Standaardkantonees

Standaardkantonees of Guangzhouhua is het bekendste dialect uit de Kantonese taal. Het Standaardkantonees wordt samen met het Standaardmandarijn gebruikt op scholen, radiozenders en televisiezenders in Hongkong en Macau. Het is ook de omgangstaal in het Hongkongse en Macause parlement.

• Sino-Tibetaanse talen
  • Chinese talen
    • Kantonees
      • Yuehaihua
        • Standaardkantonees

Het dialect vindt zijn oorsprong in Guangzhou(Kanton). Door emigratie van de Kantonezen (Guangzhounezen) is het dialect verspreid over Macau, Hongkong. Vanaf de jaren '50 van de twintigste eeuw rukte het Standaardkantonees op en verdrong het Waitau-dialect en het Hongkong-Hakka, dat in Hongkong de dialecten waren van de autochtone Hongkongers. Standaardkantonees werd populair door de radio en de televisie. In Hongkong wordt door de stedelijke bewoners Hongkong-Kantonees gesproken, wat qua tonen en grammatica met het Standaardkantonees verwant is.

De eerste Chinese havenarbeiders die vanaf 1911 naar Nederland kwamen, brachten het Standaardkantonees naar Nederland. (Geschiedenis van de Chinezen in Nederland). In de jaren zeventig van de twintigste eeuw immigreerden Kantonezen in groten getale naar Nederland. Deze werkten voornamelijk in de vele Chinese restaurants die in Nederland vanaf de jaren zeventig steeds populairder werden. Vaak werd het Standaardkantonees als voertaal gebruikt (de meeste Chinese immigranten toentertijd hadden een Kantonese achtergrond). Veelal leidden deze Kantonezen een gesegregeerd bestaan, waardoor ze slecht Nederlands spraken. Hierdoor werden er eigen uitspraken bedacht voor Nederlandse woorden. Deze Holland-Standaardkantonese woorden worden elders zelden gebruikt.

Standaardkantonees wordt in hanzi geschreven. Doordat er een groot verschil is tussen spreek- en schrijftaal binnen deze taal zijn er in de loop der jaren nieuwe Chinese karakters ontstaan die alleen gebruikt worden om de spreektaal op schrift te stellen. Dit schrift wordt "粵字" genoemd. Dit op schrift gestelde spreektaal is informeel en wordt daarom alleen gebruikt bij tekenfilms, Kantonese opera en strips. Bij formele aangelegenheden moet men de standaard schrijftaal hanteren die door zowel Standaardkantoneestaligen, als andere Chineestaligen begrepen wordt. Er zijn enige uitzonderingen waarbij de Hongkongse en Macause lokale overheid de spreektaal op schrift stelt door middel van spreektaaltekens; dit is bijvoorbeeld te zien in overheidspropaganda. In een overheidspromotie tegen drugsgebruik werd het motto "企硬, Take嘢衰硬, 向毒品說不" (Sta stevig, drugsgebruiken is dom, zeg 'nee' tegen drugs) gebruikt. '企' betekent in hanzi 'staan', maar het wordt vooral Standaardkantonees gebruikt. '嘢' betekent ding in het Standaardkantonees.

Standaardkantonees kan worden geschreven in Chinese karakters (hanzi), Jyutping en Yale (romanisatie) en soms ook in Internationaal Fonetisch Alfabet.

• Guangdong-romanisatie
• Kantonese romanisatie van de regering van Hongkong
• Jyutping
• Meyer-Wempe
• Sidney Lau-romanisatie
• S. L. Wong (fonetische symbolen)
• S. L. Wong (romanisatie)
• Standaardkantonees pinyin
• Standaardromanisatie
• Yale (romanisatie)

• Snelle berichten Nederland-China (inmiddels opgeheven)
• Chinese Radio & Television Amsterdam
• Evangelische Omroep Chinese Radio Programma (inmiddels opgeheven)

• TVB
• HKATV
• Cable TV Hong Kong
• CRHK
• Metro Broadcast
• RTHK Radio 1
• RTHK Radio 2
• RTHK Radio 5
• Teledifusão de Macau
• Radio Vilaverde Lda
• GZTV
• Chinese Radio New York
• KAZN
• WNWR
• WYFR
• CHMB (AM)
• Fairchild Group
• Maleisische TV3
• Astro Wah Lai Toi
• Jia Yu Channel
• London Huayu

• Kantonees braille

• Cursus Standaardkantonees (Engels en Internationaal Fonetisch Alfabet)
• Cursus Standaardkantonees (Engels en Yale (romanisatie))
• Standaardkantonese woordenlijst (Engels en Jyutping)
• RTHK over Laanyam en etc.