Edzo Toxopeus

Edzo Toxopeus
Edzo Toxopeus in 1966
Algemeen
Volledige naam	Edzo Hendrik Toxopeus
Geboren	19 februari 1918 Amersfoort (Utrecht)
Overleden	23 augustus 2009 Oegstgeest (Zuid-Holland)
Partij	PvdV (1946–1948) VVD (vanaf 1948)
Religie	Evangelisch-Luthers (tot 1991) Doopsgezind (vanaf 1997)
Titulatuur	mr.
Alma mater	Rijksuniversiteit Utrecht
Functies
1956–1959 1963 1965–1969	Lid Tweede Kamer
1959–1965	Minister van Binnenlandse Zaken
1963–1969	Politiek leider VVD
1963 1966–1969	Fractievoorzitter Tweede Kamer
1970–1980	Commissaris van de Koningin in Groningen
1980–1988	Lid Raad van State
1985–2009	Minister van staat
1966-1970	Voorzitter LI
Portaal    Politiek

Edzo Hendrik Toxopeus (Amersfoort, 19 februari 1918 – Oegstgeest, 23 augustus 2009) was een Nederlands politicus van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD).

Toxopeus, van beroep jurist, werkte als advocaat van 1945 tot 1959. Hij was Tweede Kamerlid van 1956 tot 1959 toen hij minister van Binnenlandse Zaken werd in het Kabinet-De Quay, een functie die hij ook vervulde in het daaropvolgende Kabinet-Marijnen. In 1963 werd hij politiek leider van de VVD en diende als fractievoorzitter in de Tweede Kamer in 1963 en later van 1966 tot 1969. Daarna was hij van 1970 tot 1980 commissaris van de Koningin in Groningen en van 1980 tot 1988 was hij lid van de Raad van State. In 1985 werd hij benoemd tot minister van staat.

Toxopeus doorliep in Breda het gymnasium-A en studeerde vervolgens Nederlands recht aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Hier behaalde hij het doctoraalexamen (mr.) in 1942. Van 1942 tot 1959 was hij als advocaat gevestigd te Breda. Van oktober 1944 tot augustus 1945 was hij hoofd van de juridische afdeling van het Militair Commissariaat Breda. Van 1949 tot 1959 was hij voor de VVD lid van de gemeenteraad van Breda en van 1956 tot 1959 lid van de Tweede Kamer.

Toxopeus was minister van Binnenlandse Zaken in het kabinet-De Quay en het kabinet-Marijnen van 19 mei 1959 tot 14 april 1965. Hij was wederom lid van de Tweede Kamer van 1965 tot 1969 en sinds 1966 voorzitter van de VVD-fractie. Van 1970 tot 1980 was hij commissaris der Koningin in de provincie Groningen. December 1977 werd hij door de VVD benaderd voor de functie van minister van Buitenlandse Zaken in het te formeren kabinet-Van Agt I, maar hij weigerde.^[1][2] Van 1980 tot 1988 was hij lid van de Raad van State. Op 22 januari 1985 werd hij benoemd tot Minister van Staat.

Edzo Toxopeus was getrouwd en had twee kinderen. Kerkelijk behoorde hij tot de Evangelisch-Lutherse Kerk, maar ging in 1997 over naar de Doopsgezinde Kerk. Hij overleed op 91-jarige leeftijd in de zomer van 2009.

Toxopeus is vooral bekend gebleven door de zogenaamde Toxopeusronde uit 1963. Van vele kanten werd er begin jaren 1960 gepleit om meer geld aan het personeel in de publieke sector te besteden. Achterstand ten opzichte van het bedrijfsleven maakte de baan van ambtenaar onaantrekkelijk. Het was een gevolg van de geleide loonpolitiek die jarenlang in Nederland was gevoerd. De Toxopeusronde was een grote verhoging van alle ambtenarensalarissen en opwaardering van hun arbeidsvoorwaarden. Met name de verhoging van de salarissen van de nieuw aangestelde leden van de wetenschappelijke staf van de universiteiten, die uiteindelijk de rang van wetenschappelijk hoofdmedewerker konden bereiken heeft lange tijd effect op de overheidsuitgaven gehad.

Onderscheidingen
Baton	Onderscheiding	Land	Datum	Opmerking
	Grootkruis van de Kroonorde	België	15 maart 1960
	Grootofficier in het Legioen van Eer	Frankrijk	12 februari 1961
	Grootofficier in de Orde van de Eikenkroon	Luxemburg	1 mei 1963
	Grootkruis van de Orde van Verdienste	Portugal	4 april 1964
	Grootkruis van de Orde van Verdienste	West-Duitsland	30 januari 1965
	Grootofficier in de Orde van Oranje-Nassau	Nederland	10 december 1980	Verheven van Commandeur (20 april 1965)
	Commandeur in de Orde van de Nederlandse Leeuw	Nederland	22 januari 1985	Verheven van Ridder (1 november 1969)
Erelidmaatschappen
	Prijzen	Organisatie	Datum	Opmerkingen
	Erelid	VVD	28 februari 1970
Eretitels
	Eretitel	Land	Datum	Opmerkingen
	Minister van Staat	Nederland	22 januari 1985	Style of Excellency

• Toxopeus (familie) - voor de verklaring van de naam Toxopeus

• VVD geschiedenis - biografie

Zie de categorie Edzo Toxopeus van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.