. J. Raaijmakers o.a. Van Beusekom, Coenen, Van Duin, Van Geelen, Guit, Harrebomée, Van der Have, Van Hinte, Huberts, de Jongh, Kempenaar, Kempers, Koenot, Köster Henke, Michielsen, Lommen, Luberti, Van Poelje, Roodenburg, Verschuur, Wesselingh de bezoldiging van burgemeesters en gemeente-ambtenaren 1918-? 09-12-1918 no.69 in ieder geval in functie tot 1925, maar had haar eindverslag toen al ingediend. [9]
Staatscommissie voor de Waterstaatwetgeving o.a. Lovink Waterstaatwetgeving 1918-1938
Staatscommissie-Bruins o.a. Hermans de duurte van levensbehoeften 1919
Staatscommissie inzake de poenale sanctie o.a. Haazevoet, Schaper Poenale sanctie 1919
Staatscommissie-Koolen o.a. Kupers ziekteverzekering van arbeiders 1919 - ?
Staatscommissie-Diepenhorst prof.mr. P.A. Diepenhorst Deckers, Mansholt, Meyers, Witlox het pachtvraagstuk 1919-? 12-03-1919 no.10 1923 in ieder geval in functie tot 1928 [8][9]
Staatscommissie-Van der Lande / Staatscommissie voor het alcoholvraagstuk Jan van der Lande o.a. Amelink, Van Beresteyn, Van den Bovenkamp, Bruins, Gerhard, Van Groningen, Hermans, Kupers, Maas, Van der Meulen, Van Ogtrop, Richters, Van Rijzewijk, Rutgers (onder-voorzitter), Schürmann, Simonis, Slotemaker de Bruine, Snijder van Wissenkerke, Söhngen, Staalman, Struycken, Tak, Waller Alcoholvraagstuk 1919-? 06-03-1919 no.16 in ieder geval in functie tot 1925 [9]
Staatscommissie-Bosch J.A.A. Bosch Bajema, Van Beurden, Goedhart, Kakebeeke, Kooistra, Libourel, Van Lingen, Gezelle Meerburg, Mulder, Nijkamp H.Gzn., Obbink, Polak, Simons, Sloos, Truijen, Warnaar, Zaaijer, Molier, Semplonius Onderzoeken of wijziging van de Wet tot regeling der coöperatieve vereenigingen wenselijk is 1919-? 08-07-1919 no.35 in ieder geval in functie tot 1925 [9]
Staatscommissie inzake burgerlijke wetgeving Joseph Limburg o.a. Coninck Westenberg, Grosheide, Heemskerk, Van der Heyden, Loeff, Mendels, Michiels van Kessenich, Molengraaff, Molier, Offerhaus, Polak, du Pui, Rutgers, Scheltema, Schönfeld-Polano, Segers, Semplonius, Suijling, Veegens, Van der Vegte, Visser, Visser van IJzendoorn Wijziging of aanvulling van het Burgerlijk Wetboek, het Wetboek van Koophandel, de Faillissementswet en het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering alsook de Minister van Justitie van advies te dienen over onderwerpen van privaatrechtelijke aard. 1919-1927 13-09-1919 no.51, gewijzigd 22-05-1924 no.31 [8][9]
Staatscommissie inzake het luchtverkeer Jan Kan;

Johann Peter August Laman de Vries

Van den Berch van Heemstede, Remijnse, Collard, Van Everdingen, Gelinck, Van Ginkel, Van Heeckeren, Heldring, Van Loon, De Menthon Bake, Plesman, Schönfeld, Stephan, Veder, Verbeek, Walaardt Sacré, Wolff de te nemen voorzieningen omtrent de luchtvaart 1919-? 26-11-1919 no.38 [8][9]
Staatscommissie-Nolens Wiel Nolens Baas Kzn., Bierema, Blomjous, Bruins, Croll, Dekker, Gerbrandy, Hermans, Van den Heuvel, Jakobs, Kuiper, Marchant, van Schaik, Schaper, Smeenk, Spanjaard, Stenhuis, Stork, Stulemeijer, Treub, Verheggen, de Vooys, van der Waerden, Wibaut Het socialisatie-vraagstuk 1919-? 11-03-1920 no. 5x?[20] [9]
Staatscommissie-Rink/Pop Pieter Rink;

Willem Frederik Pop

de Vos van Steenwijk, de Monté verLoren, Oud, Fruytier, Zuyderhoff;

Fentener van Vlissingen, Kalff, Van Royen, De Vooys, Westerman

Advisering omtrent en het doen van voorstellen voor bezuinigingen op de staatsdiensten 1920-? 20-12-1920 no.81, gewijzigd 29-09-1925 no.32 [8][9]
Staatscommissie-Limburg Joseph Limburg Brinkhorst, Donker, Gelinck, Van Goor, Köhler, Van Loon, Marinkelle Een verbeterde scheepvaartweg van Amsterdam naar de Boven-Rijn 1921-? 07-01-1921 no.30 [8][9]
Staatscommissie-Vissering Gerard Vissering Bredius, Bruins, Fremery, Gerritsen, Hofstede de Groot, Suermondt Lzn., Vester Herziening van het muntwezen in Nederland en Nederlandsch-Indië 1921-1926? 06-04-1921 no.19 06-03-1926 [8]
Staatscommissie-Van Lynden van Sandenburg (1921-1925) Alex van Lynden van Sandenburg van Beresteyn, Bongaerts, Gelderman, de Kanter, Lohr, Maas, Noome, van Rossem, Rutgers, Schönfeld, Johan Gerard Bellaar Spruyt, van der Waerden Electriciteitsvoorziening 1921-1925 30-05-1921 no.96 [9]
Staatscommissie-Van Lynden van Sandenburg (1921-1927) Alex van Lynden van Sandenburg o.a. Van Aalten, Van Boeyen, Doorninck, Jonker, Patijn, Steinweg, Van den Tempel, Treub, De Wilde Financiële verhouding tussen het Rijk en de Gemeente 1921-? 18-08-1921 [8]
Staatscommissie-Anema Anne Anema Kerkgenootschappen 1921-1922
Staatscommissie-instandhouding van de Zeemacht Coenraad van der Voort van Zijp;

Reinhardt Snoeck Henkemans

Van de Bilt, de Muralt, Brautigam, Bijleveld, Gerritsen, OudAdviserend: de Josselin de Jong, Meijneke, Prillevitz, de Wijs, Wijmans Bekostiging van de instandhouding van de zeemacht 1922-? 24-01-1922 no.25 [8][9]
Staatscommissie-Patijn / Vlootcommissie Rudolf Johan Hendrik Patijn van Brink, Gooszen, Hasselman, Swart, Trip, Zuyderhoff onderzoek in welk tempo de vlootwet uitgevoerd moest worden 1922-1923 21-11-1922 no.51 [9]
Staatscommissie-Colijn/Lorentz Hendrik Colijn Anema, Bouman, Hoogveld, Kouwer, Lely, Schokking, Slotemaker de Bruine, Symons, Vissering, van Wijnbergen kostenbesparing in het hoger onderwijs 1923-1924 24-02-1923 no.8 [9]
Staatscommissie-Patijn Rudolf Johan Hendrik Patijn Bongaerts, Braambeek, Fentener van Vlissingen, Kalff, Pos, van der Vegte, van den Broek (secr) de organisatie van het vervoer 1923-1936 12-05-1923 no.40 [8][9]
Staatscommissie-Lovink Hermanus Johannes Lovink Kosten en baten van het Zuiderzeeproject 1924
Staatscommissie-Ruijs de Beerenbrouck Charles Ruijs de Beerenbrouck o.a. Van Dijk De radio-omroep 1925-?
Staatscommissie-Rutgers (1925) Victor Henri Rutgers o.a. Albarda, Casimir, Van Doorninck, Fockema Andreae, Hoogstra, Keysers, Kolkert, Tilanus, Van Wijnbergen De ontwikkeling van het bijzonder voorbereidend hoger en middelbaar onderwijs en het verband met het personeel van de rijksscholen, gemeentescholen en bijzondere scholen 1925-1930 16-01-1925 no.10 11-05-1927 [8]
Staatscommissie-Rutgers (1926) Victor Henri Rutgers Ketelaar, Gerhard, Van der Grinten, de Jong, Jonker, Polak, Rutgers van Rozenburg, Terpstra, Tilanus, Westerman, Van Wijnbergen bekostiging van het lager onderwijs 1926-? 02-07-1926 [8]
Staatscommissie-Vissering Gerard Vissering o.a. Van den Heuvel, Lovink Uitgifte landbouwgronden in de nieuwe Zuiderzeepolders 1926-1930
Staatscommissie-Deckers o.a. Ebels o.a. Ebels bodemprijzen/productiekosten in de land- en tuinbouw 1927-1933
Staatscommissie-Van Wijnbergen Anthonius van Wijnbergen Smeenge, Gordeau, Groeneweg, Jansen, Katz, Meijer, v.d. Molen Tz., Vorrink, de Vries Gelijktrekking van de bekostiging en regulering van het aanvullend onderwijs 1927-? 07-03-1927 no.5 [8]
Staatscommissie-Van Doorninck o.a. Van den Heuvel Centralisatie middenstands- en kredietwezen ?1927-?
bezuinigingscommissie-Welter o.a. Westerman verlaging van het peil der rijksuitgaven 1930-1931
Staatscommissie-Rutten Bedrijfsorganisatie in de mijnindustrie 1933-1945
Staatscommissie-De Wilde Jacob Adriaan de Wilde o.a. van Schaik, Aalberse, Albarda, Anema, Van den Bergh, Bierema, de Geer, van der Heyden, Joekes, Kranenburg, de Savornin Lohman, Schouten, de Vos van Steenwijk Grondwettelijke bepalingen over onder meer vrijheid van drukpers, de schadeloosstelling en het pensioen van Tweede Kamerleden, de benoeming van ministers zonder portefeuille, instelling van een (derde) Kamer voor het bedrijfsleven, maatregelen tegen revolutionaire volksvertegenwoordigers en de herzieningsprocedure 1936 Wikidata:Q19973815
Staatscommissie inzake concentratie van scholen voor bijzonder lager onderwijs Jan Rudolph Slotemaker de Bruïne Concentratie van scholen voor bijzonder lager onderwijs 1936
Staatscommissie-Frederiks Karel Johannes Frederiks Andriessen, Bakker, Bakker Schut, Beckers, Drees, Van der Drift, De Graeff, De Jonge van Ellemeet, Van der Kaa, Mulder, Van der Schaar, Scheffer, Tjalma, Wilkens, Kouwenhoven (secr.) en Van Rooy (adj.-secr.) Wijziging van de Woningwet 1938-? 16-02-1938, nr. 25
Staatscommissie-Romme Carl Romme o.a. Van den Bergh Vaccinatie 1938-?
Staatscommissie-Van Bruggen o.a. Kupers verzekering kleine zelfstandigen 1940 - 1942
Staatscommissie-Vorrink o.a. Van den Heuvel het annexatie-vraagstuk 1945-?
Staatscommissie Beel I Louis Beel het onderzoeken van een andere wijze van grondwetsherziening 1946 22-02-1946 april 1946
Staatscommissie-Couvée socialisatie van de vier particuliere mijnen in Limburg 1946-? 26-11-1946
staatscommissie-Van Heuven Goedhart Gerrit-Jan van Heuven Goedhart Coördinatie van de overheidsvoorlichting 1946-1947
Staatscommissie-Reinink o.a. Rutten Reorganisatie van het hoger onderwijs 1946-1948
Staatscommissie-De Monchy o.a. Van den Bergh Administratieve rechtspraak overheidsbeschikkingen 1946-1950
Staatscommissie-Fockema Andreae Bezettingsrecht 1946-? 21-01-1946, nr. 53
Staatscommissie-Van Walsum s'Jacob (tot 1958)

De Vries van Walsum (vanaf 1958)

onderzoek van de financiële verhouding tussen kerk en staat in verband met een mogelijke herziening van de grondwet 1946-1967 21-05-1946, nr. 46 22-2-1967 (Rapport) Rapport
Staatscommissie Beel II Louis Beel o.a. Romme, Stokvis herziening van de structuur van het Koninkrijk 1947 - 1948 29-09-1947 maart 1948
Staatscommissie-Van den Bergh George van den Bergh o.a. Kupers herziening Woningwet 1947-1950
Staatscommissie Vervanging Armenwet Vervanging Armenwet 1947-1954 12-04-1947
Defensiecommissie operationeel functioneren van de krijgsmacht 1948-1975 12 mei 1948 2 mei 1975 Opvolger van de Legercommissie en de Vlootcommissie
Commissie Belastingvereenvoudiging Willem Hendrik van den Berge Belastingvereenvoudiging 1948-?
Staatscommissie-Muntendam Piet Muntendam Kankerbestrijding 1948-?
Staatscommissie tot herziening der pensioenwetgeving onderzorken of een herziening (vereenvoudiging) van de pensioenwetgeving gewenst is 1949-1957 22-06-1949
Staatscommissie-Tinbergen Sanering zeevisserij 1950-1953
Staatscommissie-Van Schaik Josef van Schaik Van Maarseveen, Kranenburg, Beel, Kan, Van der Grinten, Van den Bergh, Debrot, Donner, François, Van der Goes van Naters, Gorsira (tot 1951), Hooykaas, Jonkman, Kernkamp (tot 1953), Kranenburg (tot 1953), Logemann, Molenaar, Oud, Pos, Revers, Romme, Rutgers, Schouten, Tilanus, Witteman Herziening van de grondwet in verband met de dekolonisatie, de komst van internationale organen en maatschappelijke ontwikkelingen 1950 - 1954 17 april 1950 06-01-1954 Een interim-rapport verscheen in 1951 d:Q14740401
Staatscommissie-Kranenburg Roelof Kranenburg Status van de ambtenaren 1952-?
Staatscommissie Wijziging Verdrag van Chicago 1944 Wijziging Verdrag van Chicago 1944 inzake burgerlijke luchtvaart 1952-1956
Deltacommissie August Godfried Maris o.a. de Blocq van Kuffeler, van Kretschmar van Veen, Mesu, Nijhoff, Ringers, Thijsse, van Veen Welke maatregelen er noodzakelijk waren om een volgende watersnoodramp te voorkomen 1953 - 1960 De eerste conclusies verschenen al in mei 1953.
Staatscommissie-Teulings/Donner Frans Teulings (tot 1953), Jan Donner (vanaf 1953) o.a. Van den Bergh, Van den Heuvel Het Kiesstelsel en wettelijke regeling der politieke partijen 1953-1958 23-01-1953
Staatscommissie-Kranenburg Roelof Kranenburg o.a. Romme nadere Grondwetswijziging betreffende de buitenlandse betrekkingen 1954-1955
Staatscommissie-Van der Grinten de voorbereiding van wettelijke regelingen inzake het accountantswezen 1954-1959
Staatscommissie-Cals/Donner Jo Cals & André Donner Albrecht, Cramer, Daudt, Fortanier-de Wit, Gruijters, van der Hoeven, Jeukens, Kan, Meuwissen, de Pous, Prins, Scholten, Simons, Verbrugh, Witte Algehele herziening van de Grondwet 1967 - 1971 26-08-1963 19-09-1969

29-03-1971

29-03-1971

Drie eindrapporten opgeleverd.

Zie ook Grondwetsherziening van 1983

d:Q2180117
Staatscommissie Medische Beroepsuitoefening Medische beroepsuitoefening 1967-1973
Staatscommissie-Veldkamp o.a. van den Berge Vereenvoudiging en codificatie sociale-zekerheidswetgeving 1967-1982 28-07-1967

28-02-1969

Ingesteld in 1967, en opnieuw ingesteld in 1969 met dezelfde opdracht
Staatscommissie-Toxopeus toelaatbaarheid van collectieve acties van het overheidspersoneel (rechtskarakter van de ambtenaarsverhouding) 1970-1973 1973
Staatscommissie-Koopmans Bescherming van persoonsgegevens 1972-1976 21-02-1972
Staatscommissie-Muntendam Piet Muntendam bevolkingsvraagstukken 1972-1977
Staatscommissie-Mommersteeg Joep Mommersteeg Personeelsvoorziening voor de krijgsmacht (vrijwilligersleger) 1975-1978 1976
Staatscommissie herziening rechterlijke organisatie Het duidelijker scheiden van de taken van de verschillende rechterlijke organisaties 1976-?
Staatscommissie-Kleijn Wettelijke regelingen met betrekking tot architectenbescherming 1980-1987
Staatscommissie-Biesheuvel Barend Biesheuvel relatie kiezers-beleidsvorming 1982 - 1985 17-05-1982 Technisch geen grondwetscommissie, maar had er wel verband mee. Adviseerde tot invoering van het correctief referendum. Tussenrapport in 1984. d:Q14378690
Staatscommissie euthanasie euthanasie en het verlenen van hulp bij zelfdoding 1982-1986 18-10-1982 1985
Staatscommissie-Elzinga[21] Douwe Jan Elzinga Alders, Bruins Slot, Rosenthal, Vis, van den Berg, ten Berge, Groen, Groen, van Oorschot, Stuiveling, de Vet, van der Vlies, Vonhoff Dualisme en lokale democratie 1998 - 2000 30 september 1998 1999 (Rapport) Het advies leidde tot de wet dualisering gemeentebestuur Rapport
Commissie-Wallage Toekomst van de overheidscommunicatie 2000-2001 25-04-2000 2001
Staatscommissie duurzame kustontwikkeling Cees Veerman Bakker, van Duijn, Fresco, Heidema, Kabat, Metz, van Oord, Stive Duurzame kustontwikkeling 2007 - 2008 d:Q1809748
Staatscommissie-Thomassen Willy Thomassen Besselink, Claes, Gerards, Conçalves, Kortmann, de Lange, Oomen, Overkleeft, de Vries De toegankelijkheid van de grondwet en de verhouding tussen grondrechten en uit verdragen voortvloeiende rechten 2009 - 2010 d:Q14740383
Staatscommissie herijking ouderschap Aleid Wolfsen de Beaufort, Braad, Eusman, Hermanns, Ibili, Koens, Liefaard, Nuytinck, Poortman vraagstukken rond afstamming, het meerouderschap, meeroudergezag en het draagmoederschap 2014-2016 d:Q19973806
Staatscommissie parlementair stelsel Johan Remkes van Baalen, Janse de Jonge, Kohnstamm, Koole, Lagerwerf-Vergunst, van der Meer, Quik-Schuijt Of er veranderingen nodig zijn in het parlementaire stelsel en de parlementaire democratie 2017-? [22]
Staatscommissie Demografische ontwikkelingen 2050 Richard van Zwol Sie Dhian Ho, de Valk, van Ark, Scheffer, Huizinga, Pastors, Elffers, Alkemade, Waldring, Essafi, van Vuuren, van Zoelen Onderzoekt wat de komende drie decennia de maatschappelijke gevolgen zijn van veranderingen in de bevolking. 2022 - ? 14-01-2024

"Gematigde groei" [23]

Ingesteld op verzoek Tweede Kamer, motie Liane den Haan c.s [24]
Staatscommissie tegen Discriminatie en Racisme Joyce Sylvester Gerards, Ghebreab, Ghorashi, Scheepers, Stoové, Terlouw, Zanoni Het onderzoek richt zich op alle sectoren van de samenleving, inclusief een doorlichting op discriminatie en etnisch profileren binnen de overheid. Op basis van het onderzoek zal de Staatscommissie de regering adviseren over verbetering van beleid en regelgeving om discriminatie en racisme tegen te gaan. 2022 - ? [25]
Staatscommissie Rechtsstaat Henk Kummeling González Pérez, Abdoeljamil, Yesilkagit, Numann, Vendrik, Çapkurt, Vliet en Hertogh Het functioneren van de rechtsstaat analyseren en voorstellen doen voor versterking van de rechtsstaat. Met extra aandacht voor bescherming van burgers tegen onvoorziene en ongewenste gevolgen van overheidsmaatregelen. 2022-2024 10-06-2024

"De gebroken belofte van de rechtsstaat: tien verbetervoorstellen met oog voor de burger"[26]

[27]
Staatscommissie MDMA Brigit Toebes Van den Brink, Kolthoff, Vermetten, De Jonge, Gresnigt De status van XTC (MDMA) in het kader van de volksgezondheid te onderzoeken en advies uit te brengen over de voor- en nadelen van medicinaal gebruik, met een analyse van risico’s voor de gezondheid, preventie en de Europese context en relevante verdragen. 2023-2024 11-01-2024, nr. 202400001 06-06-2024

"Voorbij de extase"[28]

Voornemen tot instelling aangekondigd in het coalitieakkoord Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst (2021) [29]

Commissies die veel weg hadden van staatscommissies:

Naam commissie Voorzitter Overige leden Onderwerp Periode Opmerkingen
Werkgroep Proeve van een nieuwe Grondwet ? opstellen van een proeve voor een nieuwe grondwet 1963 - 1966
Commissie-De Koning Jan de Koning kiesstelsel voor de Tweede Kamer, de positie en verkiezing van de minister-president, de kabinetsformatie, de termijn van verkiezingen, het kiesstelsel voor de Eerste Kamer en een terugzendrecht voor de Eerste Kamer 1990 - 1991 Het advies leidde slechts tot een vergroting van de invloed van voorkeurstemmen
Nationale Conventie Rein Jan Hoekstra Herstel van vertrouwen tussen burger en politiek 2006

Bronnen en voetnoten

[bewerken | brontekst bewerken]
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Staatscommissie&oldid=67655391"