Naar inhoud springen

Opisthokonta

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Opisthokonta
Fossiel voorkomen: Neoproterozoïcumheden
Diversiteit van de Opisthokonta
Taxonomische indeling
Domein:Eukaryota
Clade:Unikonta
Clade
Opisthokonta
Cavalier-Smith, 1987
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Opisthokonta op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

De Opisthokonta of opisthokonten (van Grieks: ὀπίσθω- (achter); κοντός (uitsteeksel)) zijn in de taxonomie een groep eukaryotische organismen, waar behalve een aantal groepen protisten met een enkel flagellum ook de rijken der dieren en schimmels toe gerekend worden. Zowel genetisch als ultrastructureel onderzoek heeft sterke bewijzen opgeleverd dat de Opisthokonta een monofyletische groep vormen.[1]

Eigenschappen

[bewerken | brontekst bewerken]

Opistokonta onderscheiden zich morfologisch door cellen met een enkel flagellum en een dorsaal liggend cilium zonder mastigonema, dat minstens in een bepaalde ontwikkelingsfase zichtbaar is. Bij sommige taxa kan dit echter secundair volledig verdwenen zijn. Daarnaast bezitten cellen van Opisthokonta een paar kinetosomen of centriolen. De mitochondriën van Opisthokonta hebben in veel gevallen platte cristae.

De clade Opisthokonta werd ingevoerd door de Engelse bioloog Thomas Cavalier-Smith in 1987. Cavalier-Smith voerde de clade in om de schimmels en dieren samen onder te brengen, maar ook veel protisten worden tegenwoordig tot de Opisthokonta gerekend.[2] De Opisthokonta worden soms samen met de Amoebozoa in de clade Unikonta geplaatst, op grond van dat al de cellen van al deze organismen een enkel flagellum kunnen hebben. Andere groepen eukaryoten hebben twee of meer flagella, en worden in de clade Bikonta geplaatst.[3]

Stamboom van de dieren binnen de Unikonta

De Opisthokonta omvat de volgende "klassieke" groepen:

De evolutionaire en cladistieke verwantschappen binnen de Unikonta worden nog intensief onderzocht en steeds herzien. Het volgende cladogram verbeeldt de huidige inzichten:[4]


 Unikonta 

 Amoebozoa





 Opisthokonta 


 Holozoa 

 Filozoa 

 Filasterea



 Animalia 

Choanoflagellata



Metazoa





 Ichthyosporea sensu stricto




 

 Nucleariida



 Fungi





In deze weergave is het taxon Mesomycetozoa, dat parafyletisch van aard is, verdwenen. De vroeger in dit taxon ingedeelde geslachten worden nu als volgt over andere groepen verdeeld:

Andere hierin ongebruikte taxa zijn:

Wikispecies heeft een pagina over Opisthokonta.