Archaeen

Archaeen
Systematik
Domään: Archaeen
Wetenschoplich Naam
Archaea
Otto Kandler & Mark L. Wheelis

Archaeen (Archaea, vun ooldgreeksch ἀρχαῖος archaĩos „ooroold“, „vun’n Anfang her“ oder vun ooldgr. η αρχη he Arche „Anfang“), up Platt so wat, as „Oororganismen“ oder „Leevwesen, de dat vun Anfang an al geven hett“, sünd ene Kategorie vun bannig lütte Leevwesen. Se weert nich to de Deerter rekent un ok nich to de Eukaryoten. Man se höört, tohopen mit de Bakterien, to de Prokaryoten, vunwegen, datt ehre Zellen keen Zellkarn hefft. Blangen de Bakterien un de Eukaryoten sünd se een vun de dree Domänen, wo de Leevwesen na de Taxonomie hen in unnerdeelt weert.

Bi de Archaeen hannelt sik dat um eenzellige Organismen mit en meest krinkförmige Chromosom in en Nucleoid. Se hefft keen Zellskelett un keene Zellorganellen. De Ünnerscheed to de Bakterien is, datt dat Peptidoglycan in de Zellmembran fehlt un de Struktur vun de Ribosomen anners is. Dat gifft över 200 Aarden. Se sünd de Eukaryoten ähnelker, as dat se de Bakterien ähnelk sünd. Dat gifft de Archaeen sünners in hooge Temperaturen un ok up’n Grund in de See. Bet nu to sünd keene Krankheedserreger ut de Grupp vun de Archaeen bekannt.

• „Euryarchaeota“
• „Crenarchaeota“
• „Nanoarchaeota“, dormank Nanoarchaeum equitans
• „Korarchaeota“
• „Thaumarchaeota“

Bi den Minschen sünd Archaeen funnen wurrn in'n Darm (Colon), in'n Mund (Tahnflora), in'n Buuknavel^[1] un in de Scheed.^[2] Dor hannelt sik dat sunnerlich um Aarden bi, de all to dat Geslecht Methanobrevibacter tohören doot, sunnerlich um Methanobrevibacter smithii. Düsse Aarden produzeert all Methan. Nich bi all Minschen gifft dat M. smithii in'n Darm un bi Söögkinner unner twee Johren sünd bitherto noch nie nich Archaeen funnen wurrn.

1. ↑ Souri Somphanith: Plunging into the Unknown: Belly Button Bacteria and You. In: PLOS Blogs.
2. ↑ E. Conway de Macario und Alberto JL. Macario (2009): Methanogenic archaea in health and disease: a novel paradigm of microbial pathogenesis. In: Int J Med Microbiol. 299(2); 99–108; PMID 18757236

• Georg Fuchs (Rutg.): Allgemeine Mikrobiologie (begr. von Hans G. Schlegel). 8. Uplage. Georg Thieme Verlag, Stuttgart, New York 2007, ISBN 978-3-13-444608-1.
• Martin Dworkin, Stanley Falkow, Eugene Rosenberg, Karl-Heinz Schleifer, Erko Stackebrandt (Rutg.) The Prokaryotes, A Handbook of the Biology of Bacteria. 7 Bänne, 3. Uplage, Springer-Verlag, New York u. a. O., 2006, ISBN 0-387-30740-0
• Joseph W. Lengeler, Gerhart Drews, Hans G. Schlegel (Rutg.) Biology of the Prokaryotes. Georg Thieme Verlag, Stuttgart 1999, ISBN 3-13-108411-1
• H. König: Archaea. In: Encyclopedia of Life Sciences. John Wiley & Sons, Inc., 2003, (doi:10.1038/npg.els.0000443)
• Michael T. Madigan, John M. Martinko, Thomas Lazar (Oversetter) un Freya Thomm-Reitz (Oversetter): Brock Mikrobiologie. Pearson Studium; 11. aktualiseerte Uplage 2009; ISBN 978-3-8273-7358-8;

• C. R. Woese, O. Kandler und M. L. Wheelis (1990): Towards a natural system of organisms: Proposal of the domains Archaea, Bacteria and Eucarya. In: Proc. Natl. Acad. Sci. USA. Bd. 87(12), S. 4576–4579; PMID 2112744; PDF (freen Vulltext, engl.)
• B. M. Karner, E. F. DeLong, D. M. Karl: Archaeal dominance in the mesopelagic zone of the Pacific ocean. In: Nature. Bd. 409(6819), 2001, S. 507–510; PMID 11206545; doi:10.1038/35054051
• Cavicchioli, R. (2006): Cold-adapted archaea. In: Nat Rev Microbiol. 4(5); 331-343; PMID 16715049;
• H. Huber, M. J. Hohn, R. Rachel, T. Fuchs, V. C. Wimmer, K. O. Stetter. A new phylum of Archaea represented by a nanosized hyperthermophilic symbiont. In: Nature. Bd. 417(6884), 2002, S. 63–67; PMID 11986665;
• E. Conway de Macario und Alberto JL. Macario (2009): Methanogenic archaea in health and disease: a novel paradigm of microbial pathogenesis. In: Int J Med Microbiol. 299(2); 99–108; PMID 18757236;
• Cavicchioli, R. (2011): Archaea - timeline of the third domain. In: Nat Rev Microbiol. 9(1); 51-61; PMID 21132019;
• R. E. Valas, P. E. Bourne: The origin of a derived superkingdom: how a gram-positive bacterium crossed the desert to become an archaeon. In: Biology direct. Band 6, 2011, S. 16.

Archaeen. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

• Explore the Tree of Life
• Taxonomic Outline of the Bacteria and Archaea (2007) (taxonomische Datenbank)
• Archaeen oxideert in sure Eer Ammoniak to Nitrat
• Unser Ur-Urahn war ein Archaeon