Scharlaken tiran
| Scharlaken tiran IUCN-status: Niet bedreigd[1] (2020) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||
| Mannetje scharlaken tiran (Pyrocephalus rubinus) | |||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Soort | |||||||||||||
| Pyrocephalus rubinus (Boddaert, 1783) | |||||||||||||
| |||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||
Scharlaken tiran op  Wikispecies
| |||||||||||||
| |||||||||||||
De scharlaken tiran (Pyrocephalus rubinus) is een zangvogel uit de familie Tyrannidae (tirannen). De vogel werd in 1783 door Pieter Boddaert als Muscicapa rubinus beschreven.[2] Alle soorten van het geslacht Pyrocephalus werden lang beschouwd als ondersoorten met onderling kleine verschillen in het verenkleed. In 2016 gepubliceerd fylogenetisch onderzoek leidde tot de opsplitsing in vier afzonderlijke soorten.[3]
Herkenning
[bewerken | brontekst bewerken]De vogel is 13 tot 14 cm lang. Het mannetje van de scharlaken tiran is de meest opvallend rood gekleurde van alle soorten uit deze familie. De kruin is helderrood met een warrig kuifje. Rond en oog en de oorstreek is de vogel roetzwart en dit zwart loopt door tot de nek en over de rug en de vleugels. De keel, borst en buik zijn weer helder rood, het oog is donker en de snavel en de poten zijn zwart. Het vrouwtje ziet er totaal anders uit: grijsbruin van boven en van onder lichtgrijs met streepjes over de buik en borst en een lichtgrijze wenkbrauwstreep die doorloopt tot het voorhoofd.[4]
Verspreiding en leefgebied
[bewerken | brontekst bewerken]De vogel komt voor in het zuidoosten van Bolivia, Paraguay, Zuidoost-Brazilië tot in Argentinië en Uruguay tot het Amazonebekken. Het leefgebied bestaat uit een groot aantal landschapstypen zoals halfopen bos vaak in de buurt van water, droge gebieden met struikgewas, cerrado en agrarisch gebied.[4]
Status
[bewerken | brontekst bewerken]BirdLife International beschouwt de scharlaken en de rode tiran nog als dezelfde soort. De grootte van de wereldpopulatie werd in 2008 geschat op 5 tot 50 miljoen individuen. De soort gaat echter in aantal achteruit, maar het tempo van achteruitgang ligt onder de 30% in tien jaar (minder dan 3,5% per jaar). Om deze redenen staat de rode tiran als niet bedreigd op de Rode Lijst van de IUCN.[1]
- ↑ a b (en) Scharlaken tiran op de IUCN Red List of Threatened Species.
- ↑ (fr) Boddaert, P. 1783. Table des planches enluminéez d'histoire naturelle de M. D'Aubenton : avec les denominations de M.M. de Buffon, Brisson, Edwards, Linnaeus et Latham, precedé d'une notice des principaux ouvrages zoologiques enluminés. 58 pp. + table, Utrecht. p. 42 BHL.
- ↑ (en) Carmi, O. et al. 2016.Phylogeography of the Vermilion Flycatcher species complex: Multiple speciation events, shifts in migratory behavior, and an apparent extinction of a Galápagos-endemic bird species. Molecular Phylogenetics and Evolution 102:152-173. DOI:10.1016/j.ympev.2016.05.029
- ↑ a b (en) Farnsworth, A., Lebbin, D. & Kirwan, G.M., 2018. Common Vermilion Flycatcher (Pyrocephalus rubinus). In: del Hoyo, J. et al. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive. Lynx Edicions, Barcelona. (retrieved from https://www.hbw.com/node/57383 on 29 August 2018).