Ig Henneman

Ig Henneman
Ig Henneman
Volledige naam	Ignatine Hermina Maria Henneman
Geboren	1945 te Haarlem
Geboorteplaats	Haarlem
Land	Nederland
Beroep(en)	musicus, altviolist, componist bandleider
Instrument(en)	altviool
(en) IMDb-profiel
(en) Allmusic-profiel
(en) Last.fm-profiel
(en) Discogs-profiel
Portaal    Klassieke muziek

Ig Henneman (Haarlem, 1945) is een Nederlandse altviolist, bandleider en componist. Ze staat bekend om haar creatieve improvisaties. Naast haar werk als bandleider-improvisator heeft Henneman een internationale carrière als componist in de wereld van de eigentijdse muziek. Ze ontvangt vele compositieopdrachten voor zowel solisten als voor orkesten en ensembles.

Hennemans muziek is niet eenvoudig in een hokje te plaatsen. Ze staat bekend als een van de New Dutch Swing-improvisatoren van de Amsterdamse scene.^[1] Haar werk bevat onder andere elementen uit de freejazz en avantgarde muziek maar is veel meer.^[2] Muziekcriticus Bas van Putten schrijft over haar: "De muziek die Henneman maakt is onbeschrijfelijk. Tegendraads, dissonant, altijd van vorm veranderend. (...) Je hoort hoe de verbeelding werkt. Iets nestelt zich in je hersenen als een kiemcel - Schubert, Oestvolskaya, een geluid, een ritme - en achtervolgt je totdat het eruit stroomt in een ongecontroleerde zigzagbeweging, schokkend en hobbelig (...). Zo'n reis levert een pseudo-anarchistische ontstaansgeschiedenis op, discipline vermijdend en zonder bestemming, vol zijpaden waartussen de vrije geest altijd een uitgang kan zien. Dit is muziek van verzet, en je hoort wat erin resoneert: tegendraadsheid, nieuwsgierigheid, een gezonde avant-gardementaliteit die, tegen alle gangbare opvattingen over schoonheid in, ook toevallig de ziel tot rust brengt."^[1]

Ig Henneman is een zus van beeldend kunstenaar Jeroen Henneman.

Ig Henneman gaat in 1963 naar het conservatorium om piano te studeren, maar switcht na twee jaar naar viool en vervolgens naar altviool. Ze studeerde aan de conservatoria te Amsterdam en Tilburg. Na haar studie speelde Henneman als altviolist in verschillende symfonieorkesten en in het ASKO ensemble.

In 1976 is ze medeoprichter van de (vrouwen-) rockband FC Gerania. Henneman schreef haar eerste composities, geïnspireerd door new wave en punk voor deze band, die tot 1984 bestond.^[2] In 1982 komt ze dankzij Nedly Elstak via zijn groepen Several Singers and a Horn en het Paradise Regained Orchestra in aanraking met geïmproviseerde muziek.

Vanaf 1982 schrijft ze een aantal soundtracks voor korte films en documentaires waaronder Het Zeeuwse Licht en Danswoede. In 1985 krijgt ze een grote opdracht voor een soundtrack bij de Russische stomme film The Women of Ryazan (Baby Ryazanskye) uit 1927 van Olga Preobrasjenskaja. Deze film wordt in 2019 opnieuw uitgebracht en vertoond op de Eye International Conference.^[3]

In 1985, na het opheffen van FC Gerania maakt Henneman een carrièreswitch, en gaat groepen leiden onder haar eigen naam waarvoor ze ook gaat componeren. Omdat ze ook steeds meer compositieopdrachten krijgt maar op dat gebied autodidact is, vraagt ze in 1988 aan Robert Heppener om haar te coachen. Ze schrijft muziek voor een voorstelling van poppenspeelster Damiet van Dalsum en componeert in 1989 voor het Ricciotti Ensemble. Opdrachten volgen voor de internationale October Meeting (van improvisatoren) in 1991 en de 21st International Trombone Workshop in het Duitse Detmold.

Het eerste ensemble dat Henneman in 1985 opricht is het Ig Henneman kwintet, gevolgd door het Ig Henneman Tentet (10 musici). In 1994 volgt een improviserend strijkkwartet, het Henneman String Quartet, dat de afwijkende bezetting van viool/altviool, altviool (zijzelf), cello en contrabas kent. Dit levert een donkerder klankkleur op dan bij een gewoon strijkkwartet, die ze in haar composities volledig benut. Als voor de Nederlandse Muziekdagen een programma wordt samengesteld met composities van Robert Heppener en enkele van zijn leerlingen, schrijft Henneman hiervoor de compositie Righe per Corde voor het Ensemble Amadé. Met het Henneman String Quartet gaat ze op tournees naar Canada, Oostenrijk en Italië. Ook maakt ze verschillende CD's met dit kwartet.

In 1999 gaat ze een duo vormen met rietblazer Ab Baars (tevens haar levenspartner), later aangevuld met de Japanse koto-speelster Michiyo Yagi. Het nieuwe trio heet Floating Worlds en verkent de grenzen van de westerse en Japanse improvisatie. Het trio gaat op tournee door Europa en Japan.

In 2002 sluit Henneman zich aan bij het Canadese duo Queen Mab, bestaande uit (bas-) klarinettiste Lori Freedman en pianiste Marilyn Lerner. Het nieuwe Queen Mab Trio maakt tournees door de Verenigde Staten, Canada en Europa. Tijdens een van de tournees is Henneman artist in residence in het Canadese Banff Centre for Arts and Creativity.

Onder de titel Henneman, Henneman & de Swaan maakt ze met haar broer kunstenaar Jeroen Henneman en filmmaakster Carrie de Swaan een multimediaal concertprogramma. Van het project verschijnen een DVD en een CD.

In 2010, mede ter gelegenheid van haar 65ste verjaardag en 25-jarig jubileum als bandleider, richt ze het nieuwe Ig Henneman Sextet op, waarmee ze een Europese en Canadese tournee maakt. Naast improvisatoren waar ze eerder mee werkte zoals Ab Baars, Lori Freedman, Marilyn Lerner en Wilbert de Joode is ook de Duitse trompettist Axel Dörner te horen.

Naast de musici uit haar eigen ensembles werkte Ig Henneman samen met musici als Tom Rainey, Ivo Janssen, Misha Mengelberg, Guus Janssen, Godelieve Schrama, Frederike de Winter, Lori Freedman, Mark Helias, Tristan Honsinger, Theo Jörgensmann, Sabine Meyer, Michael Moore, Phil Minton, Ernst Reijseger, Roswell Rudd, Roger Turner, Veryan Weston, Wolter Wierbos, Marjanne Kweksilber, dansers Hisako Horikawa en Masako Noguchi en dichters Anneke Brassinga, H.C. ten Berge en Diane Régimbald. Ze werkte tevens samen met orkesten en ensembles als de David Kweksilber Big Band, het Ricciotti Ensemble, het Residentie Orkest, het Metropole Orkest, het Nieuw Ensemble en het Orkest De Volharding.

In 2015 wordt haar werk Solo Song for Violin - In the Storm of Roses genomineerd voor de prestigieuze Matthijs Vermeulenprijs. Het Duo Baars-Henneman treedt op samen met dichteres Anneke Brassinga in Den Haag bij de uitreiking van de P.C. Hooft-prijs aan de dichteres.

In 2016 viert het Wig-label zijn 25-jarig bestaan. Baars en Henneman nodigen hiertoe de iconische Amerikaanse jazzpianist Dave Burrell uit voor een trioconcert in het Bimhuis, dat wordt opgenomen en uitgegeven door het eigen label Wig.

Henneman maakt met de New Yorkse trompettiste Jamie Branch en fluitiste Anne LaBerge opnamen voor een album dat uitkomt bij Relative Pitch Records. Bij het label Evil Rabbit Records verschijnt een album van een nieuw kwartet, met Ig Henneman, Ab Baars, (alt)violist George Dumitriu en cellist Pau Sola Masafrets.

Ter gelegenheid van haar 75ste verjaardag in 2020 wijdde het Amsterdamse Orgelpark een speciaal Componistenportret aan Ig Henneman.^[4] Ze schreef hiervoor een nieuw werk voor orgel, February’s Turn, voor Gerrie Meijers en het Verschueren-orgel van het Orgelpark. Vanwege de Covid-19 pandemie werd het "Componistenportret Ig Henneman 75" uitgesteld naar 12 september 2021. Bij deze gelegenheid reikte locoburgemeester van Amsterdam Touria Meliani de onderscheiding Ridder in de Orde van Oranje-Nassau uit aan Henneman. Ze ontving deze onderscheiding vanwege haar "grote bijdrage op het gebied van eigentijdse en geïmproviseerde muziek als onder andere altviolist, bandleider en componist" en "haar steun aan vrouwen in deze branche", aldus de gemeente Amsterdam.^[5][6]

Ig Henneman ontving compositie-opdrachten van o.a. het Orgelpark Amsterdam, de Canadian Now Society, het Basklarinet Festijn en het Fonds voor de Scheppende Toonkunst. Haar muziek wordt sinds 1987 uitgegeven door de Nederlandse muziekuitgeverij Donemus.^[7]

Ig Henneman runt samen met Ab Baars een eigen platenlabel onder de naam Wig dat ruim 30 CD's heeft uitgebracht.^[8] Ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum als bandleider en haar 65ste verjaardag bracht het label de box Ig Henneman Collected uit, met vijf cd's en een dvd.

Henneman is te horen op de volgende CD's en LP's:

• Radio-interview Ig en Jeroen Henneman door Joop van Tijn
• Beluister Molot door Frederike de Winter
• Beluister Bow Valley door Anne LaBerge
• Youtubekanaal WigRecords
• Soundcloud Donemus - Ig Henneman