Cladotheria

Cladotheria Fossiel voorkomen: Midden-Jura tot Holoceen
Solenodon cubanus
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Mammalia (Zoogdieren)
Clade
Cladotheria McKenna, 1975
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Portaal    Biologie Zoogdieren

De Cladotheria^[1] zijn een clade (soms gerangschikt als een legioen) van zoogdieren. Het bevat moderne theride zoogdieren (buideldieren en placentadieren) en verschillende uitgestorven groepen, zoals de dryolestiden, amphitheriiden en peramuriden.

De clade werd in 1975 benoemd door Malcolm McKenna. In 2002 werd het gedefinieerd als een op knooppunten gebaseerd taxon dat de gemeenschappelijke voorouder van dryolestiden en levende Theria, plus al zijn nakomelingen bevat. In 2013 werd een andere, op stam gebaseerde definitie gegeven, waarin Cladotheria alle taxa bevat die dichter bij Mus musculus (de huismuis) staan dan bij de symmetrodont Spalacotherium tricuspidens.

Vroege Cladotheria kunnen worden onderscheiden van andere zoogdieren door een aantal afgeleide eigenschappen (apomorfieën). Hun tanden verschilden van die van de symmetrodonten door de evolutie van een talonide bekken (hypoflexide) op de onderste kiezen, die occludeerden met de paracoon van de overeenkomstige bovenste kiezen. Een echt talonidebassin, waarin voedsel kon worden geplet en vermalen, was echter afwezig in vroeg afgesplitste groepen zoals de dryolestiden, amphitheriiden en peramuriden.

Cladotheria onderscheiden zich ook door een naar achteren wijzende tak richting angulare aan het achterste uiteinde van het dentarium, onder het kaakgewricht. De vorm van dit uitsteeksel geeft aan dat vroege Cladotheria een meer transversale (overdwars) kauwbeweging hadden dan meer basale zoogdiergroepen. De verbinding van de middenoorbeenderen met het dentarium via een verbeend Meckel-kraakbeen lijkt verloren te zijn gegaan bij Cladotheria, maar een kraakbeenachtige verbinding kan zijn behouden in vroeg afgesplitste groepen.

Het onderstaande cladogram is vereenvoudigd naar een fylogenetische analyse uit 2022 door Lasseron en collega's: