कदम्ब वंश

कदम्ब वंश ಕದಂಬ ರಾಜವಂಶ
सन् ३४५–सन् ५४०
वस्तु-स्थिति	साम्राज्य
राजधानी	उत्तर कन्नड
आम भाषाहरू	संस्कृत कन्नड भाषा
धर्म	हिन्दु धर्म जैन धर्म
सरकार	राजतन्त्र
इतिहास
• प्रारम्भिक कदम्ब शिलालेख	सन् ४५०
• स्थापित	सन् ३४५
• विस्थापित	सन् ५४०
पूर्ववर्ती उत्तरवर्ती चुटु वंश पल्लव वंश चालुक्य वंश
अचेल	भारत

कदम्बाहरू कर्नाटक, भारतको एक पुरातन शाही परिवार थिए जसले उत्तरी कर्नाटक र व��्तमान उत्तर कन्नड जिल्लाको बनवासीबाट कोङ्कणमा शासन गर्यो। यो राज्य मयुरशर्माद्वारा स्थापना गरिएको थियो र पछिल्ला समयमा साम्राज्यवादी अनुपातमा विकास हुने सम्भावना देखाएको थियो। तिनीहरूको साम्राज्यवादी महत्वाकांक्षाहरूको सङ्क���त यसका शासकहरूद्वारा ग्रहण गरिएका उपाधिहरू र उपाधिहरू, र उनीहरूले उत्तरी भारतका वाकाटक र गुप्तहरू जस्ता अन्य राज्यहरू र साम्राज्यहरूसँग राखेका वैवाहिक सम्बन्धहरूद्वारा प्रदान गरिएको छ।

तिनीहरूको प्रारम्भिक शिलालेखहरू मध्ये एक, युवराज सन्तिवर्माको तालागुन्डा शिलालेखले कदम्ब राज्यको उदयको सबैभन्दा सम्भावित कारण के हुन सक्छ भन्ने कुरा दिन्छ। मयुरशर्मा तालागुंडा (वर्तमान कर्नाटक राज्यको शिमोगा जिल्लामा) का मूल निवासी थिए र उनको परिवारको नाम उनको घर नजिकै हुर्केको कदम्बाको रूखबाट भएको हो।^[१]

मयुरशर्माको उत्तराधिकारी उनका छोरा कंगवर्माले गरेका थिए। उनले आफ्नो राज्य (कुन्तला देश भनेर पनि चिनिन्छ) को रक्षा गर्न वाकाटक शक्तिसँग लड्नुपरेको थियो। तालागुन्डा शिलालेखबाट यो थाहा छ कि उनले उत्तरी भारतका शाही गुप्तहरू जस्ता शक्तिशाली शासक परिवारहरूसँग पनि वैवाहिक सम्बन्ध बनाएका थिए। उनकी एउटी छोरीको विवाह गङ्गा वंशका राजा माधवसँग भएको थियो। देसाईका अनुसार उनकी एउटी छोरीको विवाह कुमार गुप्ताका छोरा स्कन्द गुप्ता (गुप्त वंशका) सँग भएको थियो र वाकाटक राजा पृथ्वीसेनको बालाघाट शिलालेखबाट हामीलाई थाहा छ कि अजितभट्टारिका नामकी अर्की छोरीको विवाह वाकाटक राजकुमार नरेन्द्रसेनसँग भएको थियो।^[२]

तेस्रो शताब्दीमा सातवाहन शासनको अन्त्य डेक्कन र दक्षिण भारतमा दुई धार्मिक घटनाहरूको आगमनसँग मेल खायो: हिन्दु, जैन र बौद्ध धर्मको प्रसार। यो उत्तरी भारतमा हिन्दु धर्मको लागि गुप्त वंशहरूको उत्कट संरक्षण र अन्य धर्महरूप्रति उनीहरूको घृणाको प्रत्यक्ष परिणाम हो।^[३]