3. März
Erscheinungsbild
De 3. März ist de 62. Dag in’n Gregoriaanschen Klenner, btw. de 63. Dag in’n Schaltjohr.
März | |||||||||||||||||||||||||||||||
|
Wat passeert is
[ännern | Bornkood ännern]Politik un Sellschop
[ännern | Bornkood ännern]- 468: Simplicius wurrd to'n Paapst wählt.
- 1803: De russ’sche Zar Alexander I. stellt de Gootsbesitters free, de Liefeegenen as free’e Ackerbuern to freetosetten.
- 1845: Florida wurrd 27. Bundstaat van de USA.
- 1857: Frankriek un Grootbritannien verklort den Kaiserriek China den Krieg; De Tweete Opiumkrieg geiht dormit los.
- 1861: De russ’sche Zar Alexander II. schapt de Liefeegenschop af.
- 1871: In’t Düütsche Kaiserriek findt de Wahl to’n 1. Düütschen Rieksdag statt.
- 1886: De Freden vun Bukarest beendt den Serbsch-Bulgarischen Krieg op’n Balkan.
- 1904: Kaiser Wilhelm II. lett as eerste en akustisch Opteken vun en politsch Dokument maken. Dorto warrt Toonoptekenredschoppen vun Thomas Edison bruukt.
- 1905: De russ’sche Zar Nikolaus II. is inverstahn, en Volksvertreden – de Duma – intorichten.
- 1918: De Verdrag vun Brest-Litowsk warrt afsloten. Düütschland un Russland maakt Freden (Eerste Weltkrieg).
- 1924: De Törkie schapt dat Kalifat af.
- 1931: De US-amerikaansche Kongress maakt The Star-Spangled Banner vun Francis Scott Key to de Natschonalhymn vun de USA.
- 1986: In Öösterriek fangt mit en Bericht in de Tietschrift profil de „Waldheim-Affäär“ an.
- 1992: Kirgisien kriggt sien hüütig Flagg.
Weertschop
[ännern | Bornkood ännern]- 1885: De American Telephone and Telegraph Corporation (AT&T Inc.) warrt grünnt, üm dat eerste US-amerikaansche Telefonnett to bedrieven.
- 1923: De eerste Utgaav vun dat US-amerikaansch Wekenblatt TIME kummt rut.
Kunst, Kultur un Bowark
[ännern | Bornkood ännern]- 1585: As eerstet freestahnd Theater siet de Antike warrt in Vicenza dat Teatro Olimpico open maakt.
- 1671: In Paris warrt de Natschonaloper mit de eersten franzööschen Oper Pomone vun Robert Cambert open maakt.
- 1875: De Oper Carmen vun Georges Bizet warrt in Paris ooropföhrt.
Wetenschoppen un Technik
[ännern | Bornkood ännern]- 1915: In de USA warrt dat NACA grünnt, wat de Vörlöperorganisatschoon is vun de NASA.
- 1972: De Ruumsond Pioneer 10 warrt op’n Weg brocht.
- 1995: An’t Fermi National Accelerator Laboratory wiest Forschers in’n Experiment dat Top-Quark na.
Katastrophen
[ännern | Bornkood ännern]- 1974: Kott na’n Start in Paris op’n Flaaghaven Charles de Gaulle stört en DC-10 af: 346 Dode.
- 2002: In’n Hindukusch köst en Eerdbeven mit de Magnitude Mw = 7,4 166 Minschen dat Leven.
Boren
[ännern | Bornkood ännern]- 1667: Dierk Anton Witte, lutherschen Pastor, Proovst un Frund un Kenner vun de Freesche Spraak († 1742)
- 1700: Charles Joseph Natoire, franzöösch Maler.
- 1709: Andreas Sigismund Marggraf, düütsch Chemiker.
- 1805: Jonas Furrer, Swiezer Politiker un eerste Swiezer Bundspräsident.
- 1816: Jan Arnost Smoler, soorbsch Philoloog un Schriever († 1884)
- 1823: Gyula Andrássy, Politiker in Öösterriek-Ungarn.
- 1829: Carl von Siemens, düütsch Industriellen.
- 1845: Georg Cantor, düütsch Mathematiker.
- 1847: Alexander Graham Bell, britsch Spreektherapeut, Ünnernehmer un Utfinner.
- 1855: Ludwig Döderlein, düütsch Zooloog.
- 1870: Géza Maróczy, ungarsch Schachmeester († 1951)
- 1871: Maurice Garin, franzöösch Radrennfohrer († 1957)
- 1900: Edna Best, britisch Schauspelerin († 1974)
- 1906: Barney Bigard, US-amerikaansch Jazzmusiker († 1980)
- 1911: Jean Harlow, US-amerikaansch Filmschauspelerin († 1937)
- 1919: Loki Schmidt, düütsch Schoolmeester, Botanikerin un Fru vun Bundskanzler Helmut Schmidt († 2010)
- 1920: James Doohan, kanaadsch Schauspieler († 2005)
- 1923: Jan Niehoff, nedderlännsch plattdüütsch Schriever († 2014)
- 1926: Heinz Knobloch, düütsch Schriever.
- 1928: Gudrun Pausewang, düütsch Schrieverin
- 1928: Paul Calle, US-amerikaansch Künstler († 2010)
- 1930: Keiiti Aki, japaansch Eerdphysiker un Seismoloog († 2005)
- 1931: John Smith, US-amerikaansch Schauspeler († 1995)
- 1932: Franz von Kutschera, düütsch Philosoph.
- 1933: Gerhard Mayer-Vorfelder, düütsch Sportfunktschonäär un Präsident vun düütschen Footballbund.
- 1937: Rolf Bohnsack, düütsch un plattdütsch Schauspeler († 2009)
- 1941: Dunja Rajter, kroatsch Singerin un Schauspelerin.
- 1946: James Craig Adamson, US-amerikaansch Ruumfohrer
- 1949: Régis Ovion, franzöösch Radrennfohrer
- 1953: Zico, brasiliansch Footballspeler un -trainer.
- 1959: Matthias Buse, düütsch Skispringer
- 1962: Jackie Joyner-Kersee, US-amerikaansch Lichtathletin.
- 1965: Dragan Stojković, serbsch Footballspeler.
- 1977: Ronan Keating, irisch Musiker.
- 1989: Philipp Bargfrede, düütsch Footballspeler
- 1989: Beau Thompson, kanaadsch Biathlet
Storven
[ännern | Bornkood ännern]- 1193, 3. oder 4. März: Saladin, Sultan un Stammvadder vun dat Huus vun de Ayyubiden (* 1137)
- 1605: Clemens VIII., Paapst (* 1536)
- 1703: Robert Hooke, engelsch Physiker, Mathematiker un Utfinner.
- 1714: Hans Carl von Carlowitz, düütsch Forstwetenschoppler.
- 1775: Richard Dunthorne, engelsch Astronom un Landvermeeter (* 1711)
- 1799: Dirk Klinkenberg, nedderlannsch Astronom (* 1709)
- 1808: Johann Christian Fabricius, Zooloog, Entomoloog, Lepidopteroloog un Wertschapswetenschapler (* 1745)
- 1850: Oliver Cowdery, Mitgrünner vun de Mormonenbewegen.
- 1875: Adolf Reubke, düütsch Orgelboer
- 1943: Ludwig Leinberger, düütsch Footballnatschonalspeler (* 1903)
- 1948: Erwin Nöbbe, düütsch Maler (* 1882)
- 1951: Georg Semper, plattdüütsch Schriever (* 1880)
- 1953: James J. Jeffries, US-amerikaansch Boxer un Sworgewichtsweltmeester
- 1953: Josef Fischer, düütsch Radrennfohrer (* 1865)
- 1954: Walter Grotrian, düütsch Astrophysiker (* 1890)
- 1959: Lou Costello, US-amerikaansch Schauspeler, Produzent un Komiker.
- 1967: Otto Buurman, düütschen Dokter un Politiker, Ruutgever vun dat Hochdeutsch-plattdeutsches Wörterbuch (* 1890)
- 1975: Therese Giehse, düütsch Schauspelersche
- 1975: Fritz Specht, plattdüütsch Schriever (* 1891)
- 1981: Enid Bagnold, britsch Schrieverin un Dramatikerin
- 1983: Hergé, belgsch Comic-Tekner (* 1907)
- 1984: Heinrich Kirchner, düütsch Bildhauer
- 1990: Bruce Low, nedderlännsch Slager- un Gospelsinger.
- 1996: Léo Malet, franzöösch Krimi-Schriever.
- 2003: Horst Buchholz, düütsch Schauspeler.
- 2005: Rinus Michels, nedderlännsch Footballtrainer
- 2006: Martin Selber, hooch- un plattdüütsch Schriever (* 1924)
- 2011: James Ludlow Elliot, US-amerikaansch Astrophysiker (* 1943)
- 2014: William Reid Pogue, US-amerikaansch Astronaut (* 1930)
- 2023: Kenzaburō Ōe, japaansch Schriever un Nobelpriesdräger (* 1935)