Ronse

Sjabloon:Infobox Belgische gemeente

Ronse (Frans: Renaix) is een stad en faciliteitengemeente in de provincie Oost-Vlaanderen in België. De stad telt ruim 24.000 inwoners. Sint-Hermes is haar patroonheilige. Ronse is gelegen in de Vlaamse Ardennen. Omer Wattez noemde Ronse ook wel "de parel van de Vlaamse Ardennen", omwille van haar prachtige ligging en groene omgeving.

Inleiding

Ronse was vanaf de 13e eeuw een belangrijk centrum van lakenindustrie. Door de troebelen van de Tachtigjarige oorlog geraakte het in verval. In de 19e eeuw hernieuwde bloei van de textielindustrie, dit maal hoofdzakelijk katoen. Deze tak van nijverheid geraakte omstreeks 1960 in grote moeilijkheden.

Geschiedenis

Volgens de legende zou Sint-Amand hier rond het midden van de 7e eeuw een klooster hebben gesticht. Dat het effectief bestaan heeft, bewijst de schenking in 832 door Lodewijk de Vrome, zoon en opvolger van Karel de Grote, van het kloosterdomein aan de abdij van Inden (Kornelimünster) bij Aken. Nu genoot die abdij volledige onschenbaarheid, haar in 919 geschonken door de Duitse keizer Hendrik I. Deze status gold bij uitbreiding ook voor al haar domeinen, dus ook voor het kloostergoed te Ronse.

Het bleef verder van deze status genieten nadat de Vlaamse graaf Gwijde van Dampierre het domein in 1280 van de abdij afkocht, en zo ontstond de vrije heerlijkheid en baronie van Ronse, een onafhankelijke enclave in het Land van Aalst. Gwijde gaf het gebied nog datzelfde jaar in leen aan zijn zoon Gwijde van Namen; in 1350 was het in het bezit van diens zoon Robrecht. Vijftig jaar later, in 1402, verkocht Jan III van Namen Ronse echter aan Jean de la Hamaide voor 6.000 gouden écus. Jeans achterkleinzoon Jacques overleed kinderloos in 1484 en de baronie verhuisde naar zijn oom Michel de la Hamaide.

Op 26 Maart 1478, plunderden de Franse troepen en staken de stad in brand. Maar de stad herstelde snel van de aanval dankzij een bloeiende economie die was gebaseerd op linnen.

Vanwege een majesteitsschennis ontnam keizer Karel V het domein in 1548 aan Isabelle de la Hamaide en haar man Christoph von Roggendorf, en stelde het te koop. Verwerver was de heer van Granvelle, vader van de gelijknamige grote Franse kardinaal.

Rond het midden van de 16de eeuw, werd de stad een belangrijk Calvinistisch centrum in Spaans Nederland. De godsdienstige problemen van die eeuw, vooral de vreselijke onderdrukking van de Hertog van Alba, dwongen een groot aantal wevers te vluchtten naar Holland, Engeland en Duitsland.

De brand van 21 juli 1559 ruïneerde de stad volledig. Aan het begin van de 17de eeuw haalde Ronse voordeel uit de relatieve vreedzame periode onder Ferdinand en Isabella. Het is tijdens die periode dat één van de mooiste kastelen van Zuidelijk Nederland werd gebouwd voor Jan VIII van Nassau-Siegen , baron van Ronse sinds 1629. Het werd evenwel in 1823 afgebroken.

Ondanks oppositie door de Koning van Spanje, werd Ronse aan Frankrijk toegevoegd van 1680 tot 1700. Tijdens de Oostenrijkse periode, op 31 maart 1719, werd de stad door een brand opnieuw grotendeels in de as gelegd. Dank aan de volharding van zijn inwoners, kon Ronse zich als stad handhaven met zijn handel en ondernemingen gericht textielindustrie.

In 1775 stond prins Emmanuel von Nassau-Siegen, heer van Ronse sedert 1757, de heerlijkheid en de baronie af aan Jean-Philippe-Eugène, graaf de Mérode, echtgenoot van Charlotte von Nassau-Hadamar. De laatste feodale heer van het stadje was Guillaume-Charles-Ghislain, graaf de Mérode, heer van Elzele, markgraaf van Westerlo, en prins van Everberg en Rubempré.

De maatschappelijke elite van de stad was sedert de 19e eeuw zeer sterk verfranst geraakt. De flamingante burgemeester Leo Vindevogel (1941-1944) heeft veel gedaan om de positie van het Nederlands te versterken. Hierdoor maakte hij zich veel vijanden. Dit kan hebben bijgedragen tot de dubieuze aanklacht, op grond waarvan hij in september 1945 ter dood veroordeeld en geëxecuteerd werd.^[1]

Burgemeesters van Ronse waren:

Emmanuel Mouroit (lib.)
Edouard Joly (lib.)
Yves Magherman (Katholieke Partij) (1841-1848)
Joseph Desclee (lib.)
Jean Baptiste De Keyser (lib.)
Ephrem De Malander (kath.) (1872-1895)
Oswald Ponette (kath.)
Jean-Baptiste Guisset
Eugène Soudan (BWP) (1926-1940 en 1944-1958)
Leo Vindevogel (kath.) (1941-1944)
Jacques Piessevaux ^[2] (kath.)
Marcel Vanderhaeghen (BSP) (1965-)
Orphale Crucke (SP) (1983-1994)
Walter Kerckhove (SP) (1995-2000)
Luc Dupont (CD&V) (2001-)

De SP was bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1976 de grootste partij met 32,2 % van de stemmen en zakte tot 23,1 % in 2000. De CVP behaalde in 1976 29,6 % en 23,6 % in 2000. In 1976 behaalde de PVV 24,4 % van de stemmen; de VLD 15,4 % in 2000. In 1976 behaalde de lijst RN 13,7 %; de lijst LDR-FDB 12,6 % in 2000. Het Vlaams Blok scoorde in 2000 20,4 % en Agalev 4,9 %. In 2006 bleef CD&V de grootste partij met 26,7 % van de stemmen, met een verschil van 2 stemmen op sp.a-Groen!. Vlaams Belang behaalde 23,9 % van de stemmen, VLD 11 %, GB-IC 9,4% en Belang van Ronse/N-VA 2,3 %. De partij GB-IC (Gemeentebelangen-Intérêts Communaux) is een lokale afscheuring van de VLD.

Bezienswaardigheden

Sint-Hermeskerk (15e en 16e eeuw) met één van de belangrijkste Romaanse cryptes van België
Park de l'Arbre de Malander met zonnewijzer en panoramisch zicht op Ronse
Museum voor Folklore
Textielmuseum
Sint-Martinustoren
Stadhuis
Standbeeld van de Bonmo
Zottenmuur en het muzikale standbeeld van Ephrem Delmotte
Zonnewijzer aan de bibliotheek
Het Station van Ronse was het oorspronkelijke spoorwegstation van Brugge uit 1844. Het werd er steen per steen afgebroken toen het te klein werd en in 1879 in Ronse heropgebouwd.
de talrijke Art-décohuizen (o.a. de Mouroitplaats)
de villa Carpentier (ontworpen door Victor Horta)
de Villa Madona (beschermd monument, ontworpen door Modeste de Noyette)
het Muziekbos
de vernieuwde Grote Markt
de Schavaert
de Kloef