Parnas (jodendom)

Een parnas of parnassijn,^[1] meervoud parnassim,^[2] is in het jodendom een term voor een lid van het bestuur van een joodse gemeente. Dezelfde term wordt gebruikt voor de bestuurder van vereniging die bij een joodse gemeente is aangesloten.^[3] In het Jiddisch wordt parnas uitgesproken als parnes (meervoud parnossem), in het sefardisch als parnaas.^[4]

In de tijd van de Talmoed werd er geen onderscheid gemaakt tussen de administratieve en religieuze bestuurder, de rabbijn, van een joodse gemeente.^[5] Beide functies werden aangeduid als parnas. In de 16e eeuw ontstond een onderscheid tussen de bestuurder, de parnas, en de rabbijn.^[5] Nog later kwamen er verschillende functies in een joods bestuur, die werden aangeduid met combinaties zoals parnas-president (of parnas-voorzitter), tweede parnas, en parnas-thesaurier.^[6]

Parnas komt als achternaam voor in onder andere de V.S., waarheen duizenden personen met deze naam immigreerden.^[7] De naam komt in 2018 vooral voor in de staten Missouri, New York en Californië.^[8]

De Italiaanse schrijver en psycho-analist Silvano Arieti schreef in 2014 "The Parnas: A scene from the Holocaust", een deels geromantiseerd verhaal over een parnas van de joodse gemeente in Pisa, Giuseppe Pardo Roques, die geestesziek was en door de Nazi's werd vermoord.^[9]