Google Zoeken

Google
Type	Zoekmachine
Taal	Meertalig, waaronder Nederlands en Frysk
Registratie	Optioneel
Eigenaar	Alphabet Inc., Google LLC
Opgericht	15 september 1997
Status	Actief
Locatie	Mountain View
Alexa-positie	1
Link	Officiële website
Portaal    Media

Google Zoeken, ook wel Google Search of gewoon Google genoemd, is een zoekmachine van Google LLC voor documenten op het wereldwijde web, opgericht in 1997^[1] door twee promovendi aan de Stanford-universiteit, Larry Page en Sergey Brin. Page en Brin hadden twee jaar gewerkt aan een geavanceerde methode voor het vinden van informatie op het internet. Al snel verdrong Google AltaVista en werd het 's werelds populairste zoekmachine.

De naam is een verbastering van het begrip 'googol', de aanduiding voor een 1 met honderd nullen (10¹⁰⁰). Page is gefascineerd door wiskunde, en de verwijzing naar juist dit getal weerspiegelt de bedrijfsmissie om alle informatie ter wereld toegankelijk en nuttig te maken. De naam is uiteindelijk 'Google' geworden door een spelfout van Sean Anderson, medebedenker van de naam, en destijds een studiegenoot van Page.^[2][3][4]

Inmiddels zijn er Google-versies in allerlei talen. Sinds 2002 bestaat er een versie in het Nederlands. Iets opzoeken op Google wordt googelen genoemd. Inmiddels wordt het woord gebuikt voor zoeken op internet, ongeacht de gebruikte zoekmachine.^[5]

De basis van de Google-zoekmachine is een gepatenteerd algoritme dat PageRank heet. PageRank wordt gebruikt om de resultaten van een zoekopdracht te rangschikken. Net als in de wetenschap de waarde van een wetenschappelijk artikel wordt afgemeten aan het aantal citaties (aanhalingen), bepaalt PageRank het belang van een pagina aan de hand van het aantal keer dat er naar gelinkt wordt vanaf andere internetpagina's. Elke verwijzing betekent een stem voor een pagina. Google analyseert ook de pagina die de stem uitbrengt. PageRank werkt met een schaal van 0 tot en met 10. Een hoge PageRank betekent echter niet dat de pagina bij alle zoekopdrachten hoog zal scoren.

Google heeft een aantal algoritmes – circa 250 in totaal, waarvan van circa 150 de werking bekend is – om te bepalen welke pagina het eerst in de resultatenlijst wordt genoemd. Belangrijk daarbij is, naast het belang van een zoekterm op de pagina, hoe vaak er naar een pagina gelinkt wordt, vanaf welke andere pagina's dat gebeurt en met welke tekst.

Gezien het enorme aantal mensen dat Google gebruikt om webpagina's te vinden, is het voor aanbieders van materiaal nuttig om hoog in de zoekmachine vermeld te worden. Dit noemt men search engine optimization (SEO). Daarbij worden er methoden gebruikt om kunstmatig de 'pagerank' van pagina's op Google te verhogen, bijvoorbeeld door het creëren van 'fake' (valse) webpagina's, die slechts dienen om naar andere pagina's te verwijzen, zodat deze een hogere rang krijgen. Google heeft een aantal malen zijn algoritme aangepast om zo het effect van dergelijke praktijken te verminderen of teniet te doen. Harde uitspraken die de plaats van een webpagina in de resultatenlijst van een zoekopdracht voorspellen zijn erg moeilijk en vaak twijfelachtig. Het exacte algoritme van Google wordt namelijk door de makers geheimgehouden en is voor buitenstaanders niet altijd even gemakkelijk te begrijpen. Niemand weet hoe zwaar PageRank doorweegt in het algoritme.^{[noten 1]}

Elke zoekopdracht doorzoekt in minder dan een seconde een index die 100 miljoen gigabytes groot is en in 2013 was opgebouwd uit bijna 30 biljoen webpagina's.^[6] Een groot deel van die pagina's wordt regelmatig bezocht door de spider van Google, Googlebot genaamd. De spider leest de pagina en slaat de gegevens op in de index. De spider is in staat om hyperlinks te volgen, en kan op die manier een groot deel van het web bezoeken. Volgens Google werd op 25 juli 2008 de mijlpaal van 1 biljoen unieke URL's overschreden.^[7]

Google maakt bij het crawlen (doorzoeken van het wereldwijd web) een kopie van elke pagina (de cache-versie).^[8] Als het een tekst is die is opgeslagen als afbeelding, is de cache-versie vaak wel doorzoekbaar en als tekst kopieerbaar. Ook de inhoud van een bestand op een website dat alleen met een speciaal programma kan worden geopend kan zo soms zichtbaar worden gemaakt.

Van meet af aan is ervoor gekozen niet te werken met één grote centrale computer, maar met een netwerk van zeer veel relatief goedkope computers. Googles serverpark bestaat naar schatting uit meer dan 450.000 systemen die zijn opgebouwd uit standaard hardwarecomponenten. De computers staan verspreid over allerlei datacentra. Door clusters redundant uit te voeren kunnen defecte machines eenvoudig vervangen worden.

Google beweert dat een enkele zoektocht totaal ongeveer 1 kJ of 0,0003 kWh kost en een uitstoot van 0,2 gram CO₂ (1 meter rijden met een gemiddelde auto) produceert.^[9] De uitgestoten hoeveelheid CO₂ wordt onderschreven door 'groene' zoekmachine Ecosia.^[10]

Google Belgium kreeg in 2020 een boete van 600.000 euro opgelegd door de Belgische Gegevensbeschermingsautoriteit omdat het concern niet voldoende heeft gedaan om mensen te schrappen uit het geheugen van de zoekmachine.^[11]

Zoekopdrachten door zoekmachines, waaronder Google, laten sporen achter. Dit geeft aanleiding tot bezorgdheid over de privacy. Als details van de zoekopdrachten van een gebruiker worden gevonden, kunnen degenen die toegang hebben tot de informatie - voornamelijk overheidsinstanties die verantwoordelijk zijn voor wetshandhaving en soortgelijke zaken - in principe conclusies trekken over de activiteiten van de gebruiker. Dit is gebruikt voor de opsporing en vervolging van wetsovertreders; Zo werd een moordenaar gevonden en veroordeeld na het zoeken naar termen als "tips bij het doden met een honkbalknuppel".^[12]

Een zoekopdracht kan sporen achterlaten op zowel een computer die wordt gebruikt om de zoekopdracht uit te voeren, als in records die door de zoekprovider worden bijgehouden. Wanneer u een zoekmachine gebruikt via een browserprogramma op een computer, kunnen zoektermen en andere informatie standaard op de computer worden opgeslagen, tenzij de browser is ingesteld om dit niet te doen, of ze worden gewist. Opgeslagen termen kunnen worden ontdekt bij forensische analyse van de computer. Een internetprovider (ISP) of zoekmachine-provider (bijv. Google) kan records opslaan die zoektermen relateren aan een IP-adres en een tijd.^[13] Of dergelijke logboeken worden bijgehouden, en of wetshandhavingsinstanties er toegang toe hebben, is onderworpen aan wetgeving in verschillende rechtsgebieden en werkpraktijken; de wet kan het vastleggen van verschillende soorten informatie verplicht stellen, verbieden of er niets over zeggen. Sommige zoekmachines, die zich in rechtsgebieden bevinden waar het niet illegaal is, maken er een kenmerk van dat zoekinformatie van gebruikers niet wordt opgeslagen.^[14]

De trefwoorden die door de functie Automatisch aanvullen worden voorgesteld, tonen een populatie van gebruikersonderzoek dat mogelijk wordt gemaakt door een identiteitsbeheersysteem. Volumes van persoonlijke gegevens worden verzameld via Eddystone-web en proximity beacons.

Google is bekritiseerd voor het plaatsen van langetermijncookies op de computers van gebruikers om deze voorkeuren op te slaan, een tactiek waarmee ze ook de zoektermen van een gebruiker kunnen volgen en de gegevens langer dan een jaar kunnen bewaren.^[15]

Sinds 2012 heeft Google Inc. wereldwijd gecodeerde verbindingen geïntroduceerd voor de meeste van zijn klanten om bestuursrechtelijke blokkades van de commerciële en SEO-service te omzeilen.^[16]

Volgens internetcriticus Cory Doctorow lijdt het platform, net als andere online-platformen en sociale media zoals Amazon, Facebook, Twitter, Bandcamp, Reddit, Uber en Unity, aan "platformverval" (platform decay, beter bekend onder de Engelse schuttingterm enshittification): het afnemende gebruikersnut van een online omgeving veroorzaakt door hebzucht.^[17][18]

Zo worden zoekacties steeds vaker verzonken in rommelige resultaten, en gebruiken websitemakers trucs om hoger in de resultatenlijst te verschijnen, ook wanneer de website geen aansluiting heeft met het gezochte onderwerp.^[19]

• Google kan met behulp van aanhalingstekens zoeken op hele zinnen. De zoekmachine laat dan alleen pagina's zien waar de ingevoerde woorden meteen na elkaar en in deze exacte volgorde te zien zijn.
• Als men wil weten hoeveel inwoners bijvoorbeeld Parijs heeft, kan men het beste de volgende zoekopdracht intypen: "Parijs heeft * inwoners". De zoekmachine ziet het sterretje als een joker, dus op die plaats kan van alles staan. Maar als iemand op zijn website de volzin "Parijs heeft stokbrodige inwoners" heeft staan, zal Google die pagina dus ook laten zien. Het kan ook in samenstellingen, bijvoorbeeld: "de snelheid van het licht is * per * "; men vindt dan de snelheid van het licht in meters per seconde maar ook in kilometers per uur.
• Het is ook mogelijk om met de zoekmachine binnen een site te zoeken. Dit kan door 'site:' in te voeren gevolgd door de naam van de betreffende website, zonder de toevoeging 'www'.^{[noten 2]}
• De zoekmachine heeft ook de mogelijkheid naar definities te zoeken. Dit kan door 'define:' in te voeren, gevolgd door de zoekterm. Als men bijvoorbeeld een definitie van snelheid zoekt, luidt de betreffende zoekopdracht: define:snelheid.
• Google heeft ook een ingebouwde calculator. Indien als zoekterm een rekensom (bijvoorbeeld 5 * sqrt(9)) wordt gegeven, komt het antwoord bovenaan in de zoekresultaten te staan.
• Google kan ook als valuta-calculator gebruikt worden. Om de koers van de dollar tegen de euro te vinden kan bijvoorbeeld "1 dollar in euro" worden ingevoerd als zoekopdracht.
• Wanneer men de naam van een voetbalclub die in een hoogste landelijke divisie speelt invoert, zal er boven de zoekresultaten de eindstand van de laatst gespeelde wedstrijd staan. Daaronder staat welke club de volgende tegenstander is.
• Google waarschuwt in de zoekresultaten voor onveilige websites met behulp van Google Safe Browsing. Wanneer men toch op een onveilige link klikt, wordt men omgeleid naar een waarschuwingspagina.

Bij sommige woorden die op Google als zoekterm werden ingevoerd konden verrassende resultaten worden geconstateerd.^{[noten 3]} Dit fenomeen, waarbij een relatief kleine groep mensen besluit om bepaalde woorden door te linken naar een uitgekozen website, staat bekend als Google-bombing. Om het miserable failure-resultaat te bereiken, werden bijvoorbeeld maar 32 links gebruikt. Volgens Google is er niets verkeerd met de relevantie. Wanneer de competitiviteit laag ligt, is het niet moeilijk om er hoog voor te scoren. Bij Google-bombing van een algemene en zwaar competitieve term als "SEO" zal dat minder snel lukken.

• Bij verjaardagen van belangrijke mensen of speciale gebeurtenissen gebruikt Google soms een toepasselijke variant van het Google-logo op zijn pagina's, een Google Doodle genaamd.
• Googlewhacking is een spel dat zich baseert op het verkrijgen van één enkele hit op een bepaalde zoekterm.
• Google bevat verschillende verstopte grapjes, zogenaamde Easter eggs.
• Google ligt al geruime tijd onder vuur vanwege het te gemakkelijk vindbaar maken van torrents voor illegale films of muziek. In oktober 2014 heeft het bedrijf zijn algoritme daarom aangepast: torrentsites worden sindsdien lager gerankt.^[20]

• Het Google-logo door de jaren heen
• 
  september-oktober 1998
• 
  1997-1999
• 
  1999-2010
• 
  2010-2013
• 
  2013-2015
• 
  sinds 2015

• Lijst van zoekmachines
• Google LLC, het bedrijf achter Google
• Alphabet Inc., het moederbedrijf van onder meer Google LLC

• (nl) Nederlandse Google
• (nl) Belgische Google
• (en) Internationale Google
• Waarom zou je nog iets leren als je het ook kunt googelen? - Universiteit van Nederland