Eliza Orzeszkowa

Eliza Orzeszkowa
Ħajja
Isem propju	Elżbieta Pawłowska
Twelid	Miĺkaŭščyna (en) , 6 Ġunju 1841
Nazzjonalità	Imperu Russu
L-ewwel lingwa	Pollak
Mewt	Hrodna, 18 Mejju 1910
Post tad-dfin	Parish Cemetery (en)
Kawża tal-mewt	(mard kardjovaskulari)
Familja
Missier	Benedykt Pawłowski
Omm	Franciszka Kamieńska
Konjuga/i	Stanisław Nahorski (en)
Tribù	Pawłowscy herbu Korwin (en)
Edukazzjoni
Lingwi	Pollak
Okkupazzjoni
Okkupazzjoni	kittieb saġġist traduttur novellist
Xogħlijiet importanti	Nad Niemnem (en)
Nominat għal	uri [[Premju Nobel għal-Letteratura]] (1905)
Psewdonomu	E. O., Bąk (z Wa-Lit-No), Li…ka, Gabriela Litwinkau Eliza Orzeszkowa
Moviment artistiku	novella povest rumanz
Servizz militari
Iġġieldu	January Uprising (en)

Dan l-artiklu għandu bżonn jiġi mtejjeb f'xi wħud minn dawn: il-grammatika, l-istil u/jew it-ton. Jista' jkun li dan l-artiklu, jew parti/jiet minnu, kienu tradotti b'mod awtomatiku jew b'għodda ta' traduzzjoni mekkanika. Inti tista' tagħti daqqa t'id billi timmodifikah kif meħtieġ.

Eliza Orzeszkowa (6 ta' Ġunju 1841 - 18 ta' Mejju 1910) kienet rumanziera Pollakka u kittieba ewliena^[1] tal-moviment Pożittiviżmu waqt it-Taqsimiet tal-Polonja. Fl-1905, flimkien ma' Henryk Sienkiewicz, ġiet nominata għall-Premju Nobel fil-Letteratura .

Hi twieldet f'Milkowszczyzna (dakinhar fl-Imperu Russu, issa fil-Belarus ) minn familja nobbli Pawłowski, u mietet fi Grodno (issa fil-Belarus).^[2] Mill-1852 sal-1857, hija għexet f'Varsavja, fejn attendiet l-iskola. Hemmhekk iltaqgħet ma’ kittieba Pollakka oħra, Maria Konopnicka. Wara li rritornat Milkowszczyzna, fl-età ta' sittax-il sena, Eliza żżewġet lil Piotr Orzeszko, nobbli Pollakk, darbtejn l-età tagħha stess, li kien eżiljat fis- Siberja wara l-Irvell ta' Jannar tal-1863. ^[3] Huma sseparaw legalment fl-1869.^[4] Hija reġgħet iżżewġet fl-1894, wara relazzjoni ta' mħabba ta' 30 sena ma' Stanisław Nahorski, li miet ftit snin wara. ^[5] Fl-1866, marret tgħix fi Grodno u saret novellista.

Orzeszkowa kitbet sensiela ta’ 30 novella u 120 abbozz qawwi, drammi u novelli, li jittrattaw il-kundizzjonijiet soċjali tal-pajjiż okkupat tagħha. Ir-rumanz tagħha Eli Makower (1875) jiddeskrivi r-relazzjonijiet bejn il-Lhud u n-nobbli Pollakka; u Meir Ezofowicz (1878), il-kunflitt bejn l-Ortodossija Lhudija u l-Liberaliżmu modern.^[3] Fl-1888 Orzeszkowa kiteb żewġ novelli dwar ix-Xmara Niemen (issa parti mill-Belarus): Cham (The Boor) jiffoka fuq il-ħajja tas-sajjieda; u l-iktar rumanz famuż tagħha, Nad Niemnem (Fuq in-Niemen) - ħafna drabi mqabbel ma' Pan Tadeusz - li jittrattaw il-kwistjonijiet tal-aristokrazija Pollakka fl-isfond tal-ordni politiku u soċjali. L-istudju tagħha dwar il-patrijottiżmu u l-kożmopolitiżmu deher fl-1880.^[4] Edizzjoni uniformi tax-xogħlijiet tagħha ġiet ippubblikata f'Varsavja bejn l-1884 u l-1888.^[3] Ħafna mill-produzzjoni tagħha huma disponibbli wkoll fit-traduzzjoni Ġermaniża.

Fl-1905, flimkien ma' Henryk Sienkiewicz u Leo Tolstoy, Orzeszkowa ġew nnominati għall-Premju Nobel fil-Letteratura. Il-premju ngħata lil Sienkiewicz. Skont ir-rekords uffiċjali tal-kumitat tal-Premju Nobel, il-ħsieb li l-premju jiġi diviż ġie miċħud għax ġie kunsidrat bħala att ta' disprezz u għalhekk, dan tal-aħħar biss spiċċa bħala r-rebbieħ.^[6]

• Obrazek z lat głodowych 1866
• Ostatnia miłość, 1868
• Z życia realisty, 1868
• Na prowincji, 1870
• W klatce, 1870
• Cnotliwi, 1871
• Pamiętnik Wacławy, 1871
• Pan Graba, 1872
• Na dnie sumienia, 1873
• Marta, 1873
• Eli Makower, 1875
• Rodzina Brochwiczów, 1876
• Pompalińscy, 1876
• Maria, 1877
• Meir Ezofowicz, 1878
• Z różnych sfer, 1879–1882
• Widma, 1881
• Sylwek Cmentarnik, 1881
• Zygmunt Ławicz i jego koledzy, 1881
• Bańka mydlana, 1882–1883
• Pierwotni, 1883
• Niziny, 1885
• Dziurdziowie, 1885
• Mirtala, 1886
• Nad Niemnem (Fuq in-Niemen), 1888
• Cham (The Boor), 1888
• Panna Antonina (ġabra ta' novelli), 1888
• W zimowy wieczór (ġabra ta' novelli), 1888
• Czciciel potęgi, 1891
• Jędza, 1891
• Bene nati, 1891
• Westalka, 1891
• Dwa bieguny, 1893
• Melancholicy, 1896
• Australczyk, 1896
• Iskry (ġabra ta' novelli), 1898
• Argonauci (L-Argonawti), 1900
• Ad astra. Dwugłos, 1904
• I pieśń niech zapłacze, 1904
• Gloria victis (ġabra ta' novelli), 1910

Ġurnaliżmu għall-ġustizzja soċjali

• Kilka słów o kobietach (dwar in-nisa), 1870
• Patriotyzm i kosmopolityzm, 1880
• O Żydach i kwestii żydowskiej, 1882

1. ^ Eliza Orzeszkowa, Britannica, Retrieved 5 June 2016.
2. ^ "Eliza Orzeszkowa" from the Encyclopædia Britannica. Retrieved 22 September 2011.
3. ^ ^{a b ċ} Chisholm 1911. sfn error: no target: CITEREFChisholm1911 (help)
4. ^ ^{a b} Prof. dr hab. Józef Bachórz, Eliza Orzeszkowa. Virtual Library of Polish Literature. Retrieved 22 September 2011.
5. ^ Eliza Orzeszkowa. Słownik pisarzy polskich. Brykowisko. Retrieved 22 September 2011.
6. ^ The Nobel Prize in Literature: Nominations and Reports 1901–1950