Fritz Walter

Friedrich „Fritz“ Walter (* 31. Oktober 1920 in Kaiserslautern; † 17. Juni 2002 in Enkenbach-Alsenborn) weer en düütsch Footballspeler.

Fritz Walter hörrt to de herutragen Persönlichkeiten vun den düütschen Footballsport. Mit hüm as Kapitän wunn de Natschonalmannschap de Weltmeesterschap 1954. Ok bi de Weltmeesterschap 1958 weer he wedder Kapitän.

Sien Vereen weer de 1. FC Kaiserslautern för de he 30 Johr lang speelt un mit de he twee Düütsch Meesterschapen haalt hett (1951 un 1953).

Für sien footballerischen un sozialen Verdeenste wurr he völfack ehrt un as dormals eerst Speler to'n Ehrenspeelführer vun de Natschonalmannschap nömmt.

Friedrich Walter wurr 1920 as dat öldste vun fiev Kinner in Kaiserslautern boren. He harr twee Süsters, Gisela un Sonja, un twee Bröers, Ludwig un Ottmar, de ok beid bi den 1. FC Kaiserslautern speelt hemm. Mit Ottmar speel he later gemeensam in de Natschonalmannschap un wunn mit sien Bröer den Weltmeestertitel 1954.

As Söhn vun den Vereenswertsmann vun den 1. FC Kaiserslautern keem de jung Fritz all ganz fröh mit den Football in Kuntakt. Mit söben Johr weer he all Liddmaat vun de Schölermannschap vun den FCK. Tonächst wurr he as rechter Afwehrspeler insett, bald weer dat Utnahmetalent aber all en stadtbekannt Footballspeler.

Nah de School hett he en Utbillen to'n Bankkoopmann maakt, bevör he sück 17-johrig 1938 as Middellöper vun den FCK ganz den Football verschreev. Wegen sien Öller muss he aber en Sonnergenehmigung hemm. Gau weer Walter de Star vun de Mannschap, de in de Gauliga Südwest (af 1941: Gauliga Westmark) to de starksten vun de Region hörrn dee. All in de Saison 1939/40 hett he in 15 Spelen 30 Doren schaaten.^[1]

As völ anner Footballspelern ok, hett de Tweete Weltkrieg Fritz Walter sien best Johren as Sportler roovt. Obwohl Riekstrainer Sepp Herberger för sien Natschonalspeler (Walter weer dat siet 1940) Privilegien dörsetten dee, wurr Walter 1940 in de Wehrmacht inberopen un as Infanterist nah Frankriek versett. An' 15. März 1942 hett he in dat Gauliga-Speel gegen den FK Pirmasens bi dat 26:0 darteihn Doren schaaten.^[2] In dat Achtelfinale vun de düütsch Meesterschap 1941/42 is he mit sien Mannschap aber an den lateren Meester FC Schalke 04 scheitert. Wiels sien Tiet as Infanterist in dat lothringsch Diedenhofen speel he 1943 tietwies för de TSG Diedenhofen, för de Suldatenelf „Rote Jäger“ un in' Juni 1943 för en körten Tiet för de TSG Saargemünd. Later wurr he up Sardinien, Korsika un Elba insett. Nah Kriegsenn' keem he in de Ukraine in sowjeetsch [[Kriegsfangenschap]. Dat „Spiel seines Lebens“, as he later seggt hett, weer nich dat WM-Finale 1954, sonnern en Speel, dat he in dat Kriegsfangenenlager bi Máramarossziget in Rumänien maakt.Swaak vun en Malaria-Anfall speel he mit den ungarschen un slowaakschen Waaksuldaten Football, Se hemm den düütschen Natschonalspeler weer kennt un hemm hüm den sowjeetschen Lagerkommandanten Major Schukow vörstellt. Angeevlich hett Schukow Walter un de sien jüngere Bröer Ludwig vör den sibirischen Gulag bewohrt. All an' 28. Oktober 1945 sünd de beid Bröers nah Kaiserslautern torüch kommen.

Nah sien Rückkehr ut de Fangenschap speel Walter weer för „sien“ FCK un hett bi de Reorganisatschoon vun den Vereen mitwarkt. As Regisseur up dat Feld führ he de Roten Teufel in de bedüüdenst Phase in hör Clubhistorie. Tüschen 1945 un 1949 hett he den 1. FCK ok traineert. De Vereen entwickel sück to'n spoodrieksten vun de fröh Nahkriegstiet. Tüschen 1948 un 1954 wurr he sössmal Meester vun de Böverliga Südwest, in de af 1948 eerstmals in Düütschland dat Verdragsspelerstatut inführt wurrn weer. 1951 wunn Walter mit sien Mannschap eerstmals de düütsch Meesterschap (2:1-Sieg över Preußen Münster), 1953 wurr de VfB Stuttgart in't Finale mit 4:1 deklasseert. 1948, 1954 un 1955 is Kaiserslautern aber jewiels in't Endspeel scheitert.

Walter gull as de beste Footballspeler vun Düütschland un kreeg Angebote vun groot europääsch Spitzenvereens. 1951 hett Atlético Madrid för en Tweejohrsverdrag 500.000 DM Handgeld, dorto Gehalt, Prämien, Auto, mietfree Wahnen – dormals enorme Summen un Privilegien boden. „Dehäm is dehäm“ hett he lapidar to sien Entscheeden in de Palz to blieven, seggt. Ok Angebote von Inter Mailand, den FC Nancy un Racing Paris hett den boddenständige Walter aflehnt. Dorto schreev he later mal in en Kolumne: „‚Schätzche, was mache mer?‘ hab ich meine Frau Italia gefragt. ‚Brauchst du mich doch gar nicht erst zu fragen‘ hat sie mir geantwortet, ‚da oben dein Betzenberg, der Chef, dein FCK, die Nationalmannschaft ……‘“. Herberger harr to Ünnerstütten den adidas-Grünner Adi Dassler dorvan övertüügt, Fritz Walter en repräsentative Funktschoon in dat Ünnernehmen antobeeden. Mit den FCK wurr he 1955 bi 1957 dree wiedere Male Böverligameester. Man hett respektvull vun de Walter-Elf snackt.

In en Früendschapsspeel mit den FCK hett he 1956 sien legendär Hackendoor vun Leipzig in dat Speel gegen den SC Wismut Karl-Marx-Stadt schaaten. Dat wurrd as en vun de best Doren vun all Tieden betekent: Walter harr sück nah vörn fallen laaten un den Ball denn mit de rechte Hack över den eegen Kopp in't rechte Eck schaaten. De DDR-Sportreporter Wolfgang Hempel hett dat as dat „Tor des Jahrhunderts“ betekent.

In sien Tiet bi den 1. FC Kaiserslautern hett Walter in 384 Spelen 327 Doren schaaten. Sensatschonell is dat all deswegen, wiel he kien Störmer, sonnern Middelfeldspeler up de Halfpositschoon weer. Sien Rüggnummer weer de  8. An' 20. Juni 1959 hett he dat letzt Mal dat root Trikot vun den FCK dragen un hett sien Loopbahn mit 38 Johren afslooten.

Bannig gau keem Walter ok in dat Blickfeld vun Riekstrainer Sepp Herberger, de hüm 1940 in de Natschonalmannschap beropen dee. An' 14. Juli 1940 hett de 19-johrig Walter sien eerst Lännerspeel maakt un glieks dree Doren gegen den Mannschap vun Rumänien schaaten (Endstand: 9:3) [2] Fritz Walter – Goals in International Matches vun Karel Stokkermans van 14. Januar 2016, afropen an' 21. Januar2016, Herutgever: Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation</ref> Eenig Week later hett he sien tweet Lännerspeel bi dat 13:0 gegen de Mannschap vun Finnland bestreeden un twee Doren schaaten. Mehr as sien Doorjägerqualitäten hemm de Facklüüd aber sien spelersich un taktisch Vermögen bewunnert, mit dat he de Angreep vun sien Mannschaft lenken dee. Dör ständige Positschonswessel – ok in de Afwehr – verkörper he en völlig neen Typ Störmer un wurr as kommen Superstar fiert. Doch de Tweete Weltkrieg hett de internatschonale Loopbahn vun Fritz Walter ünnerbraken; acht Johren lang (van 1942 bit 1951) hett he kien Lännerspeel för Düütschland maakt.

Wiel de DFB nah dat Enn' vun den Natschonalsozialismus fiev Johr lang kien Lännerspelen maaken drüff, speel Walter för de Utwahl Pfalz. Disse Mannschap, in de neben hüm noch söben wiedere Kaiserslauterer Speler stunnen, har nah Bundstrainer Herberger „Länderspielformat“, un af 1951 sullen disse Speler denn dat Gerüst vun de Natschonalmannschap billen. Sepp Herberger hett Fritz Walter to'n Kapitän maakt. He wurr de verlängerte Arm vun den Bundstrainer up dat Feld, todem verbunn bei en innige Vader-Söhn-Verhältnis.

Dree Johre later führ Walter de Natschonalmannschap as Kapitän to de Weltmeesterschap 1954. Mit Fritz Walter, sien Broer Ottmar Walter, Werner Kohlmeyer, Horst Eckel un Werner Liebrich stell de FCK den Karn vun den vun von Herberger traineerten un upstellten Kader för de WM 1954 in de Swiez. Walter weer de Ideengever in disse Mannschap un Walter hett Weltklasseleistungen boden. In dat Finalspeel gegen Ungarn an' 4. Juli 1954 leeg de Mannschaft in dat Berner Wankdorfstadion nah acht Minüüt mit 0:2 achtern, hett aber noch vör de Paus utgleeken (dat 2:2 harr Walter mit en perfekten Ecke vörbereit). Dat 3:2 dör Helmut Rahn söss Minüüt för dat Speelenn' hett denn den Außenseiter to'n Weltmeester un de Speler to Natschonalhelden maakt. „Wir sind wieder wer“, luut negen Johr nah Kriegsenn' de Tenor in Düütschland. Noch hüüd wurrd de Mannschap ok as Walter-Elf betekent. Fritz Walter hett sück dör dit Turnier in de Riege vun de Utnahmespeler as Ferenc Puskás, Sándor Kocsis oder Juan Schiaffino inreeht.

Nah den WM-Titel harr Fritz Walter mit Verletzungen to kämpen. Van 1956 bit 1958 hett he blots veer Lännerspelen maakt un wull sien Karriere in de Natschonalelf eegentlich afsluuten. Aber sien Mentor Herberger hett sien leevsten Speler överreden kunnt, ok an de WM 1958 in Sweden deeltonehmen. Dat Comeback vun Walter weer ümstreeden, wiel man vun den 37-Johrigen nich mehr totrauen dee, weer so en domineeren Rull as bi den Titelgewinn to spelen. Aber Walter tell weer to de best Speler vun de düütsch Mannschap, ok wenn he nu nich mehr Kapitän weer. Nah den Gruppensieg führ he de Mannschap in't Halffinale gegen Sweden. Dor verloren de Düütschen aber mit 1:3, Fritz Walter muss nah en hart Foulspeel vun Sigvard Parling in de 75. Minüüt verletzt utscheeden. Dat Halffinale an' 24. Juni 1958 ween denn ok sien letzt Lännerspeel, in dat Speel um den darten Platz gegen Frankriek kunn he nich mehr mitmaken. Nah de WM hett he sien Rückträe vun den internatschonalen Football bekannt geven.

Herberger hett denn ok noch versöcht, Fritz Walter to de Football-Weltmeesterschap 1962 weer in de Natschonalelf torüch to halen, aber de weer dor all 42 Johr un harr sien Loopbahn an sück ok all 1959 afslooten.

Fritz Walter weer en genialer Speelmaker, hoochgradig sensibel, mit Charisma un Autorität utstatt, as ok mit de Fähigkeit, en Speel „lesen“ to können. Sien Aktschonsradius reck vun den eegen Straafruum bit vör dat Dor vun den Gegner. He hulp in de Afwehr ut, weer aber ok doorgefährlich, en begnadeter Techniker un en groot Stratege. He wuss immer en Antwoort up de taktisch Finessen vun den Gegner. Deshalb wull Herberger hüm ok to sien Nahfolger maken. Walter sull Bundstrainer wurrn. Aber Trainer wull Fritz Walter denn doch nich wurrn. He hett mal seggt: „Jahrelang war ich vor jedem Spiel so aufgeregt, dass mir schlecht wurde. Ich saß dann oft bis kurz vor Anpfiff auf dem Klo.“ „Bei ihm“, so hett Herberger mal seggt, „war ich mehr Psychologe als Trainer.“ Nah schlecht Spelen weer Walter daaglang för nümms to spreken.

Nah hüm hett man dat Fritz-Walter-Wetter nömmt. Dormit is regnerisches Wedder nömmt, dat he to dat Spelen lever harr. He harr sück in' Tweeten Weltkrieg mit Malaria ansteckt, un kunn bi Hitt nich so good spelen. Bi swoor, natt Grund kunn he ok sien Technik beter utspelen (so ok wiels dat Endspeel vun de WM 1954, bi dat dat utdüernd regen dee). „Fritz, Ihr Wetter.“ – „Chef, ich hab’ nichts dagegen.“ (Fritz Walter vör dat Endspeel to Herberger).

Fritz Walter, de Bankkoopmann lehrt harr, weer Repräsentant bi adidas, hett Football för Rundfunksenner kommenteert, de Sepp-Herberger-Stiftung vertreeden, de sück ünner annern um Straaffangene kümmert, un wurr so to'n eenzigen 54er Weltmeester, de sien Ruhm vermarkten kunn, un dat, ofschons de DFB blots 2.350 Mark WM-Prämie betallt hett. Sichtbor Teeken vun sien Wohlstand weer de Bungalow mit Swemmbad up en 5.000-m²-Flach in Alsenborn.

För den Historiker Joachim Fest geev dat dree Grünnensvader vun de Bundsrepubliek Düütschland: politisch weer dat Konrad Adenauer, wertschaplich weer dat Ludwig Erhard un mental Fritz Walter. Eegentlich weer de 4. Juli 1954, de Dag vun dat Endspeel in Bern, dat Grünnensdatum vun de Bundsrepubliek ween.

Siet Oktober 1948 weer Fritz Walter mit Italia Bortoluzzi (* 6. Dezember 1921; † 14. Dezember 2001) verheiraadt (Sepp Herberger weer Trautüüg). Nah dat Enn' vun sien Karriere as Footballspeler weer Walter tonächst Werbedräger un Berader bi den SV Alsenborn, Inhebber vun dat Fritz-Walter-Kino (Universum) un en Waschkereee; he schreev Sportböker un hett sück für de Sepp-Herberger-Stiftung un för de Augsborger Benefiz-Footballelf Datschiburger Kickers, de Spenden för wohltätige Zwecke sammelt, insett. Fritz Walter weer bi to sien Dood över völ Johren Schermherr vun de Schlappekicker-Aktschoon vun de Frankfurter Rundschau, de ünner annern in Not geraden Sportler ünnerstütten deiht.

In sien letzten Levensjohren gung Fritz Walter meest nich mehr in dat nah hüm nömmt Stadion up den Betzenberg in Kaiserslautern: En Footballspeel antokieken weer för den nervösen un hoochsensiblen Walter to upregend. Bi Lännerspelen vun de düütsch Natschonalmannschap hett angevlich sien Fru Italia vör den Feernseher un hett Doren, Fouls un anner Ereignisse in't Slaapstuuf meld, in dat sück Fritz Walter torüchtrucken harr

Fritz Walter is 2002 in Alsenborn storven, weniger as een Johr nah den Dood vun sien langjohrig Ehefru Italia. „Sien“ Football-WM in Kaiserslautern hett he nicht mehr beleevt. Walter hett agvlich eenmal seggt, dat he mit den Verloop vun sien Leven tofräe weer, wenn he de WM 2006 in Kaiserslautern noch beleev. Walter wurr up den Kaiserslauterer Hööftkarkhoff in en Ehrengraff bisett.^[3] Dusende Footballfans hemm hüm de letzte Ehre wiest.

Ofschons he de WM sülvst nich mehr beleeven dee, harr he woll maatgevlich Andeel doran, dat Kaiserslautern – noch vör Bremen – to WM-Stadt 2006 kürt wurde. He hett sück aktiv (as offizieller WM-Botschafter) an de Kampagne 5 Weltmeister für Kaiserslautern (mit Horst Eckel, Ottmar Walter, den dormaligen FCK-Trainer Andreas Brehme un den dormaligen Speler Youri Djorkaeff) bedeeligt. Up de anner Siet wurr ok völfack de „Fritz-Walter-Bonus“ besworen.

De Fritz-Walter-Stiftung drocht sien Naam. Walter weer de eenzige Footballweltmeester, den all to Leevtieden en Denkmal sett wurr: 1985 wurr dat Stadion Betzenberg in Fritz-Walter-Stadion umnömmt.

De Düütsch Football-Bund verleeht siet 2005 den Nahwussspelern vun dat Johr de Fritz-Walter-Medaille in Gold, Sülver un Bronze. Mit disse Utteknung söllt besünnere Leistungen jewiels in de dree Öllersklassen U-17, U-18, un U-19 ehrt wurrn. Mit de Naamsgeven will de DFB an den 2002 storven Ehrenspeelführer vun de düütsch Natschonalmannschaft erinnern, de, as Gerhard Mayer-Vorfelder to'n Anlaat vun de Verleehn 2005 seggt hett, siet den vun Weltmeesterschap 1954 sowohl sportlich as ok minschlich en Vörbild ween weer.^[4]

De Band Sportfreunde Stiller hett Fritz Walter up hör Football-CD You have to win Zweikampf to’n Anlaat vun de WM 2006 mit hör Leed Dem Fritz sein Wetterehrt. En Punkband hett sück in Erinnerung an de legendäre Weltmeesterelf vun 1954 Walter Elf nömmt.

• Weltmeester 1954
• Düütsch Footballmeester 1951 un 1953
• Meester Football-Böverliga Südwest 1947, 1948, 1949, 1950, 1951, 1953, 1954, 1955 un 1957
• Doorschüttenkönig Böverliga Südwest 1953 mit 38 Doren

• Groot Verdeenstkrüüz vun den Verdeenstorden vun de Bundsrepubliek Düütschland
• Sülvern Lorbeerblatt (dreemal)
• Golden Verdeenstmedaille vun de FIFA
• FIFA-Verdeenstorden 1994^[5]
• Eerst Ehrenspeelführer vun de düütsch Footballnatschonalmannschap
• Ehrenspeelführer vun den 1. FC Kaiserslautern
• Ehrenbörger vun de Stadt Kaiserslautern
• Ehrenbörger vun Rhienland-Palz
• 1985: Betzenberg-Stadion in Kaiserslautern wurrd umnömmt in Fritz-Walter-Stadion am Betzenberg
• 2006: Fritz-Walter-Statue in Alsenborn.
• 2008: Hall of Fame vun den düütschen Sport

• 3:2 – Das Spiel ist aus! Deutschland ist Weltmeister! Copress-Verlag, München 1954.
• Spiele, die ich nie vergesse. Copress-Verlag, München 1955.
• So war es – Fußballweltmeisterschaft in Schweden. Copress-Verlag, München 1958.
• 11 Rote Jäger – Nationalspieler im Krieg. Copress-Verlag, München 1959.
• Die Spiele in Chile. Copress-Verlag, München 1962.
• Der Chef – Sepp Herberger. Copress-Verlag, München 1964.
• Wie ich sie sah – Die Spiele zur Weltmeisterschaft in England. Copress-Verlag, München 1966.
• So hab ich’s gemacht – Meine Fussballschule (= Moewig Sportbuch. Band 1). Moewig, München 1968.

• Frank Goosen (Hrsg.): Fritz Walter, Kaiser Franz und wir – Unsere Weltmeisterschaften. Eichborn, Frankfurt an'n Main 2004, ISBN 3-8218-4884-7.
• Rudi Michel (Hrsg.): Fritz Walter – Die Legende des deutschen Fußballs. Engelhorn, Stuttgart 1995, ISBN 3-87203-216-X.
• Markwart Herzog: Fritz Walter im Zweiten Weltkrieg: Zankapfel zwischen Militär, Nationalelf, Vereinen und Gaupolitik. In: Sportwissenschaft. 4, 2008, S. 392–403, fussball-kultur.org (PDF).
• Peter Jochen Degen, Michael Desch, Hans-Peter Schössler: Fritz Walter: Kapitän für Deutschland. Verlag Die Werkstatt, Chöttingen 2010, ISBN 978-3-89533-759-8.

Fritz Walter. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

• https://portal.dnb.de/opac.htm?method=simpleSearch&query=118764179 DNB-Katalog
• https://www.deutsche-digitale-bibliothek.de/entity/118764179 Indrag bi de Düütsch Digitale Bibliothek
• Irmgard Zündorf: https://www.hdg.de/lemo/biografie/fritz-walter.html Fritz Walter Tabellarisch Levensloop
• http://www.hall-of-fame-sport.de/panoramen/nach-1945/?t=9#pano_9 Fritz Walter in de Hall of Fame vun den Düütschen Sport
• http://www.weltfussball.de/spieler_profil/fritz-walter/ Fritz Walter in de Datenbank vun Weltfußball.de
• http://www.fussballdaten.de/spieler/walterfritz/1958/ Fritz Walter in de Datenbank vun fußballdaten.de
• Fritz Walter Gedenksiet
• Das geniale Sensibelchen
• Das Jahrhunderttor. Spiegel Online
• All wat över Fritz Walter
• Fritz-Walter-Stiftung (mit tallriek Informatschonen över Fritz Walter)

1. ↑ [1] Fritz Walter – Matches and Goals in Oberliga vun Matthias Arnhold van' 14. Januar 2016, afropen an' 21. Januar 2016, Herutgever: Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation
2. ↑ DFB-Wochenschau: 13 Tore vom jungen Fritz
3. ↑ Grab von Fritz Walter knerger.de.
4. ↑ Fritz-Walter-Medaille für Nachwuchsspieler sportgate.de.
5. ↑ List vun de FIFA-Verdeenstorden-Dräger (PDF; 71 kB) afropen an‘ 25. Oktober 2012.