ဥ

ဥ (အၚ်္ဂလိက်: U; the fifth vowel of the modern Mon alphabet)ဂှ် ပၞောဝ်ကဵု သွိုရ်မန် ခေတ်တၟိ (၁၂) မဂှ် ဒှ်အက္ခရ် မရနုက်ကဵုမသုန်ရ။ သွိုရ်မန်လေဝ် ညံင်ရဴမန်ကီု ဒက်ပတန်လဝ် နကဵု ရမ္သာင်ၜါၜါကီုရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ သွိုရ်ဥဝွံ ကာလပံင်ကဵု ဗျည်ရမ္သာင်ဇြိုင်မ္ဂး တိတ်ရမ္သာင်ဇြိုင်တုဲ ကာလပံင်ကဵု ဗျည်ရမ္သာင်သာမ္ဂး ပတိတ်ရမ္သာင်သာရ။ ဥပမာ သွိုရ်ဥ ကာလမပံင်လဝ် ကုဗျည်ရမ္သာင်သာ (တ+ဥ=တု)၊ ကာလပံင်လဝ် ကုဗျည်ရမ္သာင်ဇြိုင် (ဂ+ဥ=ဂု)။ တုဲပၠန် လက်သန်သွိုရ်ဥ ကာလပံင် ကုဗျည်မ္ဂး ဒှ် နကဵု (-ု) မကော်စ (ဓဇက်ဇိုင်မွဲ)။^[၁]

အက္ခရ်ရုပ် အဳဂျပ်	အက္ခရ် ပရဝ်တဝ်-သေမိတိစ်	အက္ခရ် ဗြဟ္မီ	အက္ခရ် ဂြန္ထ	အက္ခရ် မန်ခေတ်လၟုဟ်
				ဥ

အက္ခရ် "ဥ" ဝွံ နူတမ် ကၠုင်နူ အက္ခရ်ဂြန္ထ နူဒေသဍုင်အိန္ဒိယသၠုင်ကျာ ဗွဲမဂၠိုင်ကော်ခဴစ အက္ခရ်ပလ္လဝ နူအေဒဳ (၅-၆) ဗွဝ်ကၠံရ။ အက္ခရ်ပလ္လဝဂှ် စောန်ဆက်ကၠုင် နူအက္ခရ်ဗြဟ္မဳ။^[၂]တမ်မူလ အက္ခရ်ဗြဟ္မဳဂှ် တၠပညာတအ် လညာတ်ဟွံတုပ် ရေင်သကအ်ကီုလေဝ် လညာတ် Georg Bühler မဟီုလဝ် ဒဒှ်ရ အက္ခရ်ဗြဟ္မဳ နူတမ် မကၠုင်နူသေမိတိစ် (Semitic)ရ။ အတိုင်လညာတ်ညးမ္ဂး ပ္ဍဲၜိုတ် ဘဳသဳ ၆ ဗွဝ်ကၠံဂှ် ဗဗၞးတအ် ကေတ်အက္ခရ်ဂှ်တုဲ ညံင်ဂွံကိတ်ညဳ ကုရမ္သာင်သံသကြိုတ် ကေုာံ ပြကြိုတ်ဂှ် ညးတအ် ဖန်ဗဒှ်လဝ်ရ။^[၃] လညာတ်တၠပညာ မပ္တံကဵု G.R. Hunter, S.R. Rao, John Newberry ကေုာံ Krishna Rao တအ် ညာတ်ကေတ် အက္ခရ်ဗြဟ္မဳဂှ် နွံအဆက်တမ် နူကဵု အက္ခရ်/သင်္ကေတအိန္ဒူ (Indus script/Indus symbol) ရ။ ^[၄][၅]

1. ↑ Bee Htaw Monzel (2018) Comparison of Mon and Pyu Writing Systems and Myittha Inscription pp. 38-39
2. ↑ "Pallava script" SkyKnowledge.com date=2010-12-30
3. ↑ Cristian Violatti (14 Nov 2016) A ancient history Encyclopedia; Brahmi Script
4. ↑ Salomon, Richard, On the Origin Of The Early Indian Scripts: A review Article Journal of the American Oriental Society 115.2 (1995), 271-279
5. ↑ Rajat K Pal, A New Light on the decipherment of Indus-Saraswati Script Retrieved 19-09-2019.